Ο Στράτος Στυλιανίδης στο PafosNet: Μπορεί η Κύπρος να γίνει ένα «έξυπνο» κράτος;

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Η ενεργοποίηση ενός θεμελιώδους οικονομικού και κοινωνικού μετασχηματισμού με επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα, στις τεχνολογίες, και τους θεσμούς της Κύπρου, είναι αναγκαία συνθήκη για να μπορέσει η πατρίδα μας να ενταχθεί στην ομάδα των προηγμένων χωρών που μετατρέπονται σε «έξυπνα κράτη».

Αυτό τονίζει σε σημερινή του συνέντευξη στο PafosNet ο καταγόμενος από την Πάφο Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Στράτος Στυλιανίδης. Η Κύπρος λόγω μεγέθους και άλλων συνισταμένων είναι εις θέση να καταφέρει κάτι τέτοιο, αναφέρει ο κ. Στυλιανίδης, όχι όμως χωρίς να αλλάξει πολλά πράγματα.

Παραθέτει δε, σωρεία παραδειγμάτων πόλεων διαφόρων χωρών που έχουν ήδη αλλάξει επίπεδο, ανάγοντας τις «έξυπνες πόλεις» σε χειροπιαστές πραγματικότητες.

« Σιγκαπούρη. Ζυρίχη. Όσλο. Γενεύη. Κοπεγχάγη. Λωζάνη. Ελσίνκι. Μπιλμπάο. Ντίσελντορφ. Είναι μερικές μόνο από τις πιο «ευφυείς» πόλεις ανά τον κόσμο που συγκεντρώνουν μοναδικά χαρακτηριστικά και ποιότητες αξιοζήλευτες για όλα τα σύγχρονα κράτη», αναφέρει. « Η Σιγκαπούρη για παράδειγμα, μια νησιωτική χώρα νότια της Μαλαισίας με πληθυσμό 5.7 εκατομμύρια ξεχωρίζει καθώς το 94% των κρατικών υπηρεσιών της είναι ψηφιακές. Η Κοπεγχάγη επίσης, με πληθυσμό 1.4 εκατομμύρια κατοίκους, δεν θα μπορούσε να μην βρίσκεται στην κορυφή των χωρών με τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα όταν το 40% των πολιτών πηγαίνουν με το ποδήλατο στη δουλειά τους. Επιδιώκει μάλιστα να γίνει η πρώτη μεγάλη πρωτεύουσα στον κόσμο που θα επιτύχει ουδετερότητα άνθρακα (μέχρι το 2025)».

Η Κύπρος από την άλλη μεριά, παρατηρεί ο Αντιπρύτανης του ΑΠΘ, είναι μια μικρή χώρα με πληθυσμό 1.2 εκατομμύρια κατοίκους, καλό βιοτικό επίπεδο και ΑΕΠ που αγγίζει τα 23.8 δις δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αν και λόγω της πανδημίας όπως και άλλες χώρες και η Κύπρος επιτάχυνε τον ψηφιακό της μετασχηματισμό, η χώρα παραμένει αρκετά χαμηλά σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε ό,τι αφορά τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, εξηγεί.

« Επίσης, η Κύπρος λόγω και της γεωγραφικής της θέσης αποτελεί μια χώρα ιδιαίτερα ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, γεγονός που καθιστά επιβεβλημένη την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς της, την προσαρμογή της στα νέα κλιματικά δεδομένα που δημιουργούνται με βάση και τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τον μετασχηματισμό της σε ένα «έξυπνο» σύγχρονο κράτος της Μεσογείου». 

Στο μέγα ερώτημα πώς μπορεί όμως ένα κράτος να γίνει «έξυπνο», ο Στράτος Στυλιανίδης αναφέρει ότι όλες οι έρευνες δείχνουν πως το 2050 τα 2/3 του πληθυσμού θα ζουν σε πόλεις, καταναλώνοντας το 75% των φυσικών πόρων του κόσμου, παράγοντας το 50% των αποβλήτων σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς και πάνω από το 60% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

« Πού πρέπει λοιπόν να επενδύσουν τα σύγχρονα κράτη;», αναλύει. « Τα «έξυπνα» κράτη επενδύουν ταυτόχρονα στην καινοτομία, στις νέες δεξιότητες, στην πράσινη ανάπτυξη, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά και στην αναβάθμιση της βιομηχανίας και στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Κι όλα αυτά για να φέρουν την υψηλότερη οικονομική παραγωγικότητα και τη νέα ανάπτυξη που θα επιτρέψει στις πόλεις να ευδοκιμήσουν. Τα αναμενόμενα οφέλη είναι πολλαπλά.

Οι νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες υποστηρίζουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων και τις θέσεις εργασίας. Η δημιουργία μιας κυκλικής οικονομίας στις πόλεις μπορεί να αποφέρει τεράστια κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Οι χαμηλότερες εκπομπές άνθρακα και η ρύπανση βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα και την υγεία των κατοίκων ειδικότερα στον αστικό χώρο, ενώ οι ενισχυμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις κάνουν τους χώρους της πόλης ελκυστικούς και βιώσιμους για τους πολίτες».

Ο κ. Στυλιανίδης αναφέρει ακόμη ότι τα «έξυπνα» κράτη αξιοποιούν πλήρως τον πλούτο των ευκαιριών στις πόλεις για να δημιουργήσουν ένα σύστημα που έχει την ικανότητα να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον. Σχεδιάζουν τις πόλεις τους ως ζωντανά συστήματα που λειτουργούν αποτελεσματικά τις δημόσιες υπηρεσίες και τις αστικές συγκοινωνίες, βελτιώνουν τον τρόπο χρήσης των κτιρίων, αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων, επισημαίνει:

« Ένα «έξυπνο» κράτος πρέπει να «διαβάσει» καλά τις ευκαιρίες. Το μέλλον και τις ανάγκες του. Αυτές που μοναδικό στόχο έχουν να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών, σε ένα ασφαλές και βιώσιμο περιβάλλον. Κατά τη γνώμη μου, τρεις είναι οι άξονες στους οποίους πρέπει να επενδύσει η Κύπρος μέσα από ένα Ολοκληρωμένο Σχέδιο Χωρικής Επένδυσης, το οποίο θα είναι εναρμονισμένο στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσαρμοσμένο στις τοπικές ανάγκες. Πρόκειται για την Πράσινη Συμφωνία, τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό και την Ανθεκτικότητα».

Αναλύοντας την Πράσινη Συμφωνία, ο πάφιος Αντιπρύτανης του Αριστοτελείου, τονίζει ότι ένα «έξυπνο» κράτος στην εποχή που ζούμε σχεδιάζει και υλοποιεί μέτρα για το μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας προκειμένου να ανταποκριθεί στις φιλοδοξίες για το κλίμα.

Πρόκειται για μια σειρά προτάσεων που στόχο έχουν να καταστήσουν τις πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα, την ενέργεια, τις μεταφορές, κατάλληλες για τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, συγκρινόμενο με τα επίπεδα του 1990, εξηγεί. Με την Πράσινη Συμφωνία (Green Deal) η Ευρώπη επιδιώκει να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος στον κόσμο έως το 2050.

« Η Πράσινη Συμφωνία θα πρέπει να είναι η ατμομηχανή για ένα «έξυπνο» κράτος, καθώς μπορεί να βελτιώσει την ευημερία και την υγεία των πολιτών αλλά και των μελλοντικών γενεών μέσα από μια σειρά παροχών, που σχετίζονται (ενδεικτικά) με το υγιεινό και οικονομικό φαγητό, την καθαρότερη ενέργεια, τα ανακαινισμένα και ενεργειακά αποδοτικά κτίρια, περισσότερα και φιλικότερα μέσα μεταφοράς, κ.α», ανέφερε.

Ως προς τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό, ένα «έξυπνο» κράτος, δηλώνει ο κ. Στυλιανίδης, είναι έτοιμο για την ψηφιακή εποχή. Ενδυναμώνει τους πολίτες του με μια γενιά τεχνολογιών. Είναι τολμηρό και κάνει τομές που αλλάζουν τη νοοτροπία και την καθημερινότητα των ανθρώπων.

« Η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση φέρνει νέα πρόοδο και ικανότητες στις τεχνολογίες. Η ψηφιακή κυριαρχία ενός «έξυπνου» κράτους έγκειται στο να θέτει νέα πρότυπα, αντί να ακολουθεί αυτά των άλλων, με σαφή εστίαση στα δεδομένα, την τεχνολογία και τις υποδομές της χώρας», υποστηρίζει. « Η ψηφιακή τεχνολογία αλλάζει τις ζωές των ανθρώπων. Η ΕΕ έχει συγκεκριμένη ψηφιακή στρατηγική που στοχεύει να χρησιμοποιήσει αυτόν το μετασχηματισμό ως εργαλείο για να λειτουργήσει προς όφελος των ανθρώπων και των επιχειρήσεων, συμβάλλοντας παράλληλα στην επίτευξη του στόχου που έχει θέση για μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050».

Οι ανθεκτικές πόλεις είναι εκείνες οι πόλεις που έχουν την ικανότητα να απορροφούν, να ανακάμπτουν και να προετοιμάζονται για μελλοντικούς κραδασμούς που μπορούν να προέρχονται από διαφορετικές πηγές, αναφέρει ως προς τον τρίτο πυλώνα. Τέτοιες πηγές είναι οικονομικές, περιβαλλοντικές, κοινωνικές, θεσμικές. Είναι εκείνες οι πόλεις που προωθούν τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ευημερία και την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, τονίζει.

« Η ανθεκτικότητα δεν αφορά μόνο την ικανότητα αντοχής και αντιμετώπισης των προκλήσεων, αλλά και την ικανότητα μετασχηματισμού με βιώσιμο, δίκαιο και δημοκρατικό τρόπο», εξηγεί ο Στράτος Στυλιανίδης. « Υπό το πρίσμα της κρίσης COVID-19, είναι σαφές ότι οι σύγχρονες ευρωπαϊκές πόλεις πρέπει όχι μόνο να ανακάμψουν αλλά και να αναδυθούν ισχυρότερες. Η εκάστοτε πολιτεία πρέπει να αντλήσει διδάγματα από την πανδημία, να προβλέψει τις μελλοντικές εξελίξεις και να επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της ευημερίας των σημερινών και των μελλοντικών γενεών».

Χρειάζεται λοιπόν να ενεργοποιηθεί ένας θεμελιώδης οικονομικός και κοινωνικός μετασχηματισμός με επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα, στις τεχνολογίες, και τους θεσμούς της Κύπρου, καταλήγει. Η χώρα, λόγω του μεγέθους αλλά και των κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών της έχει όλες τις προϋποθέσεις για να διαμορφώσει μια «έξυπνη ατζέντα» με χρονικό ορίζοντα το 2030, όταν μάλιστα θα γιορτάζει τα 70χρονα από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και να μην μείνει στο σχεδιασμό. Να έχει γίνει ήδη ένα σύγχρονο «έξυπνο» κράτος.