Κοκκίνισαν οι σπηλιές της Πάφου: Το project της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας που προκαλεί ουρές θεατών

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Μετατράπηκε ήδη στο δημοφιλέστερο πρόγραμμα των δράσεων του Πάφος 2017, από τις πρώτες μέρες της εμφάνισης του. Η ασυνήθιστη δημιουργία της  διεθνούς φήμης γιαπωνέζας καλλιτέχνιδας Chiharu Shiota, η οποία «ντύνει» αρχαιολογικούς και άλλους σημαντικούς χώρους με κόκκινο νήμα, εγκαινιάσθηκε από το περασμένο Σάββατο στην Πάφο και συγκεκριμένα στις περίφημες σπηλιές του αρχαιολογικού λόφου της Φάπρικας, στην Κάτω Πάφο. Οι σπηλιές της περιοχής, μετατράπηκαν σε ένα «λαβύρινθο» από κόκκινα νήματα, που δημιουργούν ένα σκηνικό αλλόκοτο και πανέμορφο και το οποίο ήδη δημιουργεί καθημερινά ουρές επισκετών.

Το στήσιμο της εγκατάστασης, με τίτλο «Διαπερνώντας τη Γραμμή», χρειάστηκε μερικές εβδομάδες καθημερινής πολύωρης δουλειάς από την Chiharu Shiota και την 12μελή ομάδα της για να υλοποιηθεί. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό και δικαιώνει τις προσπάθειες των ανθρώπων του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης Πάφος 2017 να επιτύχουν την ένταξη της στο καλεντάρι τους.

Η έλευση στην Πάφο της διεθνούς φήμης καλλιτέχνιδας εντάσσεται στα πλαίσια των στενών επαφών της πόλης, ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, με τον ιαπωνικό πολιτιστικό οργανισμό EU-Japan Fest. Σε δηλώσεις του στο PafosNet ο πρόεδρος του Οργανισμού Πάφος 2017, δρ. Χρίστος Πατσαλίδης, τόνισε ότι στα πλαίσια των προγράμματα ανταλλαγών με τον ιαπωνικό οργανισμό, εντάσσεται και το πολύ σημαντικό έργο-εγκατάσταση με νήματα, που δημιουργήθηκε στις σπηλιές της «Φάπρικας» στην Κάτω Πάφο.

« Πρόκειται για μια σπουδαία καλλιτέχνιδα της Ιαπωνίας, βραβευμένη στην Μπιενάλε Βενετίας», τόνισε. « Η ύπαρξη του έργου στην πόλη μας, αποτελεί σημαντικότατη διαφήμιση για την Πάφο διεθνώς, αφού το όνομα της καλλιτέχνιδας είναι παγκοσμίως γνωστό».

Η προσπάθεια για το αλλιώτικο αυτό έργο, συναντά ήδη τον καθολικό θαυμασμό στην Πάφο. Εκατοντάδες είναι οι πολίτες που επισκέπτονται καθημερινά τον αρχαιολογικό χώρο του λόφου του Φάμπρικα για το έργο.

Το «ντύσιμο» των σπηλαίων με τα κόκκινα νήματα, φέρνει στην επικαιρότητα ένα από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Πάφου: τον λόφο του Φάμπρικα, ενδεικτικό για τη σημασία του οποίου είναι το γεγονός ότι εδώ και χρόνια αποτελεί το πεδίο συστηματικών ανασκαφών της αποστολής του Πανεπιστημίου της Αβινιόν και της Βωκλύζ σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου.

Στην περιοχή αποκαλύφθηκε πριν μερικά χρόνια ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του ελληνικού πολιτισμού, το Ελληνιστικό Θέατρο της Πάφου, που αποτελεί το μεγαλύτερο και καλύτερα διατηρημένο θέατρο σε όλο τον ελλαδικό χώρο.

Οι ανασκαφές, είχαν όμως και συνέχεια τα χρόνια αυτή. Στη νότια πλευρά του νέου κυκλικού κόμβου, όπου βρέθηκε ένα παχύ στρώμα οικοδομικού υλικού, στον χώρο όπου προγραμματίζεται η ανέγερση της γέφυρας που θα ενώνει τον λόφο Φάμπρικα με τον αρχαιολογικό χώρο της Νέας Πάφου. Στο σημείο αυτό ανασκάφηκαν δύο ταφές της ύστερης Μεσαιωνικής περιόδου, μια παιδική και μια εφηβική, και στην κορυφή του λόφου Φάμπρικα, γύρω από το βοτσαλωτό ελληνιστικό ψηφιδωτό που κοσμούσε το δάπεδο μιας αίθουσας συμποσίων που ανασκάφηκε αρχικά το 1997 από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Η ανασκαφική έρευνα απέδειξε ότι η αίθουσα με το ψηφιδωτό δάπεδο ανήκε σε ένα κτήριο της Ελληνιστικής περιόδου και ότι υδροδοτείτο από έναν πήλινο αγωγό που διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Το κτήριο αυτό φαίνεται ότι καταστράφηκε μερικώς από μεταγενέστερα έργα υδροδότησης, Ρωμαϊκής περιόδου, που περιελάμβαναν την κατασκευή αγωγού και δεξαμενών.

Οι κυρίως ανασκαφικές έρευνες επικεντρώθηκαν στη Ρωμαϊκή οικία, η οποία ανασκάπτεται από το 2010. Κατά την έρευνα εντοπίστηκε ένας μεγάλος τετράγωνος χώρος, στο κέντρο του οποίου υπήρχε μικρή δεξαμενή. Ο χώρος στα ανατολικά οριζόταν από στοά, όπως μαρτυρούν τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που βρέθηκαν και τα οποία περιλαμβάνουν τμήματα κιόνων και κιονοκράνων.   Κάτω από τα στοιχεία αυτά, η ανασκαφική έρευνα εντόπισε τη βάση του ελληνιστικού λατομείου. Επίσης, δύο ακόμη δωμάτια ήλθαν στο φως στη νότια πλευρά του χώρου, ενώ ερευνήθηκε και μια κλίμακα στη βορειο-ανατολική γωνία της εσωτερικής αυλής.   Μια προκαταρκτική μελέτη των κινητών ευρημάτων και της στρωματογραφίας της περιοχής χρονολογούν την πρώτη φάση του κτηρίου στις αρχές του 1ου αιώνα μ. Χ. (κατά την περίοδο του αυτοκράτορα Αυγούστου ή Τιβέριου).  

Λίγο μετά την ανέγερσή της, η οικία υπέστη μεγάλες ζημιές, πιθανόν ως αποτέλεσμα σεισμού. Στη συνέχεια, κατά το τρίτο τέταρτο του 1ου αιώνα μ. Χ. επισκευάστηκε μερικώς. Αργότερα, ορισμένα δωμάτια στο πίσω μέρος επιχωματώθηκαν, ορισμένα άλλα δωμάτια διακοσμήθηκαν με τοιχογραφίες, ενώ μειώθηκε το άνοιγμα ορισμένων θυρών. Η εγκατάλειψη του κτηρίου δεν μπορεί ακόμη να χρονολογηθεί. Διάφορα ανασκαφικά ευρήματα υποδεικνύουν ότι το κτήριο χρησιμοποιήθηκε για στέγαση εργαστηρίων αλλά και ως στάβλος. Κατά τη Μεσαιωνική περίοδο, το ανατολικό τμήμα των ερειπίων της οικίας καλύφθηκε από δρόμο και στη συνέχεια από τη σημερινή οδό Αγίας Κυριακής. Το κτήριο αυτό έχει πολλές ομοιότητες με τη λεγόμενη «Ελληνιστική Οικία» που ανέσκαψε η Πολωνική Αρχαιολογική Αποστολή του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας στην περιοχή Μαλούτενα της Κάτω Πάφου. Τα κτήρια αυτά είχαν οικοδομηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος ανοικοδόμησης της Νέας Πάφου, μετά από τον ισχυρό σεισμό που έπληξε την πόλη το 15 π. Χ. Οι εργασίες ανοικοδόμησης χορηγήθηκαν από τον Αυτοκράτορα Αύγουστο, και για τον λόγο αυτό, η πόλη έλαβε τον τίτλο Σεβαστή.

Κατά την περίοδο αυτή ο λόφος Φάμπρικα μετετράπη σε μια πολύ σημαντική συνοικία της πόλης, η οποία περιελάμβανε νέα κτίρια και βασικά έργα υποδομής, όπως εγκαταστάσεις υδροδότησης.