Το Θέατρο Σκιών αναβιώνει στην Πάφο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ένα από τα παλιότερα και πλέον αγαπημένα είδη θεάτρου για γενεές Ελλήνων, το Θέατρο Σκιών, εξακολουθεί να υπάρχει και να συγκινεί στην Πάφο, ακόμη και σήμερα, που τα θεάματα ακροάματα των σημερινών ανθρώπων πολύ απέχουν από αυτά των εποχών που μεσουρανούσε ο Καραγκιόζης και οι σύντροφοι του. Ο Χριστόδουλος Αντωνίου Πάφιος που ακούει στο ίδιο όνομα με τον παππού του λες και είναι συμβολικό της συνέχισης της τέχνης, είναι ο άξιος συνεχιστής της οικογενειακής παράδοσης του Θεάτρου Σκιών. 

Γεννημένος στη Χλώρακα, όπου ασκεί την τέχνη μέχρι σήμερα, ο κ. Πάφιος σπούδασε στη Γαλλία και εργάστηκε ως καθηγητής Γαλλικών στη Μέση Εκπαίδευση.  Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Γαλλία αγάπησε παράφορα, όπως χαρακτηριστικά δηλώνει στο PafosNet, κάθε τι που είχε σχέση με τη λαϊκή παράδοση και ιδιαίτερα σε κάθε τι που ξεθώριασε στο πέρασμα του χρόνου.  Με τον ερχομό του στην Κύπρο γεννήθηκε η ανάγκη μέσα του να γνωρίσει περισσότερο ένα παλιό του φίλο, τον Καραγκιόζη. 

Από μικρή ηλικία, αναφέρει, τα μοναδικά δώρα που έπαιρνε από τον παππού του ήταν μικρές φιγούρες του Καραγκιόζη με τις οποίες έπαιζε. Τις ζωγράφιζε, τις πολλαπλασίαζε, και έδινε μικρές παραστάσεις στους φίλους και τα μικρά παιδιά της γειτονίας. 

« Είναι νωπές ακόμα οι μνήμες μου από τις περιοδείες που έκανα ακολουθώντας τον αείμνηστο παππού μου στα διάφορα χωριά και πόλεις, βοηθώντας τον στις παραστάσεις, μαθαίνοντας έτσι από πρώτο χέρι την απαιτητική αυτή τέχνη της λαϊκής μας παράδοσης και κληρονομιάς», τονίζει. « Ερχόμενος πίσω στην Κύπρο άρχισα  να εργάζομαι συστηματικά φτιάχνοντας τον μπερντέ, τις φιγούρες, τα σκηνικά, το φωτισμό και αρχίζω να δίνω παραστάσεις σε ολόκληρη τη Κύπρο και στο εξωτερικό.  Συνεργάζομαι στενά με το Υπουργείο Πολιτισμού, δίνοντας παραστάσεις σε απομακρυσμένα χωριά, αποβλέποντας έτσι στην αποκέντρωση της υπαίθρου.  Τα τελευταία χρόνια με δική μου πρωτοβουλία εισήχθη το μάθημα του θεάτρου σκιών στα νυκτερινά επιμορφωτικά μαθήματα του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού όπου δίδασκα με σκοπό να βρεθούν νέοι που ενδιαφέροντα γι’αυτό το είδος της τέχνης του θεάτρου για να μάθουν τα μυστικά και την αξία του θεάτρου σκιών που μεγάλωσαν γενιές και γενιές». 

Το 2002 ο καραγκιοζοπαίχτης Χριστόδουλος Πάφιος ίδρυσε το δικό του σύνδεσμο «Φίλοι Θεάτρου Σκιών Κύπρου», με απώτερο σκοπό την δημιουργία ενός Μουσείου Καραγκιόζη, βιβλιοθήκης για μελέτη και εκπόνηση διατριβής στο θέμα του Καραγκιόζη από φοιτητές Πανεπιστημίων. 

Πολλοί από τους στόχους έχουν πραγματοποιηθεί, επισημαίνει, αλλά τονίζει επίσης ότι έχει επίγνωση πως τα όσα πέτυχε δεν είναι αρκετά.

« Γι΄αυτό δεν έχω καταθέσει τα όπλα», αναφέρει, « αλλά συνεχίζω ακατάβλητος από δυσκολίες και δυσχέρειες. Ένας από τους στόχους του Συνδέσμου, πραγματοποιήθηκε. Ο Καραγκιόζης απέκτησε σπίτι στην καρδιά της Χλώρακας.  Η ζωή του παππού μου και τώρα η δική μου, περνά ολόκληρη μέσα σε διαμορφωμένους χώρους στο πετρόκτιστο μουσείο στο κέντρο της Χλώρακας. Αντικείμενα του παππού, φιγούρες, λουξ, εργαλεία που μαστόρευε τις πολύχρωμες φιγούρες, πίνακες και άλλα, σε παραπέμπουν σε άλλες εποχές της τέχνης και της  παράδοσης». 

Στο Μουσείο ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει και να θαυμάσει φιγούρες περίτεχνες, με αγάπη και πάθος φτιαγμένες από τους δύο καραγκιοζοπαίχτες, αλλά και φιγούρες από όλο σχεδόν τον κόσμο: Ινδία, Κίνα, Ταϋλάνδη, Ινδονησία, Καμπόζη, Ελλάδα και Τουρκία. 

«Σκοπός του Μουσείου», εξηγεί ο κ. Πάφιος, « είναι να διατηρεί συνεχώς το αντικείμενο που εκπροσωπεί και όχι απλώς να το εκθέτει στις προσθήκες του.  Και ο στόχος αυτός  καθιστά πυρήνα νέων εξελίξεων και προοπτικών, γιατί το Μουσείο θα διδάξει στον επισκέπτη την αξία της τέχνης του Καραγκιόζη μέσω διάφορων εκδηλώσεων, θα μπορέσει ίσως να στηθεί στην έδρα του ένα μόνιμο Θέατρο που θα φιλοξενεί καλλιτέχνες του Καραγκιόζη, να μπορεί πέραν της μόνιμης έκθεσης των φιγούρων και έργων του Καραγκιόζη να διοργανώνει και κινητές εκθέσεις θεάτρου σκιών και να μετακινείται από χωριό σε χωριό, από σχολείο σε σχολείο, από πόλη σε πόλη και από χώρα σε χώρα προβάλλοντας έτσι το θέατρο των σκιών, αλλά και την  λαική μας κουλτούρα, να παρέχει μια πλούσια συλλογή βιβλιογραφίας που θα την διαθέτει στους επισκέπτες για μελέτη και να έχει τη δυνατότητα να προβάλλει σε όλο τον κόσμο μέσω διαδικτύου τον Καραγκιόζη και τις δραστηριότητες του». 

Πολλά σχολεία έχουν ήδη επισκεφτεί το χώρο του Μουσείου Θεάτρου Σκιών και ξεναγήθηκαν από τον Χριστόδουλο Πάφιο ο οποίος τους μίλησε για τη δημιουργία του θεάτρου σκιών, εξήγησε στα παιδιά τον τρόπο κατασκευής της φιγούρας από πλαστικό και χαρτόνι και έδωσε παραστάσεις.

Το 2001 ο κ. Πάφιος έλαβε μέρος στο 2ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Θεάτρου Σκιών στο Μαρούσι, προσκεκλημένος του Δήμου Αμαρουσίου και του Σπαθάριου Μουσείου Θεάτρου Σκιών. 

Γνώρισε, καταλήγει, μεγάλα ονόματα του θεάτρου σκιών όπως τον Ευγένιο Σπάθαρη, το Γιάννη Μουρελάτο, το Βάγγο Κοριάτη, τον Άθω Δανέλλη, τον νύν πρόεδρο του Σωματείου Καραγκιοζοπαιχτών Ελλάδος, Πάνο Καπετανίδη και άλλους:

« Ήταν η πρώτη μου συμμετοχή σε ένα τόσο μεγάλο φεστιβάλ και ήταν μεγάλη μου τιμή γιατί με είχαν κατατάξει ανάμεσα σε ονόματα με τόσο μεγάλο εκτόπισμα στο χώρο του θεάτρου σκιών με μεγάλη αναγνώριση. 

Τον Φεβρουάριο του 2016 επίσης, παρουσιάστηκε στη Δημοσιογραφική Εστία και ένα βιβλίο για τον Καραγκιόζη και την ιστορία των καραγκιοζοπαιχτών δύο γενεών, μέσα από την πέννα του δημοσιογράφου Χρύσανθου Χρυσάνθου».