Νέα σχολική χρονιά, νέα άγχη και ο ρόλος του εκπαιδευτικού

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΤΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΣΑΒΒΙΔΗ

Εκπαιδευτικού

Το καλοκαίρι τελείωσε, σηματοδοτώντας το τέλος των διακοπών και συνάμα την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς για τα παιδιά που θα πάνε στην αμέσως επόμενη τάξη και γι' αυτά που θα έρθουν για πρώτη φορά σε επαφή με την σχολική τάξη. Πολλά από αυτά, ως «πρωτάκια» θα μπουν σε ένα νέο ευρύτερο περιβάλλον-πέρα από αυτό της οικογένειας.

Τα πρωτάκια είναι συνήθως ενθουσιασμένα με την ιδέα του σχολείου, παρόλο που δεν έχουν πλήρη συνείδηση της μετάβασης που κάνουν. Το ξεκίνημα του σχολείου οδηγεί τα παιδιά όλων των ηλικιών σε μια καινούρια πραγματικότητα. Πρέπει το καθένα να αντιμετωπίσει τον αποχωρισμό από τους γονείς και την προσαρμογή σε ένα νέο πλαίσιο, την κοινωνικοποίηση στην τάξη, τις σχολικές δυσκολίες και την επαφή του με τους συνομιλήκους του, τους δασκάλους και τους καθηγητές του.

Τα παιδιά που αλλάζουν εκπαιδευτική βαθμίδα, δηλαδή από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, ή από το Γυμνάσιο στο Λύκειο, βιώνουν έντονα το άγχος της έναρξης της σχολικής χρονιάς, καθώς δεν ξέρουν τι θα αντιμετωπίσουν στο καινούριο περιβάλλον. Οι απαιτήσεις μεγαλώνουν και οι δυσκολίες πολλαπλασιάζονται. Το νέο σχολικό περιβάλλον απαιτεί ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, μια νέα πραγματικότητα με περισσότερες υποχρεώσεις, λιγότερο ελεύθερο χρόνο και περισσότερο διάβασμα. Ειδικά για τα παιδιά που ολοκληρώνουν το Γυμνάσιο, πρόκειται για μια μετάβαση είτε στην επόμενη εκπαιδευτική βαθμίδα, το Λύκειο, με σκοπό την συνέχιση των σπουδών τους είτε την εισαγωγή τους στην αγορά εργασίας, αν δεν συνεχίσουν τις σπουδές τους.

Η περίοδος αυτή είναι σημαντική, γιατί ο μαθητής ή η μαθήτρια πρέπει να πάρει σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον του/της και να προετοιμαστεί κατάλληλα για την υλοποίηση τους. Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να διερευνήσουν πολλά θέματα που αφορούν τον εαυτό τους, την γνωριμία τους με τον κόσμο της εργασίας και τη λήψη αποφάσεων.

Πολλά παιδιά προσαρμόζονται ομαλά ενώ ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών δεν μπορεί να διαχειριστεί ικανοποιητικά ούτε να αξιοποιήσει δημιουργικά τις νέες απαιτήσεις και προκλήσεις, με αποτέλεσμα να βιώνει αρνητικές εμπειρίες και άγχος.  Τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν διάφορες δυσκολίες, όπως απροθυμία ή άρνηση στο να πάνε σχολείο, διαταραχή στον ύπνο, πόνους στο στομάχι ή ξεσπάσματα θυμού. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι εκδηλώσεις που οφείλονται στα άγχος εξαιτίας της προσπάθειας που κάνουν, ώστε να αντιμετωπίσουν την καινούρια πρόκληση στη ζωή τους και να προσαρμοστούν στις νέες σχολικές απαιτήσεις.

Τέτοιες αντιδράσεις δημιουργούν εύλογα προβληματισμό και ανησυχία στους καθηγητές και τους γονείς. Σε κάθε περίπτωση, όταν οι καθηγητές παρατηρήσουν κάποια συμπεριφορά του μαθητή στο σχολείο που τους ανησυχεί, πρέπει να έρθουν σε επαφή με τους γονείς των παιδιών.

Οι προβληματισμοί των παιδιών που μεταβαίνουν από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο ή από το Γυμνάσιο στο Λύκειο προσδιορίζουν τόσο τους γνωστικούς όσο και τους συναισθηματικούς παράγοντες αυτής της αλλαγής. Αυτή η περίοδος συμπίπτει με την εφηβεία, η οποία αποτελεί από μόνη της μια μεταβατική φάση από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωση. Πρόκειται για μια εξελικτική περίοδο, κατά την διάρκεια της οποίας συμβαίνουν πολλές βιολογικές και συναισθηματικές αλλαγές. Ο έφηβος μαθητής κατακλύζεται από έντονα και ευμετάβλητα συναισθήματα. Συχνά γίνεται επιθετικός, ιδιαίτερα απέναντι στους γονείς και στους καθηγητές του, δοκιμάζοντας μ' αυτόν τον τρόπο την αντοχή τους αλλά και το πώς αυτοί θα αντιδράσουν σε αυτήν την προσπάθεια.

Ταυτόχρονα ίσως αναπολεί την παιδική του ηλικία, επιστρέφοντας σε παλιότερες συμπεριφορές, αναζητώντας τη θαλπωρή και την τρυφερότητα που είχε, όταν ήταν παιδί. Εύκολα καταλαβαίνουμε ότι οι δύο αυτές αντιφατικές ανάγκες δυσκολεύουν τους εφήβους, οι οποίοι καταβάλουν προσπάθεια να αποχωριστούν τους γονείς, την παιδικότητα τους καθώς και να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις του σχολείου.

Το άγχος, είναι βασική παράμετρος αποτυχίας αλλά και παράξενων συμπαιριφορών γι’ αυτό θα πρέπει όλοι εμείς οι Εκπαιδευτικοί που βρισκόμαστε γύρω από τα παιδιά να τα βοηθήσουμε να απαλλαγούν απ’ αυτό αν θέλουμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα. Μια γλυκιά κουβέντα, ένα χάδι, μια επιβράβευση των προσπαθειών τους, θα δώσουν στο μαθητή την ώθηση να συνεχίσει την προσπάθεια για επίτευξη του στόχου του, ενός στόχου που τόσα πολλά επένδυσαν οι ίδιοι αλλά και οι γονείς τους για να επιτευχθεί.

Αυτές οι απλές κινήσεις θα κάνουν το μαθητή να νιώσει  ότι δίπλα του υπάρχουν άνθρωποι που τον αγαπούν και τον νοιάζονται και του συμπαραστέκονται στην προσπάθειά του αυτή που καταβάλλει.

Σίγουρα, ο ρόλος του Εκπαιδευτικού είναι πολυδιάστατος και πολύπλευρος και τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες του πολλές αλλά ο καλός Εκπαιδευτικός είναι εκείνος που μπορεί με τη δική του ευρηματικότητα να απαλλάξει τους μαθητές του από το άγχος.

Καλή και δημιουργική σχολική χρονιά σε όλους !!!