Μεγαλώνοντας παιδιά με Συναισθηματική Νοημοσύνη

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Θεόδωρος (Άκης)  Φ. Ηλία

Διευθυντής

Τεχνικής και Επαγγελματικής Σχολής

Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Πάφου

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι η ζωή μας έχει αλλάξει και συνεχίζει να αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς. Ο τρόπος με τον οποίο χειριζόμαστε τον εαυτό μας αλλά και οι διαπροσωπικές μας σχέσεις με τους άλλους, η επιμονή, η υπομονή, η ελπίδα, η επίτευξη στόχων και η ομαδικότητα, καθορίζουν σήμερα σε μεγάλο βαθμό την επιτυχία μας, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι άτομα με ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη, μπορούν να ζήσουν μια αρμονική αλλά κυρίως ποιοτική ζωή. 

Η συναισθηματική νοημοσύνη, είναι ένα δίκτυο ικανοτήτων που μπορεί να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη ανθρώπινη προσωπικότητα. Οι βασικές ικανότητες της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι: (α) Η αυτεπίγνωση (β) Ο αυτοέλεγχος (γ) Η επίτευξη στόχων (δ) Η ενσυναίσθηση και (ε) Η επικοινωνία και συνεργασία.

Οι πέντε αυτές ικανότητες είναι ουσιαστικές για κάθε άνθρωπο που όχι μόνο επιθυμεί να αναπτύσσεται και να βελτιώνεται, αλλά συγχρόνως επιθυμεί να έχει και μια ξεχωριστή οικογενειακή και κοινωνική ζωή. Οι πιο πάνω δεξιότητες είναι απαραίτητες και καθοριστικές για μια ισορροπημένη και ευτυχισμένη ζωή. Ταυτόχρονα, οι κοινωνικές μας σχέσεις στηρίζονται στην αυτογνωσία, στον έλεγχο των συναισθημάτων μας αλλά και στη βαθιά κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων. Έτσι, αναπτύσσοντας τις ικανότητες αυτές, θα μπορέσουμε να  συνεργαζόμαστε και να πορευόμαστε στη ζωή αρμονικά και ειρηνικά. 

Η ανάγκη για εστίαση της προσοχής μας στις ικανότητες αυτές πηγάζει από το γεγονός ότι ο τρόπος που μεγαλώνουν σήμερα τα παιδιά μας, είναι εντελώς διαφορετικός από τον τρόπο που μεγάλωναν τα παιδιά πριν από μερικά χρόνια. Το καθημερινό παιχνίδι και η συναναστροφή με άλλα παιδιά, ήταν καθοριστικό για την απόκτηση διαφόρων ικανοτήτων, αλλά και των δεξιοτήτων συνεργασίας, επίλυσης διαφορών, κατανόησης του εαυτού μας και των άλλων, καθώς και του ελέγχου των παρορμήσεών μας.

Δυστυχώς με το πέρασμα του χρόνου τα παιχνίδια και η συναναστροφή με άλλα παιδιά, έχουν αντικατασταθεί από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, το κινητό, τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και ειδικότερα από την πολύωρη απασχόληση των παιδιών μπροστά στην οθόνη. Εύλογα λοιπόν οι ικανότητες συνεργασίας, επικοινωνίας, κατανόησης και ελέγχου των συναισθημάτων μας, έχουν μειωθεί σε επικίνδυνο βαθμό. Αυτός είναι και ο λόγος που  καθημερινά φτάνουν στ’ αυτιά μας ειδήσεις και νέα που σχετίζονται με την αποσύνθεση και τη σήψη της κοινωνίας μας. Αυτός είναι και ο λόγος που νιώθουμε μια  αχαλίνωτη πλημμυρίδα βίας και οργής γύρω μας, που αγγίζει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη ζωή όλων μας.

Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, αλλά κυρίως οι νέοι μας, θα πρέπει να γνωρίσουν και να εφαρμόζουν καθημερινά δεξιότητες της συναισθηματικής νοημοσύνης. Μόνο έτσι θα μπορούμε να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο αύριο. Μόνο έτσι θα δημιουργήσουμε υγιή και ισορροπημένα παιδιά, τα οποία θα μπορούν να βρίσκουν κίνητρα για να πετυχαίνουν τους στόχους τους και να κάνουν πράξη τα όνειρά τους.  Αυτό που κάνει τη διαφορά ώστε κάποια άτομα να διακρίνονται και να κατατάσσονται στην κορυφή, δεν είναι τόσο οι γνωστικές τους ικανότητες, όσο ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζονται τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους με τους άλλους. 

 Εξαιρετικά σημαντικό είναι το γεγονός ότι η συναισθηματική νοημοσύνη, δεν είναι ένα θείο δώρο που είτε το έχουμε είτε όχι. Οι συναισθηματικές δεξιότητες μπορούν να καλλιεργούνται, να αναπτύσσονται και να βελτιώνονται, καθόλη την διάρκεια της ζωής μας. Αυτό που οφείλουμε να κάνουμε, είναι να πιστέψουμε στη θετική φύση της ανάπτυξης του ανθρώπου. Άλλωστε, ο εγκέφαλός μας είναι από τη φύση του φτιαγμένος για να αναπτύσσεται και να εξελίσσεται. Γιατί το δίκτυο των ικανοτήτων της συναισθηματικής νοημοσύνης έχει τη «δύναμη» να μας βοηθήσει να «πάμε μπροστά», να είμαστε πιο αποτελεσματικοί και ταυτόχρονα πιο ανθρώπινοι. Γιατί μπορούμε να φτιάξουμε ένα όμορφο μέλλον, μόνο αν ζούμε ένα όμορφο παρόν. Και αυτό, γιατί το σήμερα γίνεται δυνατό παρελθόν που μας επιτρέπει να επηρεάζουμε το αύριο.