Τα τεμένη της Πάφου: Σχεδόν ένα εκατομμύριο για την συντήρηση 34 μνημείων

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Συνολικά 29 από τα 34 τουρκοκυπριακά τεμένη που υπάρχουν στην επαρχία Πάφου, συντηρούνται εξ’ ολοκλήρου από τον Κλάδο Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών της Επαρχιακής Διοίκησης Πάφου. Τα υπόλοιπα πέντε, έχουν κηρυχθεί αρχαία μνημεία και συντηρούνται από συνεργεία του Τμήματος Αρχαιοτήτων, με 50% συνεισφορά από τον Προϋπολογισμό του Ταμείου Τ/Κ Περιουσιών. Με σημερινή συνέντευξη της στο PafosNet για την συνεχή προσπάθεια προστασίας, συντήρησης και ανάδειξης των τουρκοκυπριακών λατρευτικών χώρων, η Έπαρχος Πάφου, Μαίρη Λάμπρου, τονίζει ότι η υπηρεσία της επιλαμβάνεται επιπρόσθετα σε συνεχή βάση και ενός μεγάλου αριθμού τουρκοκυπριακών κοιμητηρίων. Υπάρχουν συνολικά στην επαρχία 51 τέτοια κοιμητήρια, διευκρινίζει, τα οποία επίσης συντηρούνται σε θέματα καθαριότητας και περιφράξεων, από τον Κλάδο Διαχείρισης Τ/Κ Περιουσιών. 

«Τουρκοκυπριακά τεμένη στην επαρχία Πάφου υπάρχουν στις Κοινότητες Μανδριά, Κούκλια, Τρεμιθούσα, Αγία Βαρβάρα, Τίμη, Ακουρσός, Άγιος Νικόλαος, Ασπρογιά, Αναδιού, Σταυροκόννου, Άγιος Γεώργιος, Σουσκιού, Κιδάσι, Μελάνδρα, Ανδρολύκου, Χούλου, Λαπηθιού και σε μικρότερους οικισμούς», αναφέρει η Έπαρχος Πάφου. « Τα τελευταία 10 χρόνια έχει δαπανηθεί ένα συνολικό ποσό πέραν των 775 χιλιάδων ευρώ για τη συντήρηση και επιδιόρθωση των τουρκοκυπριακών τεμενών και κοιμητηρίων. 

Από το ποσό αυτό, έχουν δοθεί 288 χιλιάδες ευρώ περίπου στο Τμήμα Αρχαιοτήτων για τη συντήρηση των τεμενών που έχουν κηρυχθεί αρχαία μνημεία. Πρόκειται για τα Τεμένη Μουττάλου, Τίμης, Χρυσοχούς, Πόλεως Χρυσοχούς και Πελαθούσας».

Η Έπαρχος Πάφου επισημαίνει ότι ο Υπουργός Εσωτερικών, ως Κηδεμόνας Τ/Κ Περιουσιών, μέχρι τη λήξη της έκρυθμης κατάστασης που δημιουργήθηκε από την Τουρκία στην Κύπρο, μεριμνά τόσο για την κάλυψη των αναγκών των ελληνοκυπρίων εκτοπισμένων, όσο και για τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των τουρκοκύπριων ιδιοκτητών, όπως και για την προστασία και διατήρηση των περιουσιών περιλαμβανομένων των χώρων πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς.

«Μετά το άνοιγμα οδοφραγμάτων, το 2004, είναι αρκετοί οι τουρκοκύπριοι που επισκέφθηκαν τους χώρους λατρείας τους, ενώ στις ελεύθερες περιοχές όλων των επαρχιών λειτουργεί με ιμάμη και κάποιος αριθμός τεμενών», παρατηρεί η Μαίρη Λάμπρου.

Το Ταμείο Τ/Κ Περιουσιών, αναφέρει η Έπαρχος Πάφου, επιχορηγείται ετησίως με σημαντικό ποσό από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Τα κυριότερα έργα που έγιναν κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, σε ότι αφορά τα Τ/Κ Τεμένη και Κοιμητήρια στην Επαρχία Πάφου, με τα αντίστοιχα ποσά δαπάνης ποσά είναι τα πιο κάτω:

Τουρκοκυπριακά Τεμένη:

Τέμενος Βρετσιών ποσό €22.808 (ριζικές επιδιορθώσεις)

Τέμενος Χούλους ποσό €20.000 (ριζικές επιδιορθώσεις)

Τέμενος Ασπρογιάς ποσό €18.000 (ριζικές επιδιορθώσεις)

Τέμενος Ινστιτζιώ ποσό €22.690 (ριζικέs επιδιορθώσεις)

Τέμενος Ανδρολύκους ποσό €30.000(ριζικές επιδιορθώσεις)

Τέμενος Αγίου Ιωάννη ποσό €51.650 (έργα στήριξης τεμένους)

Τουρκοκυπριακά Κοιμητήρια:

Τ/Κ κοιμητήριο στην οδό Ακαμαντίδος ποσό €26.000 (περίφραξη με πέτρα)

Τ/Κ κοιμητήριο Κουκλιών ποσό €53.000(περίφραξη με πέτρα)

Τ/Κ κοιμητήριο Γεροσκήπου ποσό €19.000 (περίφραξη με πέτρα)

Τ/Κ κοιμητήριο Ανδρολύκου ποσό €60.000 (περίφραξη με πέτρα)

Τ/Κ κοιμητήριο Τίμης ποσό €57.575 (περίφραξη με πέτρα)

Τ/Κ κοιμητήριο Σουσκιούς ποσό €13.349 (περίφραξη με ττέλι)

Τ/Κ κοιμητήριο Σταυροκόννου ποσό €4.900 (περίφραξη με ττέλι)                                       

Το σημαντικότερο και πιο γνωστό από τα τεμένη αυτά, το τζαμί της Αγίας Σοφίας, στην τουρκοκυπριακή συνοικία του Μουττάλου στην Πάφο, απέκτησε πρόσφατα ζωή στα πλαίσια μιας δικοινοτικής πρωτοβουλίας γυναικών. Η περίφραξη του «ντύθηκε» με κατασκευές από σμιλί, σε μια συμβολική κίνηση για την επιθυμία των ανθρώπων στις δύο κοινότητες για συνεργασία και επανένωση, στα πλαίσια της δικοινοτικής πρωτοβουλίας γυναικών Peace2Peace.

Δεκάδες ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι που έφθασαν με λεωφορείο στις ελεύθερες περιοχές, μετείχαν στη δράση, δίνοντας ξανά δικοινοτικό χρώμα στους δρόμους της συνοικίας, μετά από δεκαετίες. Μετά την τοποθέτηση των δημιουργιών από σμιλί στην περίφραξη του μνημείου, οι μετέχοντες στην εκδήλωση περπάτησαν στους δρόμους της τουρκοκυπριακής συνοικίας, μπήκαν στο εσωτερικό του τζαμιού και στη συνέχεια παρατέθηκε στις τουρκοκύπριες γυναίκες γεύμα σε εστιατόριο της περιοχής.

Το παρών της στην εκδήλωση έδωσε και η πρώην Επίτροπος Πολιτισμού της Ευρωπαικής Ένωσης, Ανδρούλα Βασιλείου, η οποία χαιρέτησε την πρωτοβουλία. Σε δηλώσεις της η κ. Βασιλείου τόνισε ότι και μόνο το όνομα του τζαμιού, ως Αγία Σοφία, βάσει του προυπάρχοντος χριστιανικού μνημείου, καταδεικνύει την ενότητα και την φιλία που επικρατούσαν σε αυτό τον τόπο μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

« Με τη δράση τους αυτή», είπε, « οι γυναίκες του Μουττάλου αναβιώνουν τα παλιά έθιμα και τις παλιές συνήθειες τους, όταν συνυπήρχαν εδώ».

Όσον αφορά στο θέμα των τεμενών σε παγκύπριο επίπεδο, η Έπαρχος Πάφου αναφέρει ότι στις ελεύθερες περιοχές υπάρχουν συνολικά 109 τεμένη εκ των οποίων τα 19 είναι χαρακτηρισμένα ως αρχαία μνημεία.

« Για την συντήρηση και προστασία τους», είπε η κ. Λάμπρου, «την τελευταία 10ετία δαπανήθηκε ένα ποσό 3,4 εκατομμυρίων ευρώ».