Μαρκίδειο Θέατρο: Το νέο σπίτι του πολιτισμού στην Πάφο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Υπήρξε δεκαετίες πριν ένα από τα τρία εμβληματικά σινεμά της Πάφου, υπό την ονομασία «Ζήνα». Αργότερα πέρασε στα χέρια του Δήμου Πάφου, μετονομαζόμενο σε «Μαρκίδειο Θέατρο» και μετατρεπόμενο στη μοναδική, επί της ουσίας, κλειστή πολιτιστική αίθουσα της πόλης. Παρά τις προσπάθειες της δημοτικής αρχής ωστόσο, το Μαρκίδειο ελάχιστα ικανοποιούσε τις σύγχρονες απαιτήσεις πολιτιστικών αναγκών, με αποτέλεσμα πολλές δράσεις διαφόρων οργανισμών του τόπου να μην φθάνουν στην Πάφο εξαιτίας της έλλειψης αυτής.

Η ανάληψη του χρίσματος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από την Πάφο για το τρέχον έτος, έδωσε μεταξύ άλλων την δυνατότητα και ευκαιρία σε Δήμο Πάφου και κράτος να προωθήσουν την «μεταμόρφωση» του κτιρίου στην καρδιά της εμπορικής περιοχής της πόλης σε ένα υπερσύγχρονο πολιτιστικό χώρο. Ένα χώρο που θα αποτελούσε την κύρια κλειστή αίθουσα εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης και που θα έμενε στην πόλη ως «προίκα» για τη μελλοντική της πολιτιστική ανάπτυξη.

Η προσπάθεια αυτή βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, έστω και αν διάγουμε πλέον το δεύτερο μισό της θητείας της πόλης ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Γεγονός το οποίο είναι στο επίκεντρο κριτικής από φορείς και πολίτες της Πάφου κατά των αρμοδίων για καθυστέρηση έξω από κάθε λογική. Κριτική στην οποία απαντούν οι μελετητές στα πλαίσια του σημερινού αφιερώματος του PafosNet, επισημαίνοντας ότι η εξειδικευμένη φύση της εργασίας που ανατέθηκε, καθώς και η καθυστέρηση στη συγκεκριμενοποίηση των αποφάσεων των αρμοδίων ως προς το τι ήθελαν να γίνει στο Μαρκίδειο, προκάλεσε τις καθυστερήσεις. Καθυστερήσεις οι οποίες, θυμίζουν, μεγάλωσαν ακόμη περισσότερο μετά τις γνωστές δικαστικές προσφυγές ιδιωτικών επιχειρήσεων πέριξ του θεάτρου για την μετακίνηση τους ή μη από την περιοχή. Οι εργασίες αυτές καθ’ αυτές προχωρούν, επισημαίνουν, βάσει των χρονοδιαγραμμάτων.

Ούτως ή άλλως πάντως, η εικόνα στην περιοχή έχει ήδη αλλάξει δραματικά, προοιωνίζοντας ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα με το πέρας των εργασιών, εκεί που για δεκαετίες «βασίλευσαν» μαρμαράδικα και συνεργεία αυτοκινήτων καθιστώντας το ίδιο το Μαρκίδειο κτίσμα σε δεύτερο πλάνο.

Μιλώντας σήμερα στο PafosNet οι μελετητές που κέρδισαν τον διαγωνισμό ανάπλασης και εξωραισμού του Μαρκιδείου Θεάτρου, Μάριος Χριστοδουλίδης και Χρίστος Χριστοδούλου, της ομάδας Simpraxis Architects, επισημαίνουν ότι στόχος της πρότασης τους ήταν η αναβάθμιση και ανάδειξη του Μαρκιδείου Θεάτρου και η δημιουργία ενός δημόσιου κτηρίου που να αποτελεί τοπόσημο για την πόλη και την αναβάθμιση της περιοχής, καθώς η επιτυχής ανάδειξη του Μαρκιδείου δίνει την δυνατότητα οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής ανάτασης ολόκληρης της περιοχής, κυρίως με τον ορίζοντα του Πάφος 2017.

«Η απομάκρυνση της βιομηχανίας μαρμάρων και του συνεργείου αυτοκινήτων επιτρέπουν στο θέατρο να συσχετιστεί με τους δύο παρακείμενους δρόμους που το περιβάλλουν και να δημιουργήσει ένα διάλογο με αυτούς και κατά συνέπεια με την ίδια την πόλη», εξηγούν οι μελετητές ως προς την λύση που σχεδίασαν. «Στα νότια με την επέκταση της καφετέριας προς την Αντρέα Γερούδη δημιουργείται ένα δημόσιο και προσβάσιμο μέτωπο με τον δρόμο και επιτρέπει την ανεξάρτητη λειτουργία του χώρου από την λειτουργία του θεάτρου.

Στα δυτικά η προέκταση του φουαγιέ δημιουργεί μια δεύτερη είσοδο εξυπηρετώντας τον παρακείμενο χώρο στάθμευσης Καραβέλλα, ενώ μορφολογικά δημιουργείται μια διευρυμένη πρόσοψη που σηματοδοτεί την σημαντικότητα του πολιτιστικού αυτού χώρου, τόσο σε σχέση με το άμεσο δομημένο περιβάλλον, όσο και σε σχέση με την υπόλοιπη πόλη.

Με αυτό τον τρόπο, το θέατρο αν και χωροθετημένο αρκετά πίσω από το οδικό δίκτυο επιτυγχάνει την συσχέτιση με τον αστικό ιστό. Σαν αποτέλεσμα δημιουργείται μια δημόσια πλατεία η οποία μπορεί να ενεργοποιείται όταν το θέατρο δεν λειτουργεί διά μέσου της καφετέριας ή άλλων εκδηλώσεων δημόσιου χαρακτήρα.  Η τοπιοτέχνηση με δέντρα στρατηγικά μελετημένη, προσφέρει σκίαση από την δυτική ηλιοφάνεια και δημιουργεί προϋποθέσεις για στάση και χώρο ανάπαυσης».

Οι κ. Χριστοδουλίδης και Χριστοδούλου, με τη σύμπραξη των συνεργατών τους Χρήστο Πασαδάκη, Στέλιος Ζενιέρη και Χαράλαμπο Μούντη, που αποτελούσαν την ομάδα μελέτης, προέβησαν σε δραστικές διαφοροποιήσεις και στο εσωτερικό του θεάτρου, προκειμένου να αποτελέσει ένα σύγχρονο και λειτουργικό χώρο, πολύ διαφορετικό από το τι γνώριζαν οι παφίτες και ξένοι επισκέπτες τα προηγούμενα χρόνια.

« Αναφορικά με την εσωτερική λειτουργία του θεάτρου», τονίζουν οι μελετητές, « η χωροθέτηση της σκηνής στο βόρειο μέρος του τεμαχίου επιτρέπει την δημιουργία ενός αποτελεσματικού δημόσιου χώρου πρόσβασης προς το θέατρο από τα νότια, αλλά και την απρόσκοπτη υπηρεσιακή λειτουργία της σκηνής στα δυτικά από τον χώρο στάθμευσης Καραβέλλα.  

Στρατηγικά χωροθετούνται τρεις χώροι πρασίνου/ πλατείες για να βοηθούν στην εκτόνωση του περίκλειστου του θεάτρου και των χρηστών.

Η δημόσια πλατεία θεάτρου είναι ο πιο εξωστρεφής χώρος ο οποίος απευθύνεται στην πόλη και οποίος μπορεί να λειτουργεί και ανεξάρτητα από το θέατρο.

Το εσωτερικό προαύλιο/ αίθριο στην δυτική πλευρά του θεάτρου είναι ημιδημόσιου χαρακτήρα. Λειτουργεί ως χώρος εκτόνωσης/ διαλείμματος τόσο για τους θεατές κατά την διάρκεια παραστάσεων, αλλά και για τους εργαζόμενους εντός του χώρου. Είναι μέρος της μετάβασης από την είσοδο προς το θέατρο όπου προσφέρει φυσικό φωτισμό και σκίαση με δέντρα. Ταυτόχρονα μπορεί να λειτουργεί σαν θερινό foyer μεγαλύτερης κλίμακας.

Η πλήρως ιδιωτική αυλή στο ανατολικό σύνορο με πρόσβαση από τα καμαρίνια, που χρησιμοποιείται μόνο σαν χώρος εκτόνωσης από τους καλλιτέχνες».

Το νέο Μαρκίδειο θα «αποκαλυφθεί» στο κοινό της Πάφου εντός του Σεπτεμβρίου. Αυτή την περίοδο συνεχίζονται με εντατικό ρυθμό οι τελικές εργασίες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ενώ υπολογίζεται ότι στις αρχές Σεπτεμβρίου όλα θα είναι έτοιμα για έναρξη των αναγκαίων ελέγχων των διαφόρων υπηρεσιών και τμημάτων, όπως η Πυροσβεστική, η ΑΗΚ κλπ, προκειμένου το έργο να αδειοδοτηθεί για χρήση.

Από το σημείο αυτό, επισημαίνουν οι κ. Χριστοδουλίδης και Χριστοδούλου, αρχίζει η «αντίστροφη μέτρηση», ώστε το έργο να παραδοθεί στον Δήμο Πάφου από τον εργολάβο.

Ήδη πάντως, οι πρώτες εικόνες από τον εσωτερικό χώρο είναι εντυπωσιακές, αν και σε φάση εργοταξίου ακόμη. Εντυπωσιακή σκηνή, τόσο σε μέγεθος όσο και σε προδιαγραφές και τεχνολογικές καινοτομίες και ακόμη πιο εντυπωσιακή πλατεία με τα καινούργια καθίσματα να εκτείνονται σε μεγάλο ύψος υπό τον εντυπωσιακό φωτισμό της σάλας.

Μέχρι να καταστεί σήμερα εφικτή η δημιουργία μιας πολιτιστικής σάλας που να είναι εφάμιλλη της σπουδαίας πολιτιστικής ιστορίας της πόλης, το παλιό Μαρκίδειο και η Πάφος η ίδια έτυχαν μιας πολύ αρνητικής κριτικής από ειδικούς για το επίπεδο της πολιτιστικής της υποδομής.

Ο Σύνδεσμος Πολιτικών Μηχανικών Πάφου είχε καταγγείλει με επίσημη ανακοίνωση του σημαντικά προβλήματα από την εγκατάλειψη χρόνων στο Μαρκίδειο, καλώντας την τότε δημοτική αρχή να λάβει άμεσα σειρά συγκεκριμένων μέτρων για την μετατροπή του μοναδικού κλειστού πολιτιστικού χώρου της Πάφου σε ασφαλές υποστατικό.

Όπως επισημαίνεται στην επιστολή, η αντιπροσωπεία του Επαρχιακού Τμήματος Πάφου του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών, μέσα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του και στην προσπάθεια του να βοηθήσει την πόλη της Πάφου, ειδικά μετά την ανακήρυξη της ως Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 2017, πραγματοποίησε την επίσκεψη στο Μαρκίδειο Θέατρο.

« Κατά την επίσκεψή μας έχουμε διαπιστώσει ότι η εγκατάλειψη των τελευταίων χρόνων και η έλλειψη συντήρησης του θεάτρου έχουν δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης και επιστάμενου έλεγχου έτσι ώστε να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα το καθιστούσαν ασφαλές για χρήση», ανέφερε ο Σύνδεσμος. «Ειδικότερα, στα μέλη των μεταλλικών δικτυωμάτων παρουσιάζεται βέλος κάμψης και έντονη οξείδωση, τα μεταλλικά φύλλα λαμαρίνας της οροφής έχουν οξειδωθεί, η οροφή δεν έχει κάποιου είδους θερμομόνωση, οι σοβάδες έχουν αποκολληθεί σε πολλά σημεία, τόσο στην εσωτερική, όσο και στην εξωτερική επιφάνεια της τοιχοποιίας».

Σοβαρές καταγγελίες έγιναν τότε και από τον ΘΟΚ αναφορικά με το Μαρκίδειο. Ο Οργανισμός απέστειλε πριν μερικά χρόνια επιστολή προς τον Δήμο Πάφου ζητώντας διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια των μελών του ενόψει των παραστάσεων που ακολουθούσαν την περίοδο εκείνη, με ευνόητα τα αρνητικά αποτέλεσμα για τους μετέπειτα προγραμματισμούς του Δήμου στον πολιτιστικό τομέα.

Ο Αναπληρωτής Προιστάμενος Διοίκησης και Προσωπικού του οργανισμού, εξέφραζε με την επιστολή εκείνη προς τον Δήμο Πάφου τις ανησυχίες των μελών του ΘΟΚ για τα όσα διατυπώνονταν στην επιστολή του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Πάφου και ζητούσε διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια των ηθοποιών και άλλων στελεχών του κατά τις επικείμενες παραστάσεις στο Μαρκίδειο.

Θέλοντας να προλάβει τα χειρότερα, ο Δήμος Πάφου είχε στο μεταξύ προχωρήσει άμεσα, με την δημοσιοποίηση της επιστολής των πολιτικών μηχανικών Πάφου, σε επιτόπιες εξετάσεις στο Μαρκίδειο, από τους αρμόδιους των Τεχνικών του Υπηρεσιών.

«Δεν υφίσταται ούτε βέλος κάμψης, ούτε και οξείδωση στα μεταλλικά δικτυώματα της στέγης", ανέφεραν τότε οι λειτουργοί της δημοτικής αρχής. « Γενικά το κτίριο βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση, τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά».

Οι εποχές εκείνες, που ούτως ή άλλως δεν τιμούσαν την Πάφο, ανήκουν πια στο μακρινό παρελθόν.

Μάριος Χριστοδουλίδης και Χρίστος Χριστοδούλου τονίζουν επίσης ότι η μελέτη οριοθετεί την δημόσια πλατεία και ορίζει με σαφήνεια την σχέση με το οδικό δίκτυο. Ταυτόχρονα η χωροθέτηση της καφετέριας όπως και η προέκταση της εισόδου προς τα δυτικά, εξηγούν, δημιουργούν προστατευτικό περίβλημα προς την πλατεία διακόπτοντας την οπτικοακουστική σχέση με τους παρακείμενους υπηρεσιακούς χώρους όπως το βενζινάδικο και ο χώρος στάθμευσης και ανεφοδιασμού.