Οι «Πονεμένες Παναγίες» στο Προεδρικό, πήραν αναβολή για το 2021. Μιλά στο PafosNet ο Μάριος Ηλία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ένα χρόνο υπομονή θα πρέπει να κάνει η πολιτιστική Κύπρος για να δει από κοντά τις πολυαναμενόμενες «Πονεμένες Παναγίες» στο Προεδρικό Μέγαρο. Το διεθνώς διαφημιζόμενο ορατόριο του παφίτη μουσικοσυνθέτη Μάριου Ιωάννου Ηλία, που διαπρέπει τα τελευταία χρόνια στον διεθνή χώρο, πήρε αναβολή για το 2021, θύμα και αυτό της πανδημίας.

Το πρώτο κυπριακό ορατόριο του είδους θα παρουσιαζόταν τον περασμένο μήνα, στην επετειακή εκδήλωση καταδίκης της τουρκικής εισβολής που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 20 Ιουλίου στο Προεδρικό Μέγαρο. Η πρεμιέρα του ωστόσο, πήρε αναβολή για τις 20 Ιουλίου 2021, αφού η επέλαση του ιού ακύρωσε και αυτή την εκδήλωση όπως τόσες και τόσες άλλες, με τις κρατικές αρχές και τον εμπνευστή της να αποφασίζουν τελικά την παραπομπή της παρουσίασης του έργου για το επόμενο καλοκαίρι.

Η παγκόσμια πρεμιέρα του ορατορίου «Πονεμένες Παναγίες», ανάθεση στον κορυφαίο Κύπριο μουσικοσυνθέτη, εστιάζεται στην οικουμενική διάσταση της μάνας μέσω της μορφής της Παναγίας και είναι αφιερωμένο στις μάνες των αγνοουμένων.

Στην εκδήλωση συμπράττουν το Υπουργείο Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας, οι Πολιτιστικές Υπηρεσίες, το Ίδρυμα Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, η Θεολογική Σχολή Εκκλησίας Κύπρου, ενώ συμμετέχουν, εκτός των κεντρικών τραγουδιστών και κάποιων ασυνήθιστων στοιχείων που θα ανακοινωθούν αργότερα, η Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου, η Χορωδία του Μουσικού Λυκείου Λευκωσίας, ο Χορός Ιεροψαλτών Αρχιεπισκοπής Κύπρου «Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός» και η Βυζαντινή Χορωδία Ιεράς Μητροπόλεως Τριμυθούντος «Άγιος Σπυρίδων». 

Μιλώντας στο PafosNet για την ειδική αυτή εκδήλωση ο Μάριος Ηλία τόνισε ότι το έργο εστιάζεται στην οικουμενική διάσταση της μάνας μέσω της μορφής της Παναγίας.

« H Παναγία εξυψώνει την ιερότητα της σχέσης μητέρας-παιδιού και την ανάγει σε τραγικό σύμβολο θείου πάθους με απηχήσεις από την αρχαία τραγωδία», αναφέρει. « O πόνος της, η άφατη και άδηλη θλίψη της, γίνεται πανανθρώπινο και διαχρονικό σύμβολο, στη συγκεκριμένη περίπτωση ως αφορμή των τραγικών γεγονότων του 1974.

Το ορατόριο επιδιώκει να εμφυσήσει μουσική πνοή στην ανθρώπινη ποιότητα και εσωτερική εκφραστικότητα της τραγικής φιγούρας της μάνας του αγνοουμένου με αποκορύφωμα την αναστάσιμη ελπίδα».

Το 2016, πριν την ανάθεση του έργου από την Προεδρία, επισημαίνει ο δημιουργός, κουβέντιαζε μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη στο σπίτι του στην Αθήνα, όπου και γίνονταν τα γυρίσματα μιας ταινίας ντοκιμαντέρ με αφορμή τη συμφωνική μουσική του μεγάλου έλληνα μουσικοσυνθέτη.

« Σε κάποια στιγμή μου λέγει, «γιατί δεν γράφεις κι εσύ ένα «Άξιον Εστί» της Κύπρου»; Πιθανόν αυτό να εκληφθεί ως μια μορφή έμμεσου εναύσματος για τις «Πονεμένες Παναγίες».

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο προαύλιο του Προεδρικού Μεγάρου, αναφέρει ο Μάριος Ηλία. Πρόκειται για έργο ιδιάζουσας καλλιτεχνικής αισθητικής, το οποίο απευθύνεται στο ευρύ κοινό, επισημαίνει, και συμπράττουν πληθώρα συντελεστών. Πέραν της συμφωνικής ορχήστρας, χορωδίας νέων και βυζαντινής χορωδίας, θα συμμετέχουν δυο καταξιωμένοι τραγουδιστές καθώς και κάποιες ιδιαίτερες ακουστικές πηγές που για πρώτη φορά εντάσσονται σε μια παραγωγή εξειδικευμένων απαιτήσεων.

Έχοντας βραβευθεί τα τελευταία χρόνια για συμφωνικά και όχι μόνο έργα του σε Ρωσία, Ιαπωνία, Γερμανία και αλλού, ο καταγόμενος από την Πάφο μουσικοσυνθέτης θεωρείται πλέον πρωτοποριακός σε συνθέσεις «ασυνήθιστου» ύφους και μορφολογίας.

Ο ίδιος παρατηρεί πως ο κάθε άνθρωπος έχει την ταυτότητα και ετερότητα του κατά την αριστοτελική συγκρότηση:

« Σαφώς το έργο μου, όπως και το θεωρητικό σκεπτικό της πολυμεσότητας που το πλαισιώνει, θεωρία η οποία συμπεριλαμβάνει διάφορα μέσα πέραν της μουσικής και τα οποία στοχοθετημένα επιστρατεύονται για να υλοποιήσουν μια μουσική ιδέα, εσωκλείει προσωπικά βιώματα, όπως συμβαίνει με τις «Πονεμένες Παναγίες».

Σε γενικές γραμμές, θεωρώ το έργο στο σύνολό του πολυδιάστατο, το κάθε ένα έχει τη δική του θεματική βάση και το δικό του τεχνικό και μεταμουσικό βάθος. Δηλαδή, αφενός δημιουργείται στη βάση απαιτητικών ως επί το πλείστων μουσικών παραμέτρων, αφετέρου σε αυτό συμβάλουν άλλες μορφές τέχνης, το στοιχείο της τεχνολογίας ή του χώρου πραγματοποίησης μιας συναυλίας.

Το Προεδρικό Μέγαρο, για παράδειγμα, με τη σύνθεση του κυρίως από παραδοσιακά τοπικά, βυζαντινά και γοτθικά στοιχεία αρχιτεκτονικής, δύναται να παίξει ρόλο στην όλη σκηνική προσέγγιση στις «Πονεμένες Παναγίες». Όλα συνυπάρχουν, στο πλαίσιο μιας ουσιαστικής σχέση μεταξύ των, ως μια πολυφωνία ετερογενών στοιχείων τα οποία εναρμονίζονται κατά τη διάρκεια της συνθετικής πράξης».

Εκτός από την εμφάνιση του στη Λευκωσία για την ιδιαίτερη αυτή εκδήλωση σχετικά με τη μέγιστη τραγωδία του Κυπριακού Ελληνισμού, ένα ακόμη έργο του πάφιου συνθέτη, «Η Τρομπέτα του Θεού», θα παρουσιαστεί στην πρώην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, την πόλη Πετς της Ουγγαρίας.

Ο ίδιος διευκρινίζει ότι πρόκειται για ανάθεση ενός μακροσκελούς συμφωνικού έργου από το τη Φιλαρμονική της Παννονίας για το τελετουργικό μέρος των εορτασμών της «Ημέρας της Πόλης του Πετς». Η εκδήλωση και παγκόσμια πρεμιέρα του έργου θα πραγματοποιηθεί την 1η Σεπτεμβρίου, στο Μουσικό Μέγαρο του Πετς.

« Το έργο είναι γραμμένο για τρομπέτα σόλο, μεγάλη συμφωνική ορχήστρα συμπεριλαμβανομένων δύο πιάνων, δύο άρπες και έξι κρουστών, καθώς και χορωδία», τονίζει. « Εμπνέεται από την παρουσία και σημασία της τρομπέτας, ή πιο συγκεκριμένα της σάλπιγγας, ως κεντρικό στοιχείο στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, κυρίως στα κεφάλαια οκτώ με δώδεκα με τίτλο «Οι 7 σάλπιγγες». Σε κάθε ένα από τα επτά σαλπίσματα θα πραγματοποιηθούν συνταραχτικά γεγονότα, τα οποία περιγράφονται με έντονη δραματικότητα, πλούσια σε εικόνες».

Πρόσφατα στον Μάριο Ηλία ανατέθηκε από το τμήμα πολιτιστικών υποθέσεων της Ιαπωνικής Κυβέρνησης ο «Ήχος του Κιότο» και το Πανεπιστήμιο της Οσάκα τον προσκάλεσε για νέα συνεργασία στο σημείο τομής μεταξύ μουσικής και ενός ανθρωποειδούς ρομπότ. Παράλληλα, δημιούργησε και ένα νέο Ρεκόρ Γκίνες.

« Κάνοντας αρχή το 2003 με το Διαφανές Εργοστάσιο της αυτοκινητοβιομηχανίας Φολκσβάγκεν στη Δρέσδη, μου έχουν ανατεθεί έργα τέτοιου μεγέθους και πρωτόγνωρων εν μέρη απαιτήσεων, τα οποία σε πτυχές τους είχαν ρεκόρ απόδοσης», αναφέρει. «Χαρακτηριστικό παράδειγμα το «Autosymphonic» στην κεντρική πλατεία του Μανχάιμ της Γερμανίας στην παρουσία 20.000 ακροατών. Το πιο πρόσφατο ήταν η ανάθεση από την Mandarin Electron, τις ιαπωνικές και ρωσικές σχολές θέρεμιν, στα πλαίσια της δημιουργίας ενός Ρεκόρ Γκίνες, για τη σύνθεση και υλοποίηση ενός έργου για τη μεγαλύτερη ορχήστρα ματριομίν, συνάμα εξ αφορμής της εκατοστής επετείου από την εφεύρεση του συγκεκριμένου οργάνου, πρωτοβουλίας της οποία διορίστηκα και ως Πρεσβευτής Καλής Θέλησης για την Ιαπωνία».