Η παιδεία αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά για μια καλύτερη κοινωνία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Χρύσανθος Σαββίδης

Εκπαιδευτικός Σύμβουλος

Η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παιδεία του 2019 περιλαμβάνει πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία, τα οποία θα πρέπει να αναλυθούν, ώστε να μπορέσουμε να χτίσουμε ένα ποιοτικότερο και αποδοτικότερο εκπαιδευτικό σύστημα.

Το κυριότερο συμπέρασμα είναι ότι, η επένδυση που κάνουμε ως κράτος στον τομέα της εκπαίδευσης, δεν επιφέρει και τα ανάλογα επιθυμητά αποτελέσματα. Παρόλο, που είμαστε η χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το μεγαλύτερο ποσοστό από τον μέσο όρο σε δαπάνες για την εκπαίδευση (5,7% δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση ως ποσοστό του ΑΕΠ, ενώ η Ευρώπη 4,6%), εντούτοις τα κακά αποτελέσματα σε καθοριστικούς δείκτες είναι γεγονός.Συγκεκριμένα, το ποσοστό ατόμων ηλικίας 15 ετών με χαμηλές επιδόσεις στην ανάγνωση ανέρχεται στο 35,6%, ενώ στην Ευρώπη στο 19,7%, στα μαθηματικά στο 42,6%, ενώ στην Ευρώπη στο 22,2% και στις θετικές επιστήμες ανέρχεται στο 38%, ενώ στην Ευρώπη στο 20,6%. Τα δραματικά αυτά ποσοστά θυμίζουν περιόδους της δεκαετίας του 1920, όπου το ποσοστό του αναλφαβητισμού βρισκόταν στα ύψη, με τη διαφορά, όμως, ότι τη συγκεκριμένη περίοδο ο κόσμος ήταν πολύ φτωχός και τα πλείστα παιδιά δεν πήγαιναν σχολείο, αφού από πολύ νωρίς έμπαιναν στον αγώνα της βιοπάλης.

Ένας άλλος τομέας, στον οποίο υστερούμε, είναι αυτός της δια βίου μάθησης και ειδικά στην ηλικιακή ομάδα των 25-64 ετών. Οι περισσότεροι τελειώνουμε το πανεπιστήμιο και δεν ξαναπαίρνουμε βιβλίο στο χέρι, ούτε θέτουμε τον εαυτό μας σε διαδικασία μάθησης. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των ατόμων αυτής της ηλικιακής ομάδας, που συμμετέχει σε μάθηση είναι 6,7%, ενώ στην Ευρώπη 11,1%.

Επιπρόσθετα, ένας άλλος καίριος τομέας, ο οποίος χρήζει άμεσης βελτίωσης, είναι αυτός των ψηφιακών δεξιοτήτων στο εργατικό δυναμικό, δηλαδή και πάλι στα άτομα των ηλικιών 25-64, που είναι μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι. Το ποσοστό των ατόμων με χαμηλές ψηφιακές δεξιότητες ανέρχεται στο 32%, ενώ με βασικές ψηφιακές δεξιότητες στο 34%, ποσοστά υψηλότερα από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (25% και 30% αντιστοίχως). Αντίθετα, ο αριθμός των ατόμων που υποστηρίζουν ότι διαθέτουν ψηφιακές δεξιότητες πέραν των βασικών είναι μικρότερος στην Κύπρο απ’ ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 22% έναντι 36%. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν αντικείμενο προβληματισμού λόγω της ολοένα και αυξανόμενης παρουσίας των ψηφιακών τεχνολογιών και τεχνητής νοημοσύνης στο χώρο εργασίας.

Η παρακολούθηση του συστήματος της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι περιορισμένη. Η συστηματική συγκέντρωση στοιχείων, η ανάλυση και η χρήση αυτών των στοιχείων για την τήρηση συγκεκριμένης πολιτικής, που αφορά την κοινωνική διάσταση και την παρακολούθηση των επιδόσεων δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς. Από τους πέντε διαρθρωτικούς δείκτες για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, η Κύπρος εφαρμόζει μόνο τον ένα: ποσοτικούς στόχους για τη διεύρυνση της συμμετοχής.

Πάρα την εφαρμογή προγραμμάτων παρακολούθησης αποφοίτων για τους σπουδαστές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, δεν υπάρχει αντίστοιχο πρόγραμμα για τους αποφοίτους της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι αποτελούν και τη συντριπτική πλειονότητα στην Κύπρο.

Οι δείκτες αξιολόγησης είναι πολλοί και δεν αναλύονται σε ένα άρθρο. Εκείνο που πρέπει να πράξουμε όλοι όσοι έχουμε σχέση με την παιδεία είναι να μελετήσουμε τους δείκτες αυτούς, να αναλύσουμε τα δεδομένα και να δούμε πως μπορούμε να βελτιώσουμε την εκπαίδευση του τόπου μας.

Σίγουρα υπάρχουν και κάποιοι θετικοί δείκτες, αλλά θα πρέπει να δοθεί έμφαση στους αρνητικούς δείκτες, για να μπορέσει να βελτιωθεί το εκπαιδευτικό μας σύστημα άμεσα, αφού η παιδεία αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά για μια καλύτερη κοινωνία.

Κλείνοντας το άρθρο αυτό, εύχομαι να αξιοποιηθεί και στην Κύπρο, το συντομότερο δυνατό, η έκθεση της ευρωπαϊκής επιτροπής, που αφορά την παιδεία του 2019.