Κάτω Πάφος: Η καθαριότητα των αρχαιολογικών χώρων είναι… σωστή αρχοντιά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ο καθαρισμός της λιμενολεκάνης που περιβάλλει το Μεσαιωνικό Κάστρο της Πάφου, ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα μνημεία της Κύπρου διεθνώς, που μέχρι πρότινος αποτελούσε μια ρυπαρή λιμενολεκάνη με ολέθριες επιπτώσεις σε επίπεδο εντυπώσεων έναντι χιλιάδων επισκεπτών, αποτέλεσε την πρώτη πράξη για την έναρξη μιας νέας και μεγαλύτερης σε έκταση πρωτοβουλίας της δημοτικής αρχής Πάφου με επίκεντρο τους αρχαιολογικούς θησαυρούς της πόλης.

Η πρωτοβουλία του Δήμου Πάφου, με τη συνεργασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων και του Τμήματος Αλιείας, αναφορικά με τα λύματα που περιέβαλλαν μέχρι πρότινος το μνημείο, θα έχει και συνέχεια. Στόχος, τονίζουν οι αρμόδιοι του Δήμου, είναι πλέον η καταπολέμηση της ακαλαισθησίας που παρουσιάζουν αρχαιολογικοί χώροι της πόλης, η έλλειψη κατάλληλης περίφραξης και ο ανεπαρκής φωτισμός τους.

Πρόκειται για μια φιλόδοξη προσπάθεια για την βελτίωση της εικόνας της τουριστικής περιοχής Κάτω Πάφου που πια προχωρεί ένα ακόμη βήμα. Μετά από σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Πάφου συστάθηκε αντιπροσωπεία του Δήμου αποτελούμενη από τον αντιδήμαρχο, Χρίστο Μακαρίου, τον ανώτερο υγειονομικό λειτουργό του Δήμου Πάφου, Χρίστο Χρίστου και δημοτικούς συμβούλους, με σκοπό να γίνουν οι διευθετήσεις με τα εμπλεκόμενα κρατικά ή ημικρατικά τμήματα για να εξευρεθούν λύσεις όπου αυτό είναι κατορθωτό.

Μιλώντας στο PafosNet ο δημοτικός σύμβουλος Πάφου, Εύρος Λοιζίδης, τόνισε ότι μέσα από τις  επαφές αυτές, υπήρξαν οι θετικές διευθετήσεις όσον αφορά στο Μεσαιωνικό Κάστρο. Το πρόβλημα, εξηγεί, οφειλόταν στο ότι οι υπάρχοντες αγωγοί εμπλουτισμού της λεκάνης του Κάστρου με θαλάσσιο νερό που τοποθετήθηκαν παλαιότερα, δεν επιτυγχάνουν την κατάλληλη κυκλοφορία νερού με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στην λεκάνη του «νεκρά σημεία», σημεία δηλαδή που λιμνάζει το νερό.

« Λόγω επίσης της συσσώρευσης φυκιών και άλλης οργανικής ύλης και σε συνδυασμό με τον μη καθαρισμό για μεγάλο χρονικό διάστημα, είχε ως αποτέλεσμα ο όγκος του νερού που συγκεντρώνεται στην λεκάνη να μειωθεί σημαντικά», τόνισε. « Στον πυθμένα της λεκάνης εντοπίζονταν μεγάλες ποσότητες συσσωρευμένων δύσοσμων αερίων όπως υδρόθειο, λόγω κυρίως της αναερόβιας ζύμωσης τα οποία περιορίζονται σε πολλά σημεία, δεν εκλύονται στην ατμόσφαιρα λόγω του στρώματος του νερού. 

Σε κάποιες όμως περιπτώσεις που η ζώνη προστασίας μειώνεται λόγω διάφορων καιρικών φαινομένων όπως η κατεύθυνση και ένταση ανέμων, τα θαλάσσια ρεύματα και άλλα, τα δύσοσμα αέρια δεν μπορούσαν να συγκρατηθούν στη ζώνη παγίδευσης και διέρρεαν στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα να δημιουργείται δυσοσμία διαφόρων εντάσεων ανάλογα με τον όγκο των αερίων που απελευθερώνονται, ο χρόνος της οποίας διαρκεί από μερικά λεπτά έως και ώρες ή ακόμη και ημέρες, ουσιαστικά μέχρι να επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα η στάθμη του νερού».

Ο καθαρισμός της λεκάνης, παρατήρησε ο Εύρος Λοιζίδης, επιτεύχθηκε πρόσκαιρα με μηχανικά μέσα το περασμένο καλοκαίρι και αφού ανταλλάχθηκαν διάφορες προτάσεις και εισηγήσεις για επίλυση των προβλημάτων που διαπιστώθηκαν, είπε, πραγματοποιήσαμε τον καθαρισμό της λεκάνης με τον ενδεδειγμένο τρόπο και σε περίοδο που δεν θα επηρεαζόταν ο τουρισμός και οι επιχειρήσεις της περιοχής.

« Μελλοντικά και για να μην επαναληφθεί η ασχήμια που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στο Μεσαιωνικό Κάστρο», είπε, « θα γίνονται σε μόνιμη βάση πολλές ενέργειες, μεταξύ των οποίων η απομάκρυνση των φυκιών και της λάσπης που θα συσσωρεύεται στον πυθμένα της λεκάνης, διαδικασία που θα πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο πριν την έναρξη της κάθε επόμενης τουριστικής περιόδου.

Θα γίνει επίσης εκβάθυνση σε κάποια σημεία της λεκάνης ούτως ώστε να μπορεί να συσσωρεύει επαρκή ποσότητες θαλάσσιου νερού, θα γίνουν νέες κατασκευές ή βελτίωση των υφιστάμενων αγωγών ώστε να διοχετεύεται η κατάλληλη ροή θαλάσσιου νερού σε όλα τα σημεία της λεκάνης για να μην δημιουργούνται τα «νεκρά σημεία» που εντοπίζονται σήμερα».

Η ενέργεια αυτή της δημοτικής αρχής και η συνεργασία της με τα αρμόδια κρατικά ή ημικρατικά τμήματα, αποτέλεσε την απαρχή ενός ευρύτερου σχεδιασμού για την συνολικότερη αναβάθμιση των αρχαιολογικών τόπων της Κάτω Πάφου, σύμφωνα με τον κ. Λοιζίδη.

Αναφορικά με τους υπόλοιπους αρχαιολογικούς χώρους και την εικόνα που παρουσιάζουν, ο δημοτικός σύμβουλος του ΔΗΚΟ τόνισε ότι μέσα από τις επαφές που πραγματοποιήθηκαν σε κλίμα αγαστής συνεργασίας, όπως τόνισε, η αντιπροσωπεία του Δήμου Πάφου έλαβε διαβεβαιώσεις και ήδη άρχισε εκ μέρους του Τμήματος Αρχαιοτήτων προσπάθεια σε πρώτο στάδιο όσον αφορά στον καθαρισμό τους ούτως ώστε να υπάρξει μια βελτιωμένη και αξιοπρεπής εικόνα στα μάτια του ξένου επισκέπτη του ανεκτίμητης αξίας πολιτιστικού θησαυρού της Πάφου.

« Όσον αφορά στην επίτευξη του στόχου που έχουμε θέσει αρχικά και που συμμερίζονται απόλυτα και οι υπεύθυνοι λειτουργοί του Τμήματος Αρχαιοτήτων», επεσήμανε, « μετά από τις συναντήσεις μας και τους προβληματισμούς που εκφράσαμε, επισκεφθήκαμε επί τόπου όλοι μαζί τους αρχαιολογικούς μας χώρους και καταγράψαμε τις ανάγκες του κάθε αρχαιολογικού χώρου ξεχωριστά.

Ήδη το Τμήμα Αρχαιοτήτων έχει αρχίσει την σχετική αναγκαία διαδικασία και έχει όπως έχουμε ενημερωθεί, προχωρήσει σε μελέτη για περαιτέρω φωτισμό του Μεσαιωνικού Κάσττρου, αλλά και φωτισμό μερικών από τους αρχαιολογικούς μας χώρους, ειδικά αυτών που είναι σε νευραλγικά σημεία της πόλης, έτσι ώστε η φωταγώγησή τους να προβάλει την ομορφιά της πολιτιστικής μας κληρονομιάς όπως της αρμόζει».

Με αυτά τα δεδομένα, παρατηρεί ο Εύρος Λοιζίδης, και ενώ πλέον βρισκόμαστε προς τα τέλη της θερινής τουριστικής περιόδου μπορούμε να πούμε ότι ο στόχος για επίλυση του προβλήματος των λυμάτων του Κάστρου και της ακαλαισθησίας των λοιπών αρχαιολογικών χώρων της Κάτω Πάφου, σε μεγάλο βαθμό επιτεύχθηκε φέτος και τα σοβαρά προβλήματα παρελθόντων ετών εξέλειπαν.

 « Θέλουμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες του Δήμου μας προς τους αρμόδιους λειτουργούς του Τμήματος Αρχαιοτήτων και του Τμήματος Αλιείας για την αγαστή συνεργασία που είχαμε και που θα συνεχίσουμε να έχουμε», είπε ο κ. Λοιζίδης. « Η Πάφος είναι κοιτίδα πολιτισμού για το νησί μας, οφείλουμε να την σεβαστούμε, να την αναδείξουμε και να την υπηρετούμε όπως της αρμόζει. Από τις συναντήσεις μας διαφάνηκε ότι με καλή θέληση και συνεργασία τα προβλήματα επιλύονται.

Με την έναρξη της επόμενης τουριστικής σεζόν η αλλαγή, αν συνεχίσουν να τηρούνται τα συμφωνηθέντα, θα είναι ακόμη περισσότερο ορατή».

Αυτό που απομένει για να μπορεί η κατάσταση στην περιοχή των αρχαιολογικών μνημείων της Κάτω Πάφου να θεωρηθεί πολύ ικανοποιητική, τόνισε, είναι να γίνει η συντήρηση του αστικού εξοπλισμού που τοποθετήθηκε στην περιοχή και που έκτοτε παραμένει ασυντήρητος, αλλά και η βελτίωση του δημόσιου φωτισμού στις περιοχές των αρχαιοτήτων που σήμερα κάθε άλλο παρά επαρκής είναι.

Πέραν των θεμάτων καθαριότητας και ευπρεπισμού των αρχαιολογικών χώρων της Κάτω Πάφου, οι τοπικοί φορείς συνεχίζουν τις προσπάθειες και για τη λειτουργική αναβάθμιση της διαδικασίας των ξεναγήσεων και επισκέψεων σε αυτούς.

Στα συγκεκριμένα πλαίσια, η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Περιφέρειας Πάφου, ως επικεφαλής εταίρος στο έργο πολιτιστικού τουρισμού Culture and Heritage for Responsible, Innovative and Sustainable Tourism Actions και σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, υλοποιεί αυτή την περίοδο ένα σημαντικό σχέδιο δράσης ύψους 35 χιλιάδων ευρώ.

Μέσα από την υλοποίηση του συγκεκριμένου σχεδίου δράσης αναμένεται όπως στον χώρο του κέντρου επισκεπτών του πάρκου τοποθετηθούν δύο διαδραστικές οθόνες αφής. Ήδη έχει τοποθετηθεί οθόνη 82 ιντζών στον χώρο  όπου προβάλλεται το φιλμάκι του πάρκου, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται οι προεργασίες για ετοιμασία τρίλεπτου φιλμ περαιτέρω ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου. 

Η όλη δράση συνάδει με τις πρόνοιες του διαχειριστικού σχεδίου του Αρχαιολογικού Πάρκου και αναμένεται να συμβάλει στις προσπάθειες που καταβάλει το Τμήμα Αρχαιοτήτων, η ΕΤΑΠ  και άλλοι φορείς για την προώθηση της αρχαιολογικής κληρονομιάς της επαρχίας. Ευχαριστεί δε το Τμήμα Αρχαιοτήτων για την μέχρι σήμερα αγαστή και παραγωγική συνεργασία για την υλοποίηση των δράσεων.  

Από το 2016 επίσης, εφαρμόζεται με Ιδιαίτερη επιτυχία το πιλοτικό πρόγραμμα «Ξεναγήσεις Ατόμων με Οπτική Αναπηρία στην Οικία Διονύσου, Αρχαιολογικός Χώρος Κάτω Πάφου» από το Τμήμα Αρχαιοτήτων.

Εκπρόσωποι φορέων, αλλά και οργανωτές ταξιδίων εκφράζουν πλήρη ικανοποίηση για τις σημαντικές παροχές που πλέον έχουν άτομα με οπτική αναπηρία επισκεπτόμενα την καρδιά των αρχαιολογικών θησαυρών της Κύπρου.

Στα πλαίσια του προγράμματος, δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα σε άτομα με οπτική αναπηρία να γνωρίσουν και να κατανοήσουν με άμεσο και απτό τρόπο το αρχαιολογικό υλικό και συνυφασμένες έννοιες, όπως το ψηφιδωτό και η τεχνολογία κατασκευής του, αναγνωρίζοντας έτσι την αξία και τη σημασία της διατήρησης της αρχαιολογικής μας κληρονομιάς.

Σε συνεργασία με τη Σχολή Τυφλών «Άγιος Βαρνάβας» έχουν κατασκευασθεί και τοποθετηθεί δίγλωσσες επεξηγηματικές πινακίδες στην «Οικία του Διονύσου» σε σύστημα γραφής Μπράιγ, ενώ ανάγλυφη κάτοψη της Οικίας, δίνει τη δυνατότητα άμεσης κατανόησης του χώρου. Επιπλέον, έχει τοποθετηθεί αντίγραφο ψηφιδωτού με υπερυψωμένες ψηφίδες, ώστε να γίνονται αντιληπτά τα επιμέρους χαρακτηριστικά και το μοτίβο.

Ως μέρος της προσπάθειας για πρόσβαση σε όλες τις  διαθέσιμες πληροφορίες που σχετίζονται με τον αρχαιολογικό χώρο της Πάφου και ιδιαίτερα την «Οικία του Διονύσου», εκδόθηκαν οδηγοί στο σύστημα γραφής Μπράιγ, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα. Για άτομα με μειωμένη όραση οι οδηγοί εκδόθηκαν σε μεγεθυμένη γραμματοσειρά. Οι εν λόγω οδηγοί προσφέρονται δωρεάν στα άτομα με οπτική αναπηρία ως ευγενική χορηγία του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

Παράλληλα, οι υπεύθυνοι αρχαιοφύλακες του αρχαιολογικού χώρου έχουν εκπαιδευθεί κατάλληλα από ειδικές εκπαιδεύτριες της Σχολής Τυφλών, ώστε να είναι σε θέση να λειτουργήσουν ως οδηγοί των ατόμων με οπτική αναπηρία, με στόχο να αποκομίσουν τα μέγιστα από την επίσκεψή τους. Το εν λόγω πιλοτικό πρόγραμμα σύντομα θα εφαρμοστεί και σε άλλα μνημεία του ιδίου και άλλων αρχαιολογικών χώρων.