Οι περιζήτητοι κλάδοι σπουδών: Εκπαιδευτικοί της Πάφου μιλούν στο PafosNet

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Η εξειδίκευση των σπουδών τη σημερινή εποχή και κυρίως η αλλαγή του οικονομικού στάτους σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο όσον αφορά στη ζήτηση επαγγελμάτων στη διεθνή αγορά εργασίας και συνεπώς και στην απορρόφηση των πτυχιούχων. Το γεγονός αυτό επηρεάζει άμεσα και σε τεράστιο βαθμό την Κύπρο η οποία είναι γνωστό ότι αποτελεί, παρά το μικρό μέγεθος της, ένα από τα κράτη με τον υψηλότερο αριθμό πτυχιούχων νέων σε πανευρωπαικό επίπεδο.

Αυτό επισημαίνουν στο σημερινό αφιέρωμα του PafosNet σύμβουλοι σπουδών και εκπαιδευτικοί, οι οποίοι τονίζουν ότι πλέον η κατεύθυνση που θα οδηγηθεί ο σημερινός μαθητής για σπουδές, έχει άμεση σχέση με την αυριανή γρήγορη και προσοδοφόρο ένταξη του στην αγορά εργασίας.

« Σίγουρα τα τελευταία χρόνια δεν είναι και τα καλύτερα για την Κύπρο και την Ευρώπη, που παρουσιάζουν μικρούς ρυθμούς ανάπτυξης», επισημαίνει ο σύμβουλος σπουδών Χρύσανθος Σαββίδης. « Αναμφισβήτητα, τα συναισθήματα που κυριαρχούν είναι απαισιοδοξία, ανασφάλεια και αβεβαιότητα.

Αυτή όμως είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Υπάρχει και η άλλη πλευρά, που λέει ότι η παγκόσμια οικονομία βρέθηκε σε δεινή θέση ξανά στο παρελθόν, αλλά δεν καταστράφηκε ο κόσμος. Ταλαιπωρήθηκε αρχικά, αναθεώρησε τον τρόπο ζωής του, βρήκε τρόπους διαφυγής, δούλεψε σκληρά και επανήλθε δυναμικά. Αυτό είναι το μήνυμα που θέλω να περάσω. Αισιόδοξο και ρεαλιστικό. Δεν θα αρνηθώ ότι κάποιο κλάδοι καταρρέουν ανεπιστρεπτί όμως την ίδια στιγμή κάποιοι άλλοι αναπτύσσονται και κάποιοι καινούργιοι δημιουργούνται.

Το ανθρώπινο δυναμικό της Κύπρου διαθέτει υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 25-64 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι κοντά στο 37.8% δηλαδή πολύ υψηλότερο από τον αντίστοιχο μέσο όρο της ΕΕ, που είναι μόλις 27.7%.

Ο πληθυσμός της Κύπρου παραδοσιακά εκδηλώνει προτίμηση υπέρ της γενικής μέσης εκπαίδευσης, ακολουθούμενης από ανώτερη εκπαίδευση. Περίπου το 82% των αποφοίτων του δεύτερου κύκλου της μέσης εκπαίδευσης επιδιώκουν τη συνέχιση των σπουδών τους σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Η οικογένεια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενθάρρυνση και υποστήριξη των νέων για να συνεχίσουν σε ανώτερη εκπαίδευση».

Αν και η Κύπρος διαθέτει υψηλό μορφωτικό επίπεδο, παρατηρεί, οι νέοι της είναι τα θύματα της ανεργίας αλλά και της κρίσης γενικότερα. Αυτοί που υποφέρουν περισσότερο από την οικονομική κρίση είναι οι νέοι άνθρωποι, ηλικίας 18-35 ετών. Η ανεργία στους νέους άγγιζε το 40% για το 2018, κάτι που σημαίνει ότι το μέλλον είναι παντελώς αβέβαιο και απαισιόδοξο. Το ίδιο απογοητευτικό φαινόμενο επικρατεί και στους μισθούς».

Η προσοχή μας ως κράτος και πολιτεία δεν θα πρέπει να είναι στραμμένη μόνο στα κριτήρια εισδοχής στα Πανεπιστήμια και το πώς θα σπουδάζουν περισσότεροι αλλά θα πρέπει επίσης να έχουμε εκείνους τους μηχανισμούς που θα καθοδηγούμε τους νέους σε επαγγέλματα που θα τους δίνεται η ευκαιρία να αποκατασταθούν επαγγελματικά και από την άλλη να ικανοποιούν ανάγκες της ίδιας της κοινωνίας, τονίζει από την πλευρά του ο εκπαιδευτικός, υπεύθυνος των Μεταλυκειακών Ινστιτούτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κύπρου (ΜΙΕΕΚ) Δημήτρης Σφικτός.

« Είναι αμαρτία το ίδιο το κράτος που επένδυσε χιλιάδες ευρώ για να βγάλει αυτούς τους επιστήμονες το ίδιο το κράτος να τους απορρίπτει λόγω έλλειψης εκπαιδευτικής και επαγγελματικής στρατηγικής», παρατηρεί. « Βασικό αίτιο της υψηλής ανεργίας των πτυχιούχων είναι η εκπαιδευτική πολιτική που έχουν ακολουθήσει όλες οι κυβερνήσεις. Η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση είναι υποβαθμισμένη και δεν υπάρχει ουσιαστικός επαγγελματικός προσανατολισμός, με αποτέλεσμα οι διαδοχικές γενιές να κάνουν επιλογές σε ό,τι αφορά την εκπαίδευσή τους και το επάγγελμά τους, όχι με βάση τα αντικειμενικά δεδομένα δηλαδή τις τρέχουσες ανάγκες της κοινωνίας και οικονομίας σε εργατικό δυναμικό. Οι επιλογές των νέων γίνονται με βάση κατεστημένες αλλά, σε πολλές περιπτώσεις, ξεπερασμένες αντιλήψεις.

Αυτός είναι και ο λόγος ύπαρξης των ΜΙΕΕΚ, τα οποία ήδη αγκαλιάστηκαν σε τεράστιο βαθμό από την τοπική κοινωνία. Καθότι, προσφέρουν μια εναλλακτική προοπτική».

Εννιά κλάδοι σπουδών αναμένεται να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδικών και να δώσουν λύση στο πρόβλημα της ανεργίας, επισημαίνει ο Χρύσανθος Σαββίδης.

«Πρόκειται για τους κλάδους της αποκατάστασης, του διαδικτύου, της διαχείρισης αποβλήτων, της αειφόρου ανάπτυξης, των ξένων γλωσσών, της υγειονομικής περίθαλψης, της οφθαλμολογίας, της λογιστικής και της ασφάλειας», αναλύει. « Όσον αφορά στην αποκατάσταση, οι εξειδικευμένοι θεραπευτές, οι λογοθεραπευτές και οι φυσιοθεραπευτές που εργάζονται με ασθενείς που χρειάζονται αυτό το είδος της ιατρικής υποστήριξης φαίνεται ότι θα έχουν την πρωτοκαθεδρία από δω και στο εξής. Σε συνδυασμό με τους ασφαλιστές που προωθούν και προσφέρουν νέα προγράμματα υγείας, οι θεραπευτές των παραπάνω κατηγοριών θα καλύπτουν ανάγκες που δημιουργούνται συνεχώς σε ιατρεία, σχολεία, κέντρα αποκατάστασης και άλλα.

Επίσης, οι γρήγοροι ρυθμοί ανάπτυξης στον τομέα της τεχνολογίας δημιουργούν συνεχώς ανάγκες πάνω στο κομμάτι του διαδικτύου. Οι άνθρωποι που εργάζονται πάνω στη δημιουργία, τη διατήρηση και τη δημοσίευση κειμένων ιστοσελίδων, καθώς και στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης προβλέπεται ότι θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες καριέρας το επόμενο διάστημα. Ήδη μία νέα ειδικότητα που κάνει θραύση στο εξωτερικό αυτό το διάστημα είναι ο social sitter (η ορολογία προκύπτει από τη baby sitter), o οποίος αναλαμβάνει να ενημερώνει και να τρέχει τους προσωπικούς λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, LinkedIn) ενός επαγγελματία όταν εκείνος δεν διαθέτει ελεύθερο χρόνο γι' αυτό. Αντίστοιχες θέσεις εργασίας θα υπάρχουν και σε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις, μια που το διαδίκτυο έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας».
Όσον αφορά στη διαχείριση των αποβλήτων, ο σύμβουλος σπουδών παρατηρεί ότι καθώς η ανακύκλωση μπαίνει στην καθημερινότητά μας και η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί επιτακτική ανάγκη, οι κανονισμοί για την διαχείριση αποβλήτων γίνονται όλο και πιο αυστηροί. Αυτό σημαίνει, εξηγεί, ότι η συγκεκριμένη βιομηχανία θα παρουσιάσει μία ανάπτυξη και θα δημιουργήσει πολλές θέσεις εργασίας:

« Οι εργαζόμενοι που ασχολούνται με οτιδήποτε αφορά στον τομέα αυτό, από τη συλλογή, την επεξεργασία και την περαιτέρω παρακολούθηση των σκουπιδιών, θα είναι περιζήτητοι. Επιπλέον, οι συνεχώς μεταβαλλόμενες πρακτικές αειφορίας και οι νέοι πιο οικολογικοί τρόποι για την αντιμετώπιση των αποβλήτων μπορεί να προσφέρουν μια δυναμική καριέρα με υψηλούς μισθούς στο επιστημονικό προσωπικό που δραστηριοποιείται στον τομέα αυτό».

Ο Δημήτρης Σφικτός τονίζει ιδιαίτερα το θέμα της διασύνδεσης σπουδών και της σημασίας στην αειφόρο ανάπτυξη και βιωσιμότητα. «Going green», λέει χαρακτηριστικά, είναι το μήνυμα της εποχής μας για όλους τους τομείς, επισημαίνοντας ότι όσοι το έλαβαν και αποφάσισαν να το αξιοποιήσουν και επαγγελματικά, θα έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν και μία θέση εργασίας. Στις μέρες η βιωσιμότητα μίας εταιρίας συνδέεται άμεσα με την οικολογική πολιτική που ακολουθεί, προσπαθώντας να αποδείξει ότι λειτουργεί με βάση τους διεθνείς κανονισμούς, αναφέρει.

Από την πλευρά του ο κ. Σαββίδης τονίζει ότι όσο η παγκόσμια αγορά επεκτείνεται, διερμηνείς, εκπαιδευτές και μεταφραστές, που συνδέονται με τον τομέα της γλώσσας έχουν σημαντικές ευκαιρίες απορρόφησης στην αγορά εργασίας. Ειδικότερα, οι μεταφραστές γλωσσών εκτός της Ευρώπης, όπως της κινεζική και της αραβικά γλώσσας, δείχνει να είναι περιζήτητοι.

«Όσον αφορά στην ένταξη στη σχετική λίστα των εννέα πιο δημοφιλών νέων κλάδων της οφθαλμολογίας, ανάπτυξη και θέσεις εργασίας αναμένεται να παρουσιάσουν έντονη ανάπτυξη. Οι νέες τεχνολογίες που μπαίνουν σιγά σιγά στη ζωή όλων μας επιβαρύνουν τα μάτια μας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι αυξανόμενες απαιτήσεις των ασθενών που αναζητούν φροντίδα για τα μάτια τους να κάνει δημοφιλείς τους οφθαλμίατρους».
Παράλληλα, τονίζει, οι λογιστές ήταν, είναι και θα παραμείνουν ένα επάγγελμα με προοπτικές ακόμη και μέσα στην πιο βαθιά οικονομική κρίση. Όσο η φορολογία παραμένει, οι λογιστές είναι απαραίτητοι τόσο για τους ιδιώτες όσο και για τις επιχειρήσεις, λέει χαρακτηριστικά.

«Τέλος, ο κλάδος της ασφάλειας», επισημαίνει, «είναι εξίσου ζωτικής σημασίας στις νέες συνθήκες. Την τελευταία δεκαετία όλο και περισσότερες επιχειρήσεις δίνουν βαρύτητα στην ασφάλεια και στις υπηρεσίες περιπόλου. Η ειδικότητα του φρουρού που εργάζεται μέσα και έξω από μια εταιρία προσπαθώντας να αποτρέψει δυσάρεστα περιστατικά θα συνεχίσει να παρουσιάζει ζήτηση».

Σίγουρα οι τίτλοι και ο κλάδος σπουδών δεν είναι και η εγγύηση για επαγγελματική αποκατάσταση, διευκρινίζει ο εκπαιδευτικός Γιάννης Λαούρης, εκ των πρώτων που πέτυχε με τους μαθητές του διεθνείς διακρίσεις στις νέες τεχνολογίες και ειδικότερα στη ρομποτική.

« Ο τομέας της τεχνολογίας αναπτύσσεται και εξελίσσεται με γοργούς ρυθμούς», παρατηρεί. « Το επάγγελμα το οποίο θεωρώ ότι θα έχει μεγάλη ζήτηση είναι το επάγγελμα της πληροφορικής και ειδικότερα αυτό του προγραμματιστή. Προγραμματιστής εφαρμογών, Προγραμματιστής συστημάτων, Προγραμματιστής Ρομποτικών κατασκευών, Προγραμματιστής δικτύων, CyberSecurity είναι μερικές από τις μορφές που μπορεί να πάρει το συγκεκριμένο επάγγελμα. Αυτός που θα ακολουθήσει αυτό το επάγγελμα, όπως και κάθε επάγγελμα, πρέπει να το αγαπά, πρέπει να βρει ότι τον ενθουσιάζει η προοπτική να ασχοληθεί με αυτό για όλη του τη ζωή. Πρέπει να του αρέσει να δημιουργεί, να επιλύνει προβλήματα. Οι προοπτικές εργοδότησης είναι πολλές. 

Κάνοντας μια αναζήτηση στο διαδίκτυο θα διαπιστώσετε ότι προσφέρονται πολλές θέσεις εργασίας στον τομέα αυτό. Αυτό που λέω στους μικρούς είναι ότι αν επιθυμείτε να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τον τομέα της πληροφορικής, πρέπει να αγαπήσετε τον κλάδο αυτό και συγχρόνως να αποκτήσετε γνώσεις, κατά τη διάρκεια των σπουδών σας, οι οποίες θα σας κάνουν να είστε ένα βήμα μπροστά στην εργασιακή σκακιέρα. Μικρές ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Εσθονία, επένδυσαν στην τεχνολογία. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να έχει τις περισσότερες startups σε όλη την Ευρώπη και την πρωτιά στους δείκτες PISA.

Η τεχνολογία είναι πλέον αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Η τεχνητή νοημοσύνη και οι Ρομποτικές κατασκευές εξελίσσονται και αποτελούν στοιχείο εμπεριστατωμένης έρευνας από κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού. Όλα αυτά διεύρυναν τους εργασιακούς ορίζοντες όσους ασχολούνται σοβαρά και επαγγελματικά με την Πληροφορική. Είναι μια δυναμική σπουδή η οποία μπορεί να δώσει στον απόφοιτο του πανεπιστημίου πολλές εργασιακές ευκαιρίες αλλά και προοπτικές».