ΣΟΔΑΠ: Η μετακόμιση στο Στρουμπί, έφερε την οικονομική εξυγίανση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Αποτελεί τον μεγαλύτερο οινοπαραγωγό της επαρχίας και τη βάση για χιλιάδες αμπελουργούς προκειμένου να συνεχίζουν την ενασχόληση τους με το επάγγελμα. Ο ΣΟΔΑΠ μπαίνει πλέον σε μια νέα, σύγχρονη φάση της ιστορίας του, αφού η προ μερικών ετών μετακόμιση του στο Στρουμπί, με τη δημιουργία του υπερσύγχρονου εργοστασίου «Καμαντέρενα» και η οικονομική εκμετάλλευση του τεμαχίου-φιλέτου στην Κάτω Πάφου, έχουν βάλει τον οργανισμό σε αναπτυξιακή τροχιά.

Με συνέντευξη του στο PafosNet ο διευθυντής του ΣΟΔΑΠ, Ανδρέας Νικολαίδης, επισημαίνει ότι η πορεία αυτή γίνεται σε ένα δυσμενές πλαίσιο εντός και εκτός Κύπρου.

- Ο φετινός Διεθνής Διαγωνισμός Οίνου Θεσσαλονίκης που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, βρήκε για μια ακόμη χρονιά το οινοποιείο ΣΟΔΑΠ - Καμαντέρενα να κερδίζει βραβεία για όλα σχεδόν τα κρασιά που παρουσίασε.

Τί σημαίνει για σας η διάκριση αυτή, έχει πρακτικό αντίκτυπο στις ξένες αγορές για προώθηση του προϊόντος;

Η διάκριση αυτή κάνει ακόμη περισσότερο περήφανο τον ΣΟΔΑΠ. Από το 2004, οπόταν και ιδρύθηκε το Οινοποιείο ΚΑΜΑΝΤΕΡΕΝΑ στο Στρουμπί, μέχρι και σήμερα ακολουθεί μια πορεία συνεχών βραβεύσεων έχοντας αποσπάσει συνολικά 230 βραβεία σε μια σειρά από διαγωνισμούς, είτε παγκύπριους είτε μεγάλους διεθνείς, όπου τα κρασιά μας συναγωνίζονται χιλιάδες κρασιά απ’ όλον τον κόσμο. Οι βραβεύσεις αυτές συνιστούν την επιτυχία της προσπάθειάς μας, μιας προσπάθειας που συνδυάζει άριστα τον συνεταιρισμό, την εμπορικότητα και την ποιότητα.

Οι συνεχείς διακρίσεις του Οινοποιείου μας έχουν πρακτικό αντίκτυπο στις ξένες αγορές αφού πολλοί πελάτες του εξωτερικού αποζητούν τις βραβεύσεις των κρασιών μας κυρίως από διεθνείς διαγωνισμούς και τις λαμβάνουν σοβαρά υπόψη στις αγορές τους.

-Γενικότερα, κ. Νικολαίδη, πού βλέπετε να στέκει σήμερα η κυπριακή παραγωγή οίνου από πλευράς ποιότητας και διείσδυσης στη διεθνή αγορά; Είμαστε ανταγωνιστικοί, ποιες χώρες παραγωγοί οίνου θεωρείτε ότι είναι άμεσα ανταγωνίστριες μας και πώς βλέπετε ότι θα μπορούσε να βελτιωθεί η κατάσταση;

Η ποιότητα των κυπριακών κρασιών είναι άριστη και η αναβάθμιση συνεχής. Το Οινοποιείο ΚΑΜΑΝΤΕΡΕΝΑ, ένα υπερσύγχρονο Οινοποιείο του οποίου η πρώτη φάση ανέγερσης ξεκίνησε το 2004 και η δεύτερη ολοκληρώθηκε το 2012, στελεχωμένο με έμπειρους Οινολόγους, δεν θα μπορούσε παρά να αναβαθμίζεται συνεχώς και τα κρασιά του να συναγωνίζονται με τα καλύτερα κρασιά του κόσμου.

Δυστυχώς ο διεθνής ανταγωνισμός είναι συνεχής και μεγάλος και τα εισαγόμενα κρασιά που κατακλύζουν την κυπριακή αγορά είτε αυτά προέρχονται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυρίως από Ιταλία, Ισπανία και Βουλγαρία είτε από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως Χιλή, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία ακόμα και Τουρκία, καταλαμβάνουν μεγάλο μερίδιο στην κυπριακή αγορά κυρίως λόγω των τιμών. Δεν μπορούμε να είμαστε ανταγωνιστικοί στις τιμές λόγω των μεγάλων εκτάσεων αμπελώνων του εξωτερικού και λιγότερων κοστών παραγωγής.

Είναι σχεδόν αδύνατο θα τολμούσα να πω να μειωθούν οι τιμές μας με σκοπό να ανταγωνιστούμε τα φθηνά ξένα κρασιά λόγω των υψηλών κοστών παραγωγής και τιμών σταφυλιών. Αν προσπαθήσουμε να μειώσουμε τις τιμές σταφυλιών κάτω από κάποια όρια, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εγκατάλειψης των αμπελώνων από τους αμπελουργούς. Άρα λοιπόν τίποτε άλλο δεν απομένει από το να εστιάσουμε την προσοχή μας στις εξαγωγές ποιοτικών κρασιών κυρίως από καθαρά κυπριακές ποικιλίες σε αμειπτικές για εμάς τιμές.

-Δημιουργεί πολλές απορίες τα τελευταία χρόνια ένα φαινόμενο που ολοένα και αυξάνεται στην αγορά: Ο απλός καταναλωτής διερωτάται πώς γίνεται κρασιά από τόσο μακρινούς μας προορισμούς, όπως πχ η Χιλή, να φτάνουν στο τραπέζι μας για τιμές δύο και τριών ευρώ, ενώ το ντόπιο προϊόν να είναι πολλαπλάσιου κόστους. Ψάχνουν οι οινοβιομηχανίες υπερκέρδη ή μας σερβίρουν τόσο ακατάλληλο προϊόν οι ξένοι;

Δεν μπορούμε να πούμε ότι τα εισαγόμενα κρασιά που φθάνουν στο τραπέζι του απλού καταναλωτή πολλές φορές σε εξευτελιστικές τιμές είναι καλά ή μη προϊόντα. Εκείνο το οποίο θέλουμε και απαιτούμε είναι να γίνονται συνεχείς έλεγχοι. Σήμερα το Γενικό Χημείο του Κράτους διαθέτει όλη την απαιτούμενη τεχνογνωσία να ελέγξει τόσο τα εισαγόμενα κρασιά όσο και τα εγχώρια και να αποφανθεί κατά πόσον πρόκειται για κρασιά από σταφύλια και τι ποιότητας κρασιά είναι.

-Σε συνέχεια της προηγούμενης παρατήρησης, πώς αξιολογείται το κυπριακό κρασί που εξάγεται στο εξωτερικό; Και τι επικρατεί σε σχέση με την τιμή στην οποία το δικό μας κρασί διατίθεται στις ξένες αγορές;

Δεν μπορούμε να εξαγάγουμε κρασί που να μπορεί να συναγωνιστεί τα φθηνά κρασιά άλλων χωρών. Η Κύπρος μπορεί  να εξαγάγει εκεί που ζητιέται ποιοτικό κρασί κάποιας αξίας που να καλύπτονται τουλάχιστον τα κόστη παραγωγής.

-Τα τελευταία δύο καλοκαίρια, κ. Νικολαίδη, γίναμε όλοι μάρτυρες μιας σοβαρής αναταραχής στην αμπελοκαλλιέργεια της Πάφου. Ποικιλίες καταγγέλλεται από πολλούς, μεταξύ των οποίων και ο ΣΟΔΑΠ, ότι φυτεύονται πλέον χωρίς σχέδιο και πλάνο, παραγωγοί προτιμούν την ξένη αγορά με αμφίβολης ποιότητας προιόν αντί το ντόπιο και παρεμβάσεις να εκδηλώνονται από διάφορες κατευθύνσεις προς την οινοβιομηχανία για παραλαβή των ποσοτήτων που παράγονται, έστω και αν στην ουσία δεν τις χρειάζονται. Πώς φτάσαμε σε τέτοια κατάσταση;

Με τη φιλελευθεροποίηση της φύτευσης αμπελώνων ο κάθε αμπελουργός μπορεί να φυτεύει οποιαδήποτε ποικιλία θέλει και σε οποιοδήποτε τεμάχιο γης επιθυμεί ακόμη και αν σε αυτό το τεμάχιο υπήρχε αμπέλι που εκριζώθηκε και αποζημιώθηκε ο αμπελουργός. Μια ποικιλία σταφυλιών που φυτεύτηκε πάρα πολύ ήταν η ποικιλία Ξυνιστέρι λόγω του ότι ήταν και είναι ποικιλία παραγωγική και χωρίς απώλειες κατά τη φύτευση. Ενώ η εν λόγω ποικιλία συνηθιζόταν να φυτεύεται σε ορισμένες περιοχές εντούτοις η φύτευσή της επεκτάθηκε σε όλες τις αμπελουργικές περιοχές της Κύπρου. Το κρασί που παράγεται από την ποικιλία Ξυνιστέρι είναι ένα λευκό κρασί με πολύ καλά χαρακτηριστικά δυστυχώς όμως δεν αντέχει στον χρόνο με αποτέλεσμα όλα τα Οινοποιεία να προσπαθούν όσο πιο γρήγορα να δώσουν στην αγορά κρασί φρέσκο της νέας εσοδείας.

Σε ό, τι αφορά την εν λόγω ποικιλία, ο ΣΟΔΑΠ ενώ έχει πραγματικές ανάγκες 1.000.000 κιλά σταφύλια ποικιλίας Ξυνιστέρι, παραλαμβάνει 2.000.000 ή κάποτε και 3.000.000 κιλά με αποτέλεσμα να τίθεται το ερώτημα για το που θα διατεθούν τα εν λόγω πλεονάσματα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι κατά τη φετινή χρονιά υπάρχει ενδιαφέρον από την Ελλάδα για λευκό κρασί αλλά η προσφερόμενη τιμή μόλις καλύπτει το κόστος σταφυλιών.

- Πώς βλέπετε την πορεία της αμπελοκαλλιέργειας την εποχή που διανύουμε και ποιο θεωρείτε ότι είναι το μεγαλύτερό της πρόβλημα;

Η χρυσή εποχή της αμπελοκαλλιέργειας ήταν την πρώτη δεκαετία της Κυπριακής Δημοκρατίας όπου πρώτη χώρα εξαγωγής ήταν η πρώην Σοβιετική Ένωση και ο ΣΟΔΑΠ  εξήγαγε εκεί κυρίως οινόπνευμα. Σήμερα η οικονομική κατάσταση που επικρατεί στην χώρα μας καθώς και η ανεργία που πλήττει κυρίως τους νέους δίνουν ελπίδες για να αναπτυχθεί και πάλι η αμπελοκαλλιέργεια. Το πρόβλημα που τίθεται είναι το πώς θα πεισθεί η νεολαία να ασχοληθεί με τον τομέα της αμπελοκαλλιέργειας αφού σήμερα όλοι οι νέοι είναι προσοντούχοι κάτοχοι πτυχίων και μεταπτυχιακών. Με ποια οικονομική δυνατότητα θα ξεκινήσουν την καλλιέργεια ενός χέρσου χωραφιού στο οποίο θα φυτέψουν αμπέλι και θα περιμένουν 5-6 χρόνια μέχρις ότου τους δώσει ένα κάποιο εισόδημα; Πολλές αρμόδιες υπηρεσίες προτρέπουν τον κόσμο να επιστρέψει και πάλι στον πρωτογενή τομέα και την αμπελοκαλλιέργεια ενώ παλιά τους προέτρεπαν να την εγκαταλείψουν και να στραφούν προς τον ξενοδοχειακό τομέα. Οι συνθήκες όμως που επικρατούν την εποχή που διανύουμε στην αμπελοκαλλιέργεια είναι πολύ δύσκολες αφού κατέληξε να είναι ένας τομέας όχι και τόσο πρόσφορος για την απόκτηση χρημάτων.

Παρά ταύτα το μεγαλύτερο πρόβλημα της κυπριακής αμπελοκαλλιέργειας θεωρώ ότι είναι το εισαγόμενο κρασί το οποίο υπολογίζεται να έχει φθάσει στο 70% της κατανάλωσης στην Κύπρο. Είναι ανεπίτρεπτο σε μια χώρα με 4.000.000 τουρισμό και 1.000.000 κατοίκους να μην μπορούν να καταναλωθούν τα κυπριακά κρασιά που προέρχονται από 12.000.000 – 15.000.000 κιλά σταφύλια και να προσπαθούμε να εξαγάγουμε κρασιά στο έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον του εξωτερικού.

Μέχρι και τα δύο κυπριακά αεροδρόμια κατακλύστηκαν με εισαγόμενα κρασιά κάτι το οποίο δε συμβαίνει σε καμία χώρα του κόσμου. Τα παλιά χρόνια οι τουρίστες που επισκέπτονταν τα Οινοποιεία αγόραζαν σωρεία κρασιών για να πάρουν μαζί τους στην χώρα τους. Τώρα, με την απαγόρευση υγρών στα αεροδρόμια, ο τουρίστας μπορεί να αγοράσει μόνο μέσα από τα αεροδρόμια. Άρα σε αυτά θα έπρεπε να πωλούνται μόνο κυπριακά κρασιά με αντίστοιχη διαφήμιση με σκοπό την προώθησή τους κάτι το οποίο υφίσταται σε όλα τα αεροδρόμια της Ελλάδος.

Όσον αφορά τις επιδοτήσεις με τις οποίες επωφελούνται οι ξενοδοχειακές μονάδες και τα τουριστικά καταλύματα, στα πλαίσια οικονομικής ενίσχυσης του τουριστικού κλάδου από μέρους του Κράτους,  θεωρώ ότι θα έπρεπε να ήταν υπό την προτροπή κατανάλωσης και προώθησης των κυπριακών κρασιών και άλλων κυπριακών προϊόντων. Είναι κρίμα οι ξένοι τουρίστες που έρχονται στην Κύπρο και απολαμβάνουν την κυπριακή φιλοξενία να τους προσφέρονται εισαγόμενα κρασιά.

- Τι γίνεται με την Κουμανδαρία στην οποία δείχνουν προτίμηση οι τουρίστες και κυρίως οι Ρώσοι;

Ένα σοβαρό πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει σύντομα η Κύπρος είναι η έλλειψη Κουμανδαρίας η οποία παράγεται και οινοποιείται στα παραδοσιακά Κουμανταροχώρια της Λεμεσού απ’ όπου και αγοράζουν τα διάφορα οινοποιεία για σκοπούς παλαίωσης. Η εγκατάλειψη της υπαίθρου της επαρχίας Λεμεσού δείχνει μειωμένες ποσότητες παραγωγής Κουμανδαρίας. Η αύξηση του τουριστικού ρεύματος από την Ρωσία δημιουργεί προοπτικές αυξημένης ζήτησης στην κυπριακή αγορά ενώ αυξημένη ζήτηση φαίνεται να υπάρχει και από το εξωτερικό. Ο ΣΟΔΑΠ από καιρό ζητά να επεκταθεί η περιοχή των Κουμανταροχωριών της Κύπρου και να περιλάβει και περιοχές της επαρχίας Πάφου με κάποιο συγκεκριμένο υψόμετρο ώστε και αυξημένες ποσότητες να υπάρξουν στο μέλλον και οι αμπελουργοί να αμείβονται καλύτερα από ότι πουλούν το νωπό σταφύλι. Οι περιοχές Λαόνας, Κοίλης, Τσάδας και Παναγιάς πιστεύω θα μπορούσαν να παράξουν πολύ καλής ποιότητας Κουμανδαρία και σε αυξημένες ποσότητες που να καλύπτουν όλες τις ανάγκες. Η Κύπρος είναι τόσο μικρή που δεν χρειάζεται τέτοιου είδους διαχωρισμούς.

-Ο ΣΟΔΑΠ, ως ο μεγαλύτερος μετοχικός οινοπαραγωγός του τόπου, βρέθηκε τα προηγούμενα χρόνια σε δυσχερή οικονομική θέση. Η μεταφορά του στις νέες εγκαταστάσεις του Στρουμπιού, η ενοικίαση του τεμαχίου-φιλέτου στην Κάτω Πάφο και η προσπάθεια πώλησης των αντίστοιχης αξίας τεμαχίων του στη Λεμεσό, φαίνεται να έχουν βελτιώσει πλέον την κατάσταση. Πού στέκεται οικονομικά ο οργανισμός πλέον;

Τα προηγούμενα χρόνια ο Οργανισμός βρισκόταν σε δυσχερή οικονομική θέση. Από της ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο ΣΟΔΑΠ δεχόταν πιέσεις τόσο από τους μετόχους του όσο και από τις εκάστοτε κυβερνήσεις για παραλαβές πλεονασμάτων σταφυλιών που δεν είχε ανάγκη. Τα παραγόμενα κρασιά πωλούνταν σε εξευτελιστικές και ζημιογόνες για τον Οργανισμό τιμές, με αποτέλεσμα να βρεθεί με υψηλό δανεισμό και με ετήσιους τόκους οι οποίοι έφθαναν στο €1.200.000. Το τεμάχιο Λεμεσού δόθηκε στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα έναντι χρεών και σήμερα ο Οργανισμός, απαλλαγμένος από τα οικονομικά βαρίδια του παρελθόντος, βλέπει μπροστά χωρίς κανένα δανεισμό να τον βαραίνει. Ήδη κατέστη λειτουργικά βιώσιμος γεγονός που δίνει σοβαρές ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον.

Στόχος μας πλέον είναι η οικονομική βιωσιμότητα του Οργανισμού ώστε να συνεχίσει να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στον αμπελουργικό τομέα προς εξυπηρέτηση των αμπελουργών μετόχων του. Η ενοικίαση του τεμαχίου του ΣΟΔΑΠ στην Κάτω Πάφο θα είναι το στήριγμα του Οργανισμού σε δύσκολες συγκυρίες.

-Κάτι τελευταίο, κ. Νικολαίδη: Αν σας ανάγκαζε κάποιος να ονομάσετε τα πλέον «ευπώλητα» από τα δεκάδες προιόντα σας, ποιες ετικέτες θα του φέρνατε ως παράδειγμα;

Η σειρά Καμαντέρενα και η σειρά Στρούμπελη (σύντμηση των λέξεων Στρουμπί και αμπέλι) είναι οι δύο βασικές σειρές κρασιών που παράγει το Οινοποιείο μας και οι οποίες αποτελούν την αιχμή του δόρατος, καλύπτοντας επάξια όλο το φάσμα των ποικιλιών του κυπριακού αμπελώνα, καθώς και τα είδη κρασιών, λευκού, ροζέ και ερυθρού.