Κολπική Μαρμαρυγή, όχι απλά ένα αθώο φτερούγισμα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ηλίας Παπασάββας

Καρδιολόγος με εξειδίκευση στην αντιμετώπιση καρδιακών αρρυθμιών

και εμφύτευση βηματοδοτών, American Medical Center Nicosia

Η κολπική μαρμαρυγή είναι η πιο συχνή καρδιακή αρρυθμία. Χαρακτηρίζεται από πολλαπλές ταχείες  συσπάσεις των άνω κοιλοτήτων της καρδιάς δηλαδή των κόλπων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ακανόνιστη σύσπαση ολόκληρης της καρδιάς και ένα άρρυθμο καρδιακό παλμό. Η λέξη μαρμαρυγή σημαίνει λαμπύρισμα - ακτινοβολία και στην  προκειμένη περίπτωση εκφράζει την άτακτη σύσπαση των κόλπων που μοιάζουν με άστρα που μαρμαίρουν. Είναι δυνατόν να είναι ιδιοπαθής (χωρίς παθολογικό υπόστρωμα) ή να είναι το αποτέλεσμα κάποιας άλλης συστηματικής πάθησης όπως αρτηριακή υπέρταση, πνευμονοπάθεια , νόσου του θυρεοειδή ή συνέπεια έξεων όπως το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. .   Περισσότερα από 33 εκατομμύρια παγκοσμίως νοσούν σήμερα με κολπική μαρμαρυγή. Από αυτούς τα 22 εκατομμύρια είναι άντρες και τα 11 εκατομμύρια είναι γυναίκες. Υπολογίζεται δε ότι μέχρι το 2050 τα νούμερα αυτά θα έχουν  τουλάχιστον διπλασιαστεί.

Τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται είναι αίσθημα ταχυκαρδίας, δύσπνοια, πόνος στο στήθος, ζάλη, τάση προς λιποθυμία και κόπωση, πολλές φορές όμως εμφανίζεται χωρίς κανένα σύμπτωμα και η διάγνωσή της γίνεται τυχαία .  Η πιο δραματική ίσως επιπλοκή της νόσου είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο που είναι το αποτέλεσμα της δημιουργίας θρόμβων  μέσα στην καρδιά λόγω της μη καλής κυκλοφορίας και της στάσης  του αίματος. Έχει υπολογιστεί ότι με την εμφάνιση κολπικής μαρμαρυγής πενταπλασιάζεται  η πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου. Κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι σχετίζεται επίσης με αυξημένα ποσοστά καρδιακής ανεπάρκειας όπως και με αυξημένη θνητότητα.

Η κολπική μαρμαρυγή κατατάσσεται σε παροξυσμική όταν ξεκινάει και σταματάει χωρίς κάποια παρέμβαση, εμμένουσα όταν η διάρκεια των επεισοδίων είναι μεγαλύτερη από επτά ημέρες και χρόνια όταν έχει πια εγκατασταθεί μόνιμα. Όσον αφορά την θεραπευτική αντιμετώπισή αυτή περιλαμβάνει την καρδιοανάταξη, δηλαδή την επαναφορά του φυσιολογικού ρυθμού είτε φαρμακευτικά είτε με συγχρονισμένη ηλεκτρική απινίδωση(ηλεκτροσόκ) και τον έλεγχο της καρδιακής συχνότητας με φαρμακευτικά μέσα. Ο μηχανισμός που διατηρεί την αρρυθμία είναι η ύπαρξη μικροκυκλωμάτων στο κολπικό μυοκάρδιο τα οποία κινούνται συνεχώς σε διάφορες κατευθύνσεις. Για αυτό τον λόγο η θεραπεία που εφαρμόστηκε αρχικά ήταν ανοικτή χειρουργική επέμβαση κατά την οποία γινόταν τεμαχισμός και στη συνέχεια συρραφή του μυοκαρδίου έτσι ώστε να γίνεται απομόνωση των  κυμάτων αυτών.  Η επέμβαση αυτή έχει αντικατασταθεί τα τελευταία χρόνια με την χορήγηση υψίσυχνου ρεύματος μέσω ενός καθετήρα που προωθείται στο εσωτερικό της καρδιάς από μία περιφερική φλέβα(ablation / κατάλυση). Σημαντική εξέλιξη  των τελευταίων χρόνων είναι η ανακάλυψη ότι η αρρυθμία πυροδοτείται από εστίες που βρίσκονται μέσα στις πνευμονικές φλέβες οι οποίες είναι τα αγγεία που φέρνουν το οξυγονωμένο αίμα από τους πνεύμονες και βρίσκονται στο πίσω μέρος του αριστερού κόλπου. Οι φλέβες αυτές λοιπόν αποτελούν και του στόχους της ηλεκτρικής κατάλυσης με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Πέρα από τις μεθόδους θεραπείας της αρρυθμίας ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίνεται στην πρόληψη των εγκεφαλικών επεισοδίων και για τον σκοπό αυτό χορηγούνται αντιπηκτικά φάρμακα  έτσι ώστε να μειωθεί η  πιθανότητα σχηματισμού θρόμβων. Εκτός των κουμαρινικών αντιπηκτικών (warfarin,sintrom) που αποτελούσαν για χρόνια την μόνη επιλογή έχουν προστεθεί πλέον στην φαρέτρα μας νεότερα αντιπηκτικά φάρμακα (dabigatran, rivaroxaban, apixaban) που έχουν αποδείξει ότι είναι τουλάχιστον το ίδιο αποτελεσματικά.

Συμπερασματικά η κολπική μαρμαρυγή είναι μία ύπουλη νόσος που πρέπει να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται έγκαιρα αλλιώς ενδέχεται να έχει καταστροφικές συνέπειες με σημαντικές κοινωνικές προεκτάσεις. Είναι απαραίτητη η σωστή ενημέρωση των ασθενών και η συμμόρφωση με τις διεθνείς οδηγίες για την αντιμετώπιση της νόσου και των επιπλοκών της.