Μαρίνα Πάφου: Φτου πάλι από την αρχή. Μια πονεμένη ιστορία 15 χρόνων

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Θεωρήθηκε το έργο που θα άλλαζε τα δεδομένα και που θα βοηθούσε την Πάφο να «εκτοξευθεί» στον τουριστικό και οικονομικό τομέα έναντι όλων των άλλων περιοχών της Κύπρου. Σε πρακτικό επίπεδο, μια 15ετία από τους πρώτους εκείνους πανηγυρισμούς, η Πάφος βλέπει τη μια μετά την άλλη τις παραλιακές περιοχές της Κύπρου να αποκτούν ή να δρομολογούν τις δικές τους μαρίνες, με την ίδια να είναι ακόμη εγκλωβισμένη σε νομικές διαδικασίες, σε κόντρες κοινοπραξιών και σε αλλαγές των κρατικών σχεδιασμών που δεν οδηγούν πουθενά.

Ο λόγος για την περιβόητη, όπως εξελίσσονται, τα πράγματα μαρίνα της Πάφου. Ένα έργο που σχεδιάστηκε να είναι το μεγαλύτερο το είδους του στην Κύπρο και του οποίου το μακρύ «ταξίδι» από δικαστήριο σε δικαστήριο και από υπουργικά γραφεία σε έδρες κοινοπραξιών, φαίνεται ακόμη να έχει πολύ δρόμο.

Μόλις πρόσφατα και ενώ όλα έδειχναν ότι η νέα προσέγγιση που υιοθετεί το κράτος για συνδυαστική ανάπτυξη μαρίνας και αγκυροβολίου θα ήταν δυνατό να κινήσει άμεσα τις διαδικασίες, ένα ακόμη άσχημο νέο ήρθε να αντιστρέψει το κλίμα: Μια ακόμη προσφυγή κατατέθηκε στα δικαστήρια, αυτή τη φορά για λόγους που σχετίζονται ακριβώς με τις διαδικασίες της συνδυαστικής ανάπτυξης που προωθούνται. Και που πρακτικά σημαίνει μια ακόμη σοβαρή χρονική καθυστέρηση, που σε σχέση με τα αντίστοιχα έργα άλλων επαρχιών και την οικονομική οπισθοχώρηση που συνεπάγεται η πανδημία, θέτουν ευθέως εν αμφιβόλω το μέλλον του έργου.

Ήδη και στην Πάφο έχουν αρχίσει να ακούγονται προτάσεις για στροφή στους σχεδιασμούς και για αναζήτηση περισσότερο ευέλικτων, γρήγορων και λιγότερο «περιπλεγμένων» διαδικασιών στο θέμα του ναυτικού τουρισμού. Με αφορμή συγκεκριμένα την πολύ πρόσφατη νέα περιπλοκή που προέκυψε στο θέμα της μαρίνας στην Πάφο και τον λανθασμένο, όπως υποστηρίζει, συσχετισμό που έγινε με την κατασκευή και αγκυροβόλιου στον ίδιο χώρο, ο δημοτικός σύμβουλος Πάφου της ΕΔΕΚ, Παναγιώτης Βορκάς, θέτει σήμερα θέμα δημιουργίας μιας νέας τεχνοτροπίας αντί αγκυροβολίου για εξυπηρέτηση των κρουαζιερόπλοιων που φθάνουν στην Πάφο: Πρόκειται όπως τονίζει για ένα σύγχρονο είδος φυσούνας που αυξομειώνεται ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες και που είναι πολύ πιο ευέλικτη διαδικασία από το αγκυροβόλιο.

« Η Κύπρος και ειδικότερα η Πάφος λόγω της γεωγραφικής θέσης της πόλης πλησιέστερα στους υπόλοιπους Μεσογειακούς προορισμούς κρουαζιέρας, έχει αυτή τη στιγμή μια κομβική θέση στην μετεξέλιξη του τουρισμού κρουαζιέρας», αναφέρει ο κ. Βορκάς. « Αυτό καθίσταται πιο έντονο ως αποτέλεσμα της πανδημίας συνεπεία της οποίας η μεγάλες διεθνείς εταιρείες κρουαζιέρας έχουν υποστεί τεράστιες ζημιές.

Ως εκ τούτου, αυτές οι εταιρείες θα επιδιώξουν να αναπτύξουν νέους προορισμούς που δεν απαιτούν μεγάλους επιβατικούς σταθμούς ή ευρωπαϊκά λιμάνια που συνοδεύονται από υψηλό κόστος ελλιμενισμού. Επιπρόσθετα, οι ίδιες οι εταιρείες δεν θα είναι σε θέση να επενδύσουν σε λιμενικές υποδομές τύπου αγκυροβόλιου τα επόμενα χρόνια, ειδικότερα έπειτα από τις οικονομικές ζημιές που υπέστησαν από την κρίση της πανδημίας».

Με αυτά τα δεδομένα, υποστηρίζει ο Παναγιώτης Βορκάς, μια σύγχρονη λύση που χρησιμοποιείται ήδη διεθνώς για την ανάπτυξη νέων προορισμών κρουαζιέρας είναι το SeaWalk. Πρόκειται, εξηγεί, για μια πλωτή πλατφόρμα μήκους 240 μέτρων. και πλάτους 6 μέτρων, με τη δυνατότητα να διπλώνει και να επεκτείνεται ανάλογα με τις ανάγκες ελλιμενισμού.

« Το SeaWalk επεκτείνεται από τη στεριά και εφάπτεται στο πλάι του πλοίου, ακριβώς στο σημείο της θύρας εξόδου επιβατών», αναφέρει. « Μια τέτοια ή έστω παρόμοια λύση θα μπορούσε να αποτελέσει την κατάλληλη επιλογή για την ανάπτυξη υποδομών υποδοχής κρουαζιερόπλοιων στην πόλη μας και την ένταξη της Πάφου στον χάρτη της κρουαζιέρας».

Όλα τα ανωτέρω σηματοδοτούν, δυστυχώς για την Πάφο, ένα σκηνικό που περισσότερο θολώνει παρά ξεκαθαρίζει την υπόθεση ενός μείζονος έργου υποδομής, που εξακολουθεί να πηγαίνει από πρόβλημα σε πρόβλημα, αντί προς λύση. Η μαρίνα που αποφασίσθηκε εν έτη 2006 να κατασκευασθεί στην τοποθεσία Πότιμα της Κισσόνεργας, επί της παραλιακής λεωφόρου Κόλπου των Κοραλλίων και πλέον χαρακτηρίζεται από όλους τους φορείς της Πάφου ως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα έργου που, ενώ άπαντες μιλούν για την αναγκαιότητα προώθησης μεγάλων αναπτυξιακών έργων, που θα δώσουν ώθηση στην οικονομική, εμπορική και τουριστική ανάπτυξη του τόπου και παράλληλα θα συμβάλουν θετικά στον τομέα της απασχόλησης, εντούτοις η υλοποίηση του παραμένει αδικαιολόγητα στάσιμη. Κάνοντας μια «βουτιά στο χρόνο», μέχρι να φτάσουμε στις τελευταίες εξελίξεις με τη νέα δικαστική εμπλοκή επί των διαδικασιών, διαβάζουμε στη σχετική προκήρυξη ότι το έργο περιελάμβανε το σχεδιασμό, την κατασκευή, τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία του για 90 χρόνια και στη συνέχεια τη μεταβίβαση του στη Κυπριακή Δημοκρατία. Η Μαρίνα Πάφου θα είναι δυναμικότητας 1.000 σκαφών περίπου και θα περιλαμβάνει πέραν των 42.000 τ.μ. οικιστικών και εμπορικών αναπτύξεων.

Η μέθοδος κατασκευής, γνωστή ως Ανάπτυξη τύπου D.B.F.O.T (Μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και μεταβίβαση) δε συνεπάγεται οικονομικό κόστος ή χρηματική επιβάρυνση ή δαπάνη για τον κρατικό προϋπολογισμό. Αρμόδια αρχή για το έργο, το κόστος του οποίου υπολογίζεται σε 180-200 εκ. ευρώ, είναι το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Οι προσφορές προκηρύχτηκαν με ανοικτή διαδικασία προεπιλογής.

Οι ενδιαφερόμενοι προσφοροδότες υπόβαλαν τις προσφορές τους στις 29 Ιουνίου 2007 και μετά την αξιολόγηση των Τεχνικών και Οικονομικών φακέλων αποφασίστηκε η ανάθεση εκτέλεσης του έργου τον Ιούνιο του 2008. Ο διαγωνισμός για την κατασκευή της μαρίνας της Πάφου είχε προκηρυχθεί το 2006, με αρχικούς προσφοροδότες την Poseidon Grand Marina of Paphos, την Pafilia, την Pandora Investements, Cybarco, Francoudi & Stephanou και την J&P – AVAX.

Μετά την πρώτη ανάθεση στην κοινοπραξία Pandora, κατατέθηκε ιεραρχική προσφυγή ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών. Η Α.Α.Π  έκρινε άκυρη την πρώτη προσφορά, επειδή αυτή δεν ανταποκρινόταν στους όρους και προδιαγραφές των εγγράφων του διαγωνισμού και δε συνοδευόταν από όλα τα απαιτούμενα έγγραφα και στοιχεία.

Μετά την ακυρωτική απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών στην ιεραρχική προσφυγή που καταχωρήθηκε το 2008 από κοινοπραξία, ακολούθησαν προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο, και ταυτόχρονα εξασφαλίστηκε διάταγμα αναστολής εκτέλεσης της απόφασης της Α.Α.Π.

Στις 17 Ιουλίου 2009 η ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου εξέδωσε ομόφωνη απόφαση και ακύρωσε το πιο πάνω διάταγμα. Επίσης το Ανώτατο Δικαστήριο σε εξέταση μιας εκ των προσφυγών, ακύρωσε την απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής και επικύρωσε την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής. Η εν λόγω απόφαση του Ανωτάτου εφεσιβλήθηκε. Λόγω της εκκρεμοδικίας αυτής, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού έκρινε πως δεν νομιμοποιείται να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια σε σχέση με το έργο της μαρίνας της Πάφου, πριν την ολοκλήρωση της δικαστικής διαδικασίας. Έτσι το Υπουργικό Συμβούλιο με απόφαση του το 2010 αποφάσισε τη παγιοποίηση της διαδικασίας  για προώθηση και κατασκευή της μαρίνας.

Ήταν μόνο η απαρχή των όσων θα ακολουθούσαν και τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το 2021 να μην γνωρίζει ακόμη κανείς πότε θα αρχίσουν τα έργα για τη μαρίνα αυτή.

Το 2017 θεωρήθηκε το κομβικό έτος της επανέναρξης των προσπαθειών απεμπλοκής του έργου από τα νομικά πεδία και της προώθησης των σχεδιασμών. Η συνάντηση στην Διαχειριστική Επιτροπή Μαρίνων στις 6 Μαρτίου του έτους αυτού, θεωρείτο ως η τελική και αυτή που θα άναβε το πράσινο φως για την έναρξη του έργου, μετά την εξασφάλιση από την προτιμητέα κοινοπραξία των τραπεζικών εγγυήσεων που είχαν ζητηθεί. Η Επιτροπή ωστόσο εξέφρασε αμφιβολίες κατά πόσο τα προσκομισθέντα ενώπιον της στοιχεία πληρούσαν τους όρους του διαγωνισμού και αποφάσισε την αποστολή εκ νέου του φακέλου στον Γενικό Εισαγγελέα για γνωμάτευση.

Οικονομικοί παράγοντες της Πάφου εξέφραζαν μετά τις εξελίξεις εκείνες τον φόβο ότι πρακτικά η διαπίστωση αυτή ενδεχομένως να σημαίνει την εξ υπαρχής επανέναρξη των διαδικασιών για προσφοροδότηση της μαρίνας, με τα χρόνια αυτά και τις διαδικασίες που έγιναν να θεωρούνται ως μη γενόμενα.

Φόβος που έχει, δυστυχώς, επιβεβαιωθεί αφού μια και πλέον δεκαετία αργότερα οι διαδικασίες όχι μόνο είναι ακόμη ανολοκλήρωτες, αλλά ακόμη χειρότερα, είναι σε ένα στάδιο που ουδείς μπορεί να περιγράψει με βεβαιότητα.

Ερωτηθείς αν η προώθηση μαρίνων σε άλλες επαρχίες δημιουργεί προβλήματα ούτως ή άλλως στην επαρχία Πάφου μετά την καθυστέρηση της προώθησης της δικής της μαρίνας, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεγάλων Αναπτύξεων Κύπρου και τέως πρόεδρος του ΕΒΕ Πάφου, Ανδρέας Δημητριάδης, επεσήμανε ότι η κατασκευή μαρίνων σε άλλες περιοχές δεν αποτελεί μειονέκτημα για την Πάφο, αλλά αντιθέτως συνιστά θετικό γεγονός για τον εμπλουτισμό του τουρισμού όλης της Κύπρου.

« Θα πρέπει να έχουμε υπόψη», τόνισε, « ότι η μαρίνα της Πάφου λόγω στρατηγικής θέσης, θεωρείται η σημαντικότερη ανά την Κύπρο ούτως ή άλλως. Δεν είναι τυχαίο που σχεδιάζεται να είναι η μεγαλύτερη στην Κύπρο με χωρητικότητα 1000 σκαφών, αφού η Πάφος αποτελεί το σημείο προσέλκυσης αυτού του είδους των τουριστών από το Αιγαίο».