Πάφος: Μια... Ακτή για τις ακτές της

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Το Κέντρο Μελετών και Έρευνας «Ακτή» έχει αναχθεί την τελευταία πενταετία σε κύριο οργανισμό προστασίας των ακτών της Πάφου. Με την διοργάνωση κάθε καλοκαίρι εξειδικευμένης καλοκαιρινής εκστρατείας καθαρισμού ακτών, που στοχεύει παράλληλα και στο να συλλέξει δεδομένα και να ευαισθητοποιήσει τους λουόμενους για τα μικρά σκουπίδια που μένουν στις οργανωμένες παραλίες μετά τον καθαρισμό από τις αρμόδιες αρχές, η καθιερωμένη πλέον καμπάνια της «Ακτής» αντιμετωπίζεται στην Πάφο ως μια από τις σημαντικότερες οικολογικές δράσεις από ολοένα και μεγαλύτερο τμήμα πολιτών.

Μιλώντας στο PafosNet η επικεφαλής της «Ακτής», ακτομηχανικός Ξένια Λοιζίδου, διευκρίνισε ότι κάθε χρόνο ο ειδικός αυτός καθαρισμός γίνεται στις ίδιες παραλίες, την ίδια ώρα και με την ίδια χρονική διάρκεια, για να μπορούν τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα.

«Στόχος είναι να δημιουργηθεί χρονοσειρά δεδομένων για τα μικρά σκουπίδια που μένουν στις παραλίες μετά τον καθαρισμό από τις τοπικές αρχές, αφού αντίθετα με τα ογκώδη, τα μικρά σκουπίδια πολύ δύσκολα συλλέγονται και αποτελούν όχληση για τους λουόμενους και επιβάρυνση για την ποιότητα των παρακτίων υδάτων», τόνισε. «Στο πλαίσιο της εκστρατείας πραγματοποιούνται δύο δράσεις: Η πρώτη αφορά σε καθαρισμός ακτών και εφαρμογή του Διεθνούς Πρωτοκόλλου Ocean Conservancy για το διαχωρισμό των σκουπιδιών που συλλέγονται την πηγή προέλευσης και την εισαγωγή των δεδομένων στο Cyprus Marine Litter Database της «Ακτής». Ο καθαρισμός διαρκεί 5 λεπτά και εντάσσεται στο πλαίσιο της διεθνούς τυποποίησης του χρόνου διάρκειας των καθαρισμών των οποίων τα δεδομένα εισάγονται στις διεθνείς βάσεις. Τα δεδομένα από τις παραλίες της Κύπρου περιλαμβάνονται στην διεθνή βάση δεδομένων του Ocean Conservancy.

Η δεύτερη δράση είναι η Chiringuitos Responsables: Τα παραλιακά μπαράκια και εστιατόρια έλαβαν γνώση για το πώς μπορούν να γίνουν περιβαλλοντικά υπεύθυνα μέσα από την εφαρμογή καλών πρακτικών. Η ομάδα της «Ακτής» στο πλαίσιο της ενημέρωσης, προσέφερε δεκάλογο με καλές πρακτικές, τον οποίο οι υπεύθυνοι δεσμεύονται εθελοντικά να στηρίξουν, και έτσι εντάσσονται στο δίκτυο των «Responsible Beach Bars».

Η δράση αυτή, αναφέρει η Ξένια Λοιζίδου, πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έργου «Καταπολεμώντας τα πλαστικά απόβλητα στην Κύπρο: Το παράδειγμα των Chiringuitos Responsables», η οποία αναγνωρίστηκε και βραβεύθηκε για το 2017 ως κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη δράση από το Πριγκιπάτο του Μονακό και τον οργανισμό BeMed.

«Σε εκστρατείες των προηγούμενων χρόνων έλαβαν μέρος εκατοντάδες εθελοντές, τόσο ενήλικες όσο και παιδιά», επισημαίνει. « Στο πλαίσιο των καθαρισμών, μαζεύτηκαν χιλιάδες μικρά τεμάχια σκουπιδιών. Μετά την κατανομή και καταγραφή των σκουπιδιών, προκύπτουν τα παρακάτω αποτελέσματα:

Τα αποτσίγαρα που μαζεύτηκαν ανήλθαν στα 3399, αποτελώντας το 55,1% των μικρών σκουπιδιών που αφήνονται στις παραλίες και ακτές μας.

10% των σκουπιδιών ήταν τα μικρά κομμάτια πλαστικών, τα καλαμάκια αποτελούσαν το 4,9%, άλλα πλαστικά το 4%, περιτυλίγματα φαγητού ήταν το 7,9% των μικρών σκουπιδιών και πλαστικές σακούλες, τενεκεδάκια και πλαστικά πώματα το 3,1%».

Γενικά, παρατηρεί η επικεφαλής του Κέντρου Μελετών και Έρευνας, φαίνεται πτώση στον αριθμό των μικρών σκουπιδιών που παραμένει στις οργανωμένες παραλίες μετά τους καθαρισμούς από τους Δήμους, και αυτή η τάση καταγράφεται ως θετική. Ένα σημαντικό αποτέλεσμα είναι ότι τα αποτσίγαρα που καταγράφηκαν κατά την τελευταία καμπάνια στο 55%, ήταν πολύ λιγότερα από άλλες χρονιές, όταν και καταμετρήθηκαν σε ποσοστό 63%, τονίζει.

« Αυτό δείχνει ότι οι δράσεις που έχουν υλοποιηθεί τόσο για την ενημέρωση των λουομένων, όσο και η αυξανόμενη χρήση σταχτοδοχείων στην παραλία, που προωθείται από τις Τοπικές Αρχές, αποδίδουν».

Με την ευκαιρία της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων αυτής της ειδικής εκστρατείας, το Κέντρο Μελετών και Έρευνας «Ακτή», αναφέρει η κ. Λοιζίδου, καλεί όλους να συμμετέχουν στην προσπάθεια για θάλασσες χωρίς σκουπίδια:

« Δεν αφήνουμε σκουπίδια στην παραλία, ειδικά σε απομακρυσμένες παραλίες παίρνουμε τα σκουπίδια μας μαζί μας. Δεν φυτεύουμε τις γόπες των τσιγάρων μας στην άμμο. Δεν πετάμε τα καλαμάκια μας».

Η καμπάνια και οι μελέτες για τα απορρίμματα στις ακτές, δεν είναι η μοναδική πρωτοβουλία που αναλαμβάνουν φορείς με πρωτοβουλία της «Ακτής». Υπό μελέτη τέθηκε πρόσφατα και ένα σημαντικότερο ζήτημα που απασχολεί ήδη επιστημονικούς και όχι μόνο φορείς σχετικά με τις ακτές της Κύπρου.

Πρόκειται, τονίζει η Ξένια Λοιζίδου, για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων από την ανύψωση της στάθμης της θάλασσας στη Μεσόγειο,  που αποτελεί αντικείμενο του πρωτοποριακού προγράμματος SaveMedCoast, κύριος εταίρος του οποίου είναι η κυπριακή εταιρεία Isotech Ltd. Η πρώτη δράση του έργου, πραγματοποιήθηκε στον Δήμο Γεροσκήπου.

« Σκοπός είναι η καταγραφή της υφιστάμενης γνώσης γύρω από το πρόβλημα της ανύψωσης της στάθμης της θάλασσας στην Κύπρο και των ενεργειών που μπορούν να αναληφθούν για βελτίωση της κατάστασης αυτής», εξηγεί. « Στη συνάντηση μετείχαν επιλεγμένοι κοινωνικοί εταίροι από σημαντικούς οικονομικούς, κοινωνικούς και διοικητικούς τομείς.

Το SaveMedCoast χρηματοδοτείται από την Γενική Διεύθυνση Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Στόχο έχει την ανάπτυξη πολιτικών και τον καθορισμό συγκεκριμένων λύσεων για την προστασία των κατοίκων της Μεσογείου και της περιουσίας τους από την ανύψωση της στάθμης της θάλασσας, μέσα από τη δημιουργία σεναρίων για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων και των απειλών και την έγκαιρη λήψη μέτρων».

Το έργο στοχεύει επίσης στην προώθηση της συνεργασίας μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας, των επηρεαζόμενων και των δημοσίων φορέων, μέσα από τη βελτίωση των δομών διοίκησης και συμμετοχής στη διαδικασία λήψης απόφασης και την ευαισθητοποίηση του κοινού και των κοινωνικών εταίρων, αναφέρει, και σε αυτό μετέχουν φορείς από την Ιταλία, την Ελλάδα και την Κύπρου, αφού η ανύψωση της στάθμης της θάλασσας αποτελεί ένα σημαντικό παγκόσμιο πρόβλημα που χρήζει άμεσης δράσης και που δεν έχει αναδειχθεί στις πραγματικές του διαστάσεις στην Μεσόγειο.

« Αν και είμαστε νησί», καταλήγει η Ξένια Λοιζίδου, « γνωρίζουμε πολύ λίγα για τις επιπτώσεις του προβλήματος, το οποίο όλα δείχνουν ότι θα ενταθούν στο μέλλον. Δεν έχει αποτιμηθεί η απώλεια παράκτιας γης, η απώλεια εισοδημάτων, οι αποζημιώσεις που καλείται να πληρώσει το κράτος και ο τομέας των ασφαλειών, εξ αιτίας των φαινομένων αυτών».

Θέτοντας σε εφαρμογή τη μεγαλύτερη σε κλίμακα εκστρατεία για τη μείωση της  θαλάσσιας ρύπανσης στην Κύπρο, το Κέντρο Μελετών και Έρευνας «Ακτή» παρουσίασε επίσης στην παραλία της Γεροσκήπου το πρωτοποριακό Πρόγραμμα «Zero Waste Beach». Μπροστά στη θλιβερή διαπίστωση ότι τόνοι απορριμμάτων, κυρίως πλαστικών, καταλήγουν κάθε χρόνο στις θάλασσες της Κύπρου, η «Ακτή» σε συνεργασία με άλλους κοινωνικούς φορείς αναλαμβάνει ενεργή δράση στοχεύοντας στην κινητοποίηση παραθαλάσσιων επιχειρήσεων, τοπικών αρχών καθώς και του κοινού ευρύτερα. 

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μία σειρά πολύπλευρων και στοχευμένων δράσεων, μεταξύ των οποίων είναι καθαρισμοί παραλιών, τοποθέτηση 50 κάδων ανακύκλωσης καθώς και η δημιουργία ενός δικτύου «Υπεύθυνων Παράκτιων Επιχειρήσεων», στο πλαίσιο του οποίου δεκάδες επιχειρήσεις, όπως καφετέριες, εστιατόρια, ξενοδοχεία και υπεραγορές που δραστηριοποιούνται στο παραλιακό μέτωπο της Κύπρου, συντάσσονται εθελοντικά προκειμένου να συμβάλλουν ουσιαστική στην καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης. Μέρος του προγράμματος αποτελεί ο διαγωνισμός «Καλύτερης Βιώσιμης Επιχείρησης», ο οποίος ανακοινώθηκε πρόσφατα, στο πλαίσιο του οποίου θα βραβεύονται όσες επιχειρήσεις επιτυγχάνουν αποτελεσματική μείωση των πλαστικών αποβλήτων τους, προωθώντας δραστηριότητες που αυξάνουν την ανακύκλωση στις παραθαλάσσιες περιοχές. 

Στην εκδήλωση παρέστησαν, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Καδής, ο Δήμαρχος Γεροσκήπου, Μιχάλης Παυλίδης καθώς και εκπρόσωποι του Κοινοτικού Συμβουλίου Κισσόνεργας. 

Σε χαιρετισμό του ο Υπουργός Περιβάλλοντος υπογράμμισε πως η « Ακτή» είναι ο πρώτος οργανισμός στην Κύπρο που μίλησε για την πλαστική ρύπανση των θαλασσών μας και για τον κίνδυνο της δημόσιας υγείας από τα μικροπλαστικά. Παράλληλα, ανακοίνωσε πώς εντός των επόμενων μηνών αναμένεται η δημιουργία εκθεσιακού χώρου για τα θαλάσσια απορρίμματα στην επαρχία Πάφου. Όπως είπε, γίνεται καταγραφή των σκουπιδιών σε διάφορες παραλίες και στον βυθό της Κύπρου, με την εφαρμογή επιστημονικής μεθοδολογίας.

Η ακτομηχανικός και πρόεδρος του ΔΣ της «Ακτής», Ξένια Λοϊζίδου, υπογράμμισε πως αν δεν ληφθούν άμεσα τα απαραίτητα μέτρα, το οικοσύστημα της Μεσογείου οδηγείται στο σημείο χωρίς επιστροφή. Συγκεκριμένα, η κ. Λοϊζίδου ανέφερε πως οι επιπτώσεις από τις μεγάλες ποσότητες πλαστικού που εντοπίζονται στα ύδατα είναι ανησυχητικές.

Σε ό,τι αφορά τους στόχους του «Zero Waste Beach», η κ. Λοϊζίδου ανέδειξε πως ζητούμενο είναι  αφενός η ελαχιστοποίηση των αποβλήτων που εισέρχονται στις παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές και αφετέρου η ευρύτερη εφαρμογή καινοτόμων και βιώσιμων πρακτικών.

Ο Δήμος Γεροσκήπου, σε συνεργασία με την Πρεσβεία του Ισραήλ στην Κύπρο και το Κέντρο Μελετών «Ακτή», προχώρησαν πρόσφατα και στην τοποθέτηση μιας οικολογικής καλλιτεχνικής εγκατάστασης, στη δημοτική παραλία Γεροσκήπου, η οποία θα λειτουργεί ως ένας τεράστιος κάδος απόρριψης και συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών.

Η τελετή εγκατάστασης της κατασκευής έγινε στην παρουσία του Πρέσβη του Ισραήλ στην Κύπρο.

Το «Κοχύλι», έργο της εικαστικού Έλενας Δανιήλ, αποτελεί μια υπερμεγέθη εικαστική παρέμβαση διαστάσεων έξι μέτρων. Οι επισκέπτες της παραλίας θα μπορούν να εναποθέτουν τα ανακυκλώσιμα απορρίμματά τους στην «κοιλιά» του κοχυλιού, τα οποία η ομάδα της «Ακτής» θα καταμετρά και θα αναλύει, τροφοδοτώντας τη βάση δεδομένων της. Αφού γίνει διαλογή στις πηγές, στη συνέχεια τα σκουπίδια θα πηγαίνουν για ανακύκλωση.

Πρόκειται για την πρώτη επίσημη συνεργασία μεταξύ των τριών φορέων και στόχος είναι η συνέχιση μιας σειράς περιβαλλοντικών δράσεων, στη βάση μιας πράσινης ατζέντας.