Νέος δρόμος Πάφου-Πόλης: Από τους σχεδιασμούς, επιτέλους στις μπουλντόζες

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Μετά τις δεκαετίες των επί χάρτου σχεδιασμών, των ακυρώσεων και επαναπρογραμματισμών και των διακηρύξεων σε θεωρητικό πλαίσιο, πλέον το πολύκροτο θέμα του νέου αυτοκινητοδρόμου Πάφου-Πόλεως Χρυσοχούς, μπήκε επιτέλους και επί εδάφους. Οι μπουλντόζες και τα άλλα βαρέα οχήματα σκάβουν τα βουνά της ανατολικής ημιορεινής Πάφου προκειμένου να υλοποιηθεί η νέα όδευση που θα καταστήσει γεγονός την σύνδεση του διαμερίσματος Χρυσοχούς με το υπόλοιπο εθνικό οδικό δίκτυο.

Οι διακινούμενοι στον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού-Πάφου βλέπουν τις τελευταίες εβδομάδες τα αποτελέσματα της αλλαγής αυτής στο ύψος της Μαραθούντας και της Αγίας Μαρινούδας, από όπου έχουν αρχίσει τα έργα για την υλοποίηση του έργου που χαρακτηρίσθηκε ως έργο ζωής για την επαρχία Πάφου εδώ και τέσσερις δεκαετίες αναποτελεσματικών προσπαθειών.

Λίγους μήνες μετά την επίσημη τελετή έναρξης των εργασιών, από τον τέως Υπουργό Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Γιάννη Καρούσο, ο διάδοχος του στο υπουργείο, Αλέξης Βαφεάδης, πρόλαβε ήδη να επισκεφθεί την περιοχή και να ασχοληθεί με το μέγα έργο δύο φορές, ενδεικτικό της σημασίας που και η νέα κυβέρνηση αποδίδει στην απρόσκοπτη προώθηση και ολοκλήρωση του, όπως τόνισε.

Ο κ. Βαφεάδης είπε ειδικότερα, επιθεωρώντας την περασμένη εβδομάδα τις εργασίες, ότι είναι πολύ σημαντικό να συμπληρωθεί ο δρόμος για να έχει τα ανάλογα οφέλη ολόκληρη η Κύπρος. Προειδοποίησε μεν ότι πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο και πολύπλοκο έργο, διαβεβαιώνοντας ωστόσο ότι θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις.

Δεν μπορούμε να μπορούμε να δεσμευτούμε ότι δεν θα υπάρχει οποιαδήποτε καθυστέρηση, είπε, καθώς είναι τεχνικό έργο με δυσκολίες. ‘Οταν κάνουμε μια ανασκόπηση τέτοιων έργων πρέπει πάντα να αφήνουμε ένα περιθώριο. Ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων απάντησε και στο κύριο θέμα που θέτουν οι φορείς της επαρχίας Πάφου, για το πότε θα ολοκληρωθεί ο νέος δρόμος στην τελική του μορφή, δηλαδή ως αυτοκινητόδρομος τετραπλής κίνησης και όχι με δύο μόνο λωρίδες όπως προνοεί η πρώτη φάση. Ξεκαθάρισε ότι επιβεβαίωσε με το Τμήμα Δημοσίων Έργων ότι θα πρέπει να τελειώσει η πρώτη φάση, που ξεκίνησε ήδη, για να μελετηθούν τα δεδομένα για την δεύτερη φάση.

Το έργο στο σύνολο του, έχει μήκος 31χιλιόμετρα περίπου και η κατασκευή του προωθείται σε δύο φάσεις.

Η Α΄ Φάση κατασκευής του αυτοκινητόδρομου αφορά στο τμήμα από την Αγία Μαρινούδα μέχρι το Στρουμπί. Στο παρόν στάδιο βρίσκεται σε εξέλιξη το συμβόλαιο υλοποίησης του έργου με τη μέθοδο μελέτη – κατασκευή, η οποία αρχίζει από τον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού – Πάφου παρά την Αγία Μαρινούδα, διέρχεται δυτικά της Μαραθούντας και ανατολικά της Τσάδας και καταλήγει στον υφιστάμενο δρόμο Πάφου – Πόλης μετά το Στρουμπί, κοντά στη συμβολή προς Θελέτρα. Οι εργασίες αυτές, βάσει του συμβολαίου, θα ολοκληρωθούν στο τέλος του Νοεμβρίου του 2024, έναντι ποσού 87 εκατομμυρίων ευρώ περίπου.

Ο αυτοκινητόδρομος στο τμήμα αυτό θα είναι μήκους 15,5 χιλιομέτρων, με δύο λωρίδες κυκλοφορίας.  Στα προβλεπόμενα τεχνικά έργα περιλαμβάνονται οχετοί ομβρίων, ένας ανισόπεδος κόμβος για σύνδεση με τον αυτοκινητόδρομο Λεμεσού – Πάφου, ένας κυκλικός κόμβος στην Τσάδα και ένας στο σημείο τερματισμού μετά το Στρουμπί, δύο διατρητικές σήραγγες μήκους 730 και 290 μέτρων έκαστη, πέντε κοιλαδογέφυρες συνολικού μήκους 1.500 μέτρων, δύο υπέργειες διαβάσεις και εννέα υπόγειες διαβάσεις. Θα κατασκευαστούν, επίσης, πρόσθετες λωρίδες κυκλοφορίας σε μεγάλο μήκος, περίπου 12 χιλιομέτρων, λόγω της ανωφέρειας του δρόμου.

Η Β΄ Φάση του αυτοκινητόδρομου αφορά στο τμήμα από το Στρουμπί μέχρι την Πόλη Χρυσοχούς, συνολικού μήκους 15 χιλιομέτρων. Για το τμήμα αυτό θα χρειαστεί επικαιροποιημένη περιβαλλοντική μελέτη και προμελέτη, που θα γίνουν σε επόμενο στάδιο, με στόχο την προώθηση του μετά την ολοκλήρωση της Α΄ Φάσης. Σχετική πρόνοια για την επικαιροποίηση των μελετών και  ετοιμασία των αναγκαίων εγγράφων προβλέφθηκε στους προϋπολογισμούς 2022-2024. 

Επιπρόσθετα, γίνονται εργασίες βελτίωσης του υφιστάμενου δρόμου Πάφου – Πόλης. Η βελτίωση του υφιστάμενου δρόμου προωθείται τμηματικά σε δύο φάσεις. Έχουν ολοκληρωθεί οι Φάσεις Α΄ και Β1 που περιλαμβάνουν κατασκευή τοιχοποιίας, ερεισμάτων, μέτρων κυκλοφοριακής ύφεσης, αποχετευτικών και διαμορφώσεις συμβολών έναντι δαπάνης ενός εκατομμυρίου ευρώ περίπου.

Υπολείπεται η υλοποίηση της Β2 Φάσης που περιλαμβάνει την κατασκευή ανηφορικών λωρίδων και βελτιώσεις κάποιων συμβολών. Για το έργο αυτό, χρειάστηκε να γίνουν απαλλοτριώσεις και η δαπάνη του εκτιμάται στα τρία εκατομμύρια ευρώ, με διάρκεια 12 μήνες.

Η κατασκευή του δρόμου, που στο πέρασμα των χρόνων απέκτησε διαστάσεις στόχου ζωής για ολόκληρη την Πάφο, άρχισε να απασχολεί την επαρχόια από τις αρχές της δεκαετίες του 2000. Μια ιστορική αναδρομή στα στάδια από τα οποία διήλθε η επίπονη προσπάθεια, ξεκινά από τον Δεκέμβριο του 2003, όταν η προώθηση του έργου ανατέθηκε σε καθοδηγητική Επιτροπή, της οποίας η σύνθεση και οι όροι εντολής καθορίστηκαν σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου με αριθμό 53342 και ημερομηνία 14 Μαρτίου 2001 η οποία ρυθμίζει το σχεδιασμό, χρηματοδότηση και λειτουργία έργων του δημοσίου τομέα από τον ιδιωτικό τομέα.

Με την υποβολή προσφορών στις 31 Ιουλίου 2007 και την ολοκλήρωση της αξιολόγησής του τον Ιανουάριο του 2008, η καθοδηγητική επιτροπή αντικαταστάθηκε από Διαχειριστική Επιτροπή, με βάση τους περί Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Προμηθειών, Έργων και Υπηρεσιών κανονισμούς του 2007.

Μιλώντας στo PafosNet για το έργο που στοιχειώνει γενιές παφιτών, ο τότε πρόεδρος της Επιτροπής Συγκοινωνιών και Έργων της Βουλής, Αντώνης Αντωνίου, αναφέρθηκε στα όσα έγιναν έκτοτε:

« Οι προσφορές για υλοποίηση του Έργου με τη μέθοδο DBFO (Design, Build, Finance, Operate), υποβλήθηκαν στις  31 Ιουλίου 2007. Μετά την αξιολόγηση των προσφορών και την εξέταση και απόρριψη ιεραρχικών προσφυγών, άρχισε η διαπραγμάτευση με τον Προτιμητέο Προσφέροντα, το Σεπτέμβριο του 2008.  Ο Προτιμητέος Προσφέρων ήταν η ΚΙΝΥRAS Consortium, με Καθαρή Παρούσα Αξία Δόσεων Αποπληρωμής €202 εκ. και Ετήσια Δόση  €30,6 εκ. για 25,5 χρόνια.

Η διαπραγμάτευση με την ΚΙΝΥRAS άρχισε τον Σεπτέμβριο του 2008 και τερματίστηκε το Δεκέμβριο του 2009 χωρίς να επιτευχθεί συμφωνία, λόγω αιτήματος της ΚΙΝΥRAS για σημαντική αύξηση των ετήσιων δόσεων αποπληρωμής,  λόγω της αύξησης στο κόστος δανεισμού που επέφερε η παγκόσμια οικονομική κρίση.

Η διαπραγμάτευση με την επιλαχούσα κοινοπραξία STRABAG - NEMESIS, της οποίας η Καθαρή Παρούσα Αξία των Δόσεων Αποπληρωμής ήταν €228 εκ. και η Ετήσια Δόση €32,8 εκ. , άρχισε στις 15.1.2010. 

Στη συνέχεια, λόγω προσφυγής της ΚΙΝΥRAS στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών και στο Ανώτατο Δικαστήριο, η διαδικασία  διαπραγμάτευσης με τη STRABAG - NEMESIS αναστάληκε μέχρι την έκδοση τελικής απόφασης και επανάρχισε στις 14.10.2010, αφού αποσύρθηκαν όλες οι εκκρεμούσες εφέσεις και προσφυγές.

Η διαπραγμάτευση με τη STRABAG - NEMESIS τερματίστηκε χωρίς επιτυχία, με απόφαση της Διαχειριστικής Επιτροπής τον Οκτώβριο του 2011, λόγω επιπρόσθετων οικονομικών απαιτήσεων της Κοινοπραξίας, καθώς και απαιτήσεων που θα είχαν ως αποτέλεσμα ουσιώδεις αλλαγές στα Έγγραφα Προσφορών και μεταφορά κινδύνων στην Κυβέρνηση.

Η Κοινοπραξία, αφού ενημερώθηκε για την πιο πάνω απόφαση, προχώρησε σε καταχώρηση δύο Ιεραρχικών Προσφυγών που αφορούσαν αντίστοιχα τις αποφάσεις της Διαχειριστικής Επιτροπής για τερματισμό της διαπραγμάτευσης (ΑΑΠ 53/2011) και για μη ανανέωση της ισχύος των προσφορών (ΑΑΠ 57/2011).

Οι δύο πιο πάνω Ιεραρχικές Προσφυγές εξετάστηκαν και απορρίφθηκαν από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών με αντίστοιχες αποφάσεις που εκδόθηκαν στις 22.6.2012 και στις 25.6.2012».

Εν όψει των πιο πάνω, εξηγεί ο κ. Αντωνίου, η διαδικασία για το έργο τερματίστηκε, τότε, δεδομένου ότι δεν υπήρχαν σε ισχύ άλλες προσφορές επιλαχόντων προσφοροδοτών.

Μια 20ετία από τότε, το κράτος μπόρεσε τελικά να βρει την μεθοδολογία και την πολιτική αποφασιστικότητα να επαναφέρει το έργο στην επιφάνεια και πλέον να το μεταφέρει και επί εδάφους.