Terra Cypria: Νέες απειλές για το περιβάλλον, καμία λύση για τις κοινότητες στον Ακάμα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ούτε το φυσικό περιβάλλον στον Ακάμα διασφαλίζεται, ούτε η ανάπτυξη των κοινοτήτων και των κατόχων γης εξυπηρετείται με το νέο Τοπικό Σχέδιο της χερσονήσου. Αυτό υποστηρίζει το Κυπριακό Ίδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος Terra Cypria, σε παρέμβαση του, ζητώντας όπως γίνουν εγκαίρως εκείνες οι παρεμβάσεις και αλλαγές που να συμβάλουν ώστε το Σχέδιο να διασφαλίσει την προστασία του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος και παράλληλα να διαμορφώσει και να εξεύρει δίκαιες και πρακτικές λύσεις για όσα άτομα στερούνται αναπτυξιακών δικαιωμάτων τους. 

Ο Χριστόφορος Παναγιώτου, υπεύθυνος Πολιτικής του Ιδρύματος Terra Cypria, τονίζει ότι για μία τόσο σημαντική και ιδιαίτερη περιοχή όπως είναι ο Ακάμας με τόσο πλούσια και σημαντική βιοποικιλότητα αλλά και τις τοπικές κοινότητες, που για δεκαετίες είναι αφημένες από το κράτος σε υποσχέσεις, θα ανέμενε κάποιος ότι το υπό εκπόνηση Τοπικό Σχέδιο Ακάμα θα ρύθμιζε την αταξία και απραξία της πολεοδομικής ζώνωσης της περιοχής.

« Θα αναμέναμε ότι κύριος στόχος αυτού του Σχεδίου θα ήταν η προστασία, διαχείριση και ανάδειξη του φυσικού πλούτου της περιοχής, η αειφορική ανάπτυξη, η αναζωογόνηση των κοινοτήτων, αλλά και η εξεύρεση σοβαρών λύσεων για τους ιδιοκτήτες γης», ανέφερε. « Αντιθέτως, το προτεινόμενο Τοπικό Σχέδιο εμπεριέχει πληθώρα προνοιών που αντιβαίνουν των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης και είναι ασύμβατες με την αειφόρο διαχείριση της περιοχής. Δεν προωθούνται ξεκάθαρες ρυθμίσεις και λύσεις για ίση μεταχείριση των πολιτών που αποστερούνται αναπτυξιακών δικαιωμάτων για δεκαετίες.

Αν και οι όροι εντολής που τέθηκαν πριν την ετοιμασία του Τοπικού Σχεδίου είναι ξεκάθαροι πιστεύουμε ότι, δεν τηρήθηκαν κατά τη διαμόρφωση του. Συγκεκριμένα οι όροι εντολής μιλούν για ανάγκη ενοποιημένης ανάπτυξης και διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος και τοπίου της περιοχής ώστε να μπορούν να το απολαμβάνουν και οι επόμενες γενιές.

Διαβάζοντας τις διάφορες πρόνοιες και πολιτικές που εντάσσονται εντός του προτεινόμενου ΤΣχ μέσα από τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, είναι ξεκάθαρο ότι βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με τους όρους εντολής που τέθηκαν αρχικά για την ετοιμασία του Σχεδίου. Κατά συνέπεια όλη η φυσική περιοχή του Ακάμα αφήνεται εκτεθειμένη σε οριστική αλλοίωση και σε άτακτη και διάσπαρτη ανάπτυξη εντός σημαντικών περιοχών φύσης, σημαντικών τοπίων και περιοχών ιστορικής πολιτιστικής και αρχαιολογικής σημαντικότητας». 

Συγκεκριμενοποιώντας τις ανησυχίες της  Terra Cypria ο εκπρόσωπος της, έκανε λόγο για ανησυχτικές προτάσεις του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα που συμπεριλαμβάνουν επισκέψιμο αγρόκτημα όπου θα περιλαμβάνει υποδομές διαμονής και διανυκτέρευσης, χώρους λιανικού εμπορίου, εγκαταστάσεις εστίασης, αθλητικές εγκαταστάσεις, εξειδικευμένες αναπτύξεις μεγάλου όγκου και δομημένων παρεμβάσεων εκτός ορίων ανάπτυξης και οι οποίες δύναται να πλαισιώνονται από σειρά υποστηρικτικών υποδομών και μεμονωμένη κατοικία σε απόσταση μέχρι 500 μέτρων από όρια ανάπτυξης.

« Πλέον  είναι κοινά αποδεκτό ότι η πολιτική αυτή δεν εξυπηρετεί το στόχο για τον οποίο δημιουργήθηκε και ότι από μια αρχικά βασική κοινωνική πολιτική έχει μετατραπεί σε κερδοσκοπική δραστηριότητα, κατά τρόπο που να αντιστρατεύεται την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης και να υποθάλπει την αρχή της συμπαγούς και ενοποιημένης ανάπτυξης», υποστηρίζει ο κ. Παναγιώτου. «Ακόμη, οι πρόνοιες για νέα Τουριστική Ζώνη στην Ίνεια όπου δημιουργεί δεύτερο πυρήνα ανάπτυξης εκτός του πυρήνα της κοινότητας και εντός γεωργική γη υψηλής φυσικής αξίας και η νέα Λατομική Ζώνη στην Ανδρολύκου όπου αποτελεί σοβαρή απειλή τόσο για το περιβάλλον και τη παρακείμενη περιοχή του δικτύου Natura 2000 όσο και για την κοινότητα Ανδρολύκου, όχι μόνο απειλούν το μοναδικό περιβάλλον της περιοχής, αλλά αποτελούν και παγίδα για τη βιωσιμότητα των υφιστάμενων επιχειρήσεων εντός των πυρήνων των τοπικών κοινοτήτων».

Σύμφωνα με τον περιβαλλοντικό οργανισμό, το επισκέψιμο αγρόκτημα αποτελεί ένα επικαλυμμένο όρο για να περιγράψει ουσιαστικά μικρές ξενοδοχειακές μονάδες που θα προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες και δραστηριότητες στον επισκέπτη, διάσπαρτες σε όλη τη Χερσόνησο αλλά και εντός περιοχών προστασίας του Ευρωπαϊκού Δικτύου Natura 2000. Αυτά τα «αγροκτήματα», αναφέρει η οργάνωση, αποτελούν ένα «δούρειο ίππο» για τουριστικές και εμπορικές αναπτύξεις κυρίως από λίγους μεγαλοκτήμονες που θα ανταγωνίζονται τις επιχείρησης διαμονής και εστίασης εντός των κοινοτήτων, ενώ παράλληλα θα καταστρέψουν το συνεχές φυσικό περιβάλλον της περιοχής.

« Είναι πραγματικά άξιο απορίας πως το Πολεοδομικό Συμβούλιο κατέληξε σε προτάσεις παρόμοιες με αυτές που διέπουν αστικές και περιαστικές περιοχές, χωρίς να υπάρχει καθόλου αντίληψη ότι προκαλείται οριστική και ανεπανόρθωτη καταστροφή του Ακάμα, όπως διατηρήθηκε τόσα χρόνια και από τους κατοίκους του που αγαπούν και διατηρούν την περιοχή», αναφέρει ο υπεύθυνος Πολιτικής του Ιδρύματος.

Η Terra Cypria, αναφέρει πρόσφατη ανακοίνωση, θα ανέμενε προτάσεις και λύσεις που θα διασφάλιζαν ότι οι ιδιώτες που έχουν αναπτυξιακά δικαιώματα μακριά από τους οικιστικούς πυρήνες, θα αποζημιώνονταν με αποδοτικούς τρόπους και θα διασφαλιζόταν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της περιοχής που είναι το φυσικό περιβάλλον το οποίο και προσελκύει  χιλιάδες επισκέπτες στην περιοχή και στις κοινότητες.

« Είναι λυπηρό ότι το κράτος δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει ένα χάρτη με όλες τις ιδιωτικές περιουσίες μέσα στην περιοχή του ΤΣχ Ακάμα που δυνητικά χάνουν δικαιώματα ανάπτυξης στην προσπάθεια προστασίας του περιβάλλοντος», τονίζει. « Χωρίς αυτή την απλή τεχνική άσκηση είναι αδύνατον για τον όποιο τεχνοκράτη να συμπεράνει τις πραγματικές ανάγκες ικανοποίησης των πραγματικών δικαιούχων στην περιοχή, και στη συνέχεια να διαμορφώσει πολιτικές για να τους αποζημιώσει».

Ανταλλαγή γης, αποζημιώσεις, απαλλοτριώσεις και εκμετάλλευση των υφιστάμενων ανεκμετάλλευτων οικιστικών περιοχών μέσα και πέριξ των κοινοτήτων είναι μερικές από τις λύσεις που θα αναμέναμε να δούμε, συνεχίζει η οργάνωση. Ακόμα πιο πρωτοποριακά θα αναμέναμε να δούμε την δημιουργία ξεχωριστής νομοθεσίας για μεταφορά συντελεστή δόμησης, μια πρόταση που για χρόνια κοσμεί ανεκμετάλλευτη, κάποια αποθήκη αρχείου του Υπουργείου Εσωτερικών, υποστηρίζει:

« Το Terra Cypria τονίζει ξεκάθαρα ότι το μοντέλο ανάπτυξης που θα πρέπει να ακολουθηθεί στον Ακάμα θα πρέπει να λάβει υπόψη  την ιδιαιτερότητα του Ακάμα αλλά και την ανάγκη προστασίας τόσο της περιοχής Natura 2000 αλλά και του ευρύτερου περιβάλλοντος.

Ταυτόχρονα πρέπει να διασφαλίσει την ισόνομη μεταχείριση των κατοίκων με όλους τους Κύπριους πολίτες

Λυπούμαστε που ζητούμε την ολοκληρωτική απόσυρση και αναδιαμόρφωση του ΤΣχ αλλά παράλληλα, για ακόμα μια φορά, θέτουμε τους εαυτούς μας στη διάθεση των κρατικών Τμημάτων για να συζητήσουμε και να εξηγήσουμε τις προτάσεις μας που πιστεύουμε ότι θα προστατεύσουν την ολότητα του Ακάμα και θα ικανοποιήσουν και τις ανάγκες των κατοίκων που σήμερα αδικούνται».

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Terra Cypria, oι όροι εντολής του προτεινόμενου Τοπικού Σχεδίου Ακάμα αναφέρουν εν συντομία:

Οργάνωση των βασικών χωρικών λειτουργιών και η ορθολογική κατανομή των χρήσεων γης, με τρόπο που να διασφαλίζεται η βέλτιστη οικονομική και λειτουργική οργάνωση των οικισμών και η προαγωγή οργανωμένης και ενοποιημένης ανάπτυξης.

Εξοικονόμηση των φυσικών πόρων και η διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής του Σχεδίου.

Σταδιακή αναβάθμιση των ανέσεων, της ποιότητας ζωής και του επιπέδου εξυπηρέτησης του συνόλου του πληθυσμού και των επισκεπτών.

Διασφάλιση ισόρροπης ποικιλίας συμβατών χρήσεων, όπου αυτό είναι επιθυμητό, και ο διαχωρισμός μη συμβατών χρήσεων, όσο είναι δυνατόν, καθώς επίσης και η επίλυση των προβλημάτων που προκαλούνται από συγκρουόμενες χρήσεις.

Διαφύλαξη και ανάδειξη στοιχείων και περιοχών ειδικού, ιστορικού, πολιτιστικού και αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος και η υιοθέτηση προγράμματος προστασίας, διατήρησης, ανάπλασης και αναζωογόνησης των παραδοσιακών πυρήνων.

Βιώσιμη διαχείριση και ανάδειξη του εξαίρετου τοπίου και του, μοναδικής αξίας, φυσικού περιβάλλοντος, ώστε να συνεχίσουν να τα απολαμβάνουν και οι επόμενες γενεές.