Παναγία Χρυσογιαλλιώτισσα: Ένας αρχαίος ναός στη Γιαλιά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Σημαντική επισκεψιμότητα καταγράφει ο αρχαιολογικός χώρος της γεωργιανής Μονής Παναγίας Χρυσογιαλλιώτισσας στη Γιαλιά της Πάφου, που ανέσκαψε η γεωργιανή αρχαιολογική αποστολή του Υπουργείου Πολιτισμού και Προστασίας Μνημείων της Γεωργίας μεταξύ των ετών 2006 – 2010, σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Τα εγκαίνια τέλεσαν από κοινού το 2014 ο Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων Μάριος Δημητριάδης και ο Υπουργός Πολιτισμού και Προστασίας των μνημείων της Γεωργίας, Guran Odisharia, στην παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Χρυσοστόμου Β’.

Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα Μαίστωρ, που ασχολείται με θρησκευτικά θέματα, το μοναστήρι, που ιδρύθηκε από Γεωργιανούς μοναχούς αποδεικνύει τις βαθιές ρίζες των σχέσεων της Κύπρου και της Γεωργίας οι οποίες ενισχύονται και στη σύγχρονη εποχή. O αρχαιολογικός χώρος της Μονής, πέραν από την αρχαιολογική σημασία και τη συμβολή του στις εκκλησιαστικές σχέσεις της Κύπρου και της Γεωργίας, αποτελεί ένα σημαντικό σημείο αναφοράς φιλίας και συνεργασίας των δύο λαών, όπως τόνισαν οι εκπρόσωποι των δύο κρατών κατά την τελετή των εγκαινίων.

« Η ανασκαφή του χώρου κατέδειξε τις ισχυρές αυτές σχέσεις  και ο καρπός αυτής της συνεργασίας είναι ο εξαίρετος αυτός αρχαιολογικός χώρος που είναι μέσα στο δάσος της Πάφου και παραδίδεται πλέον ως επισκέψιμος χώρος τόσο των Κυπρίων όσο των Γεωργιανών και των Ομογενών», σημείωσε κατά την τελετή των εγκαινίων ο Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων. « Ο χώρος αυτός της Μονής, που με τόση επιμέλεια διαμορφώθηκε, οφείλεται στην αγάπη και το ενδιαφέρον όχι μόνο των αρχαιολόγων από την Κύπρο και τη Γεωργία, αλλά και τεχνικών, ακόμα και των εθελοντών». 

Στο χώρο έγινε  επίσης παραλαβή του προστατευτικού στεγάστρου που κατασκευάστηκε με δαπάνη που καταβλήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και Προστασίας Μνημείων της Γεωργίας.

Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου σημείωσε τότε πως ο αρχαιολογικός αυτός χώρος αποτελεί μια ιστορία σε βάθος αιώνων που δεικνύει, κατά την έκφραση του, τις αδερφικές σχέσεις που υπήρχαν πάντοτε μεταξύ των  δύο λαών. Ανέφερε επίσης πως οι σχέσεις του με τον Πατριάρχη Γεωργίας Ηλία Β’  είναι άριστες και πως και ο ίδιος ο Πατριάρχης Γεωργίας έχει επισκεφτεί τη Μονή. 

«Επιθυμούμε να έρθουν οι Γεωργιανοί πιο κοντά μας και εμείς πιο κοντά τους», είπε ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου. « Οι λαοί της Κύπρου και της Γεωργίας είναι ομοιοπαθείς, έχουμε μια βαριά ιστορία πολιτική. Υπέφεραν και υποφέρουν μέχρι σήμερα οι Γεωργιανοί όπως και εμείς, θα ενώσουμε λοιπόν τις δυνάμεις μας και θα βαδίσουμε μέσα στην ιστορία ομόψυχα για το καλό των δύο λαών μας».

 Η Μονή της Παναγίας Χρυσογιαλλιώτισας ιδρύθηκε, σύμφωνα με γεωργιανές ιστορικές πηγές, το δεύτερο μισό του 10ου αιώνα από το βασιλιά της περιοχής Τάο – Κλαρτζέτι στη νοτιοδυτική Γεωργία. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, όπως ανέφερε ο ιερέας της Γεωργίας Ζαχαρίας, έφεραν στο φως πολυάριθμα ευρήματα μεταξύ των οποίων εμφιαλωμένη κεραμική, κανδήλια οστέινα, πέτρινα και μεταλλικά αντικείμενα.

Το Μοναστήρι,όπως είπε, καταστράφηκε λόγω ισχυρών σεισμών ενώ αμέσως μετά την κατάκτηση της Κύπρου από τους Οθωμανούς το 1571 εγκαταλείφθηκε. Διακόσια μέτρα βορειανατολικά του ναού, συνέχισε, βρίσκεται ο διώροφος κοιμητηριακός ναός του Αγίου Νικολάου, ο κάτω όροφος του οποίου χρησίμευε ως οστεοφυλάκιο των μοναχών.