Η αγωνία του 2018: Η Πάφος μετά την Πολιτιστική Πρωτεύουσα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Λιγότερο από δυο μήνες πριν τη λήξη της χρονιάς της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, φαίνεται καθαρά ένα έλλειμμα πολιτικής της επόμενης μέρας, εκτιμά το μέλος του ΔΣ του Πάφος 2017 και υπεύθυνος υποδομών του Οργανισμού για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, Γιάννης Κουτσόλαμπρος.

Μιλώντας στο PafosNet ο κ. Κουτσόλαμπρος επισημαίνει ότι όλοι συμφωνούν ότι η θετική εικόνα και η δυναμική που προσέφερε στην πόλη το Πάφος 2017 δεν πρέπει να χαθεί. Αντίθετα, η ευρύτερη Πάφος πρέπει να συνεχίσει με τη νέα της αυτοπεποίθηση ακόμα πιο πέρα, πιο δυνατά και αποφασιστικά, αναφέρει, αφού ο πολιτισμός απέδειξε με πολλούς τρόπους ότι μπορεί να πάρει τον τόπο μπροστά.

« Οι προϋποθέσεις όμως είναι αμείλικτες», τονίζει. « Για να συνεχιστεί ένα πρόγραμμα πρέπει να έχει σχεδιαστεί επαγγελματικά μήνες πριν από έναν καλλιτεχνικό διευθυντή καλό γνώστη της πολιτιστικής διαχείρισης με την κατάλληλη κατεύθυνση και όραμα. Όλα αυτά απαιτούν τεχνοκρατική επάρκεια που δε στήνεται από τη μια μέρα στην άλλη.
Για να μη χαθούν οι εθελοντές πρέπει να συνεχιστεί η ατμόσφαιρα, οι εκδηλώσεις, οι δράσεις.
Για να βοηθηθεί ο τουρισμός, ιδιαίτερα ο χειμερινός, χρειάζονται εκδηλώσεις. Ποιος θα ξαναφέρει τις καθημερινές πτήσεις της Germania από το Βερολίνο αν χαθούν; 
Ποιες εκδηλώσεις θα βοηθήσουν στην αναζωογόνηση του κέντρου της πόλης στην πιο ευαίσθητή του στιγμή;
Ποιός θα ξαναφέρει το κοινό στις εκδηλώσεις όταν για μήνες χαθεί η δυναμική;
Είναι σαφές ότι ο σημερινός Οργανισμός Πάφος 2017 δεν έχει εντολή να κάνει κάτι για όλα αυτά. Χρειάζεται δράση από τους μετόχους με πρώτο τον Δήμο Πάφου. Και δράση σήμερα, που ήδη μοιάζει να είναι αργά αν συγκριθούμε με άλλες πολιτείες».
Ο Γιάννης Κουτσόλαμπρος επισημαίνει ιδιαίτερα τη σημασία που η ίδια η κριτική επιτροπή που έδωσε τον τίτλο στην Πάφο έδινε στη πτυχή αυτή. Σε διευκρινιστική απάντηση που δόθηκε για την πρόταση της Πάφου το 2012 και ως εκ τούτου είναι υπόσχεση για τα περαιτέρω, αναφέρει, περιγραφόταν ένας οργανισμός που θα λειτουργούσε ως τα τέλη του 2012 χωρίς πολιτικούς, με καλλιτεχνικό διευθυντή και ανεξαρτησία από τον Δήμο Πάφου.

« Αυτός θα διαχειριζόταν και τη συνέχεια του Πάφος 2017», τονίζει. « Ίσως να χρειάζεται αναθεώρηση, αλλά αυτό είναι λεπτομέρεια μπροστά στην ανάγκη της πόλης για αποφασιστική δράση από αύριο το πρωί κιόλας.

Η ερώτηση εκείνη αφορούσε στο πώς η δράση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης εντάσσεται σε μια μακροπρόθεσμη πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης και της ευρύτερης περιοχής. Η απάντηση λέει, χαρακτηριστικά:
«Τα τελευταία 20 χρόνια υπάρχει ένα έλλειμμα στρατηγικής στα πολιτιστικά δρώμενα της Πάφου. Μέχρι πολύ πρόσφατα δεν υπήρχε καμιά πολιτιστική στρατηγική, δεν είχαν γίνει καθόλου προσπάθειες να προσαρμοστούν οι πολιτιστικές ανάγκες των πολιτών στην εξέλιξη άλλων τομέων– τουλάχιστον όχι ως καταγραμμένη πολιτική.
Ωστόσο, η διαδικασία διεκδίκησης του τίτλου πίεσε την πόλη να αλλάξει αυτή την κατάσταση και να εστιάσει στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ως το πρώτο βήμα σε μια μακροπρόθεσμη πολιτιστική ανάπτυξη. Ακολουθώντας τα σχόλια της κριτικής επιτροπής, ο Δήμος Πάφου έχει αναπτύξει μια πολιτιστική στρατηγική οχτώ χρόνων μέσα στην οποία η υποψηφιότητα, η προετοιμασία και εκτέλεση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας θα είναι τα πρώτα βήματα στο να υλοποιηθεί».                                            

Το όραμα της νέας πολιτιστικής στρατηγικής είναι να χρησιμοποιηθεί η ιστορία και η πολιτιστική κληρονομιά της πόλης, η οποία έχει αναδείξει την Πάφο σε κέντρο Ευρωπαϊκού πολιτισμού μέσα στους αιώνες, ούτως ώστε να ενεργοποιηθούν οι πολιτιστικές της δυναμικές και να παραχθούν καινούργιες, αναφερόταν στην απάντηση προς τους ευρωπαίους φορείς, τονίζει το μέλος του Πάφος 2017.

« Το όραμα πίσω από την πολιτιστική στρατηγική είναι να επανατοποθετηθεί περαιτέρω η Πάφος σαν κόμβος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού και σαν έμπνευση για τους πολίτες και επισκέπτες στο σταυροδρόμι της Ευρώπης, Εγγύς Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής», αναφέρει. « Η Πάφος οραματίζεται να καθιερώσει την πολιτιστική της ταυτότητα στην Ευρώπη του 21ου αιώνα αντιμετωπίζοντας την μετανάστευση και διαπολιτισμικότητα, ταυτόχρονα προστατεύοντας την δική της πολιτιστική κληρονομιά έτσι ώστε να διατηρηθεί η Ευρωπαϊκή πολυμορφία και οι Ευρωπαϊκές αξίες στο απώτατο δυνατό μέλλον.
Οι στόχοι που τίθενται για την πολιτιστική στρατηγική είναι:
1. Ενδυνάμωση των τοπικών καλλιτεχνών μέσω ευνοϊκών συνθηκών εργασίας και επαφές με ξένους καλλιτέχνες από το εξωτερικό ως επιπρόσθετη έμπνευση, οι οποίες οδηγούν σε πρωτογενή πολιτιστική παραγωγή στην Πάφο.
2. Να εμπλουτιστεί η πολιτιστική κληρονομιά της Πάφου μέσω σύγχρονων πολιτιστικών και καλλιτεχνικών παρεμβάσεων και να συνδεθεί η τέχνη και την κληρονομιά με μια διαδραστική και συμμετοχική προσέγγιση για τους πολίτες όλων των ηλικιών και εθνοτήτων.
3. Να δημιουργηθούν νέες μορφές τουρισμού με την προσθήκη μιας ισχυρής πολιτιστικής πρότασης για τους επισκέπτες και την προώθηση του οικολογικού τουρισμού ώστε να αυξηθεί ο (αυτο)σεβασμός για τους ανθρώπους και τη φύση - και ως εκ τούτου η προστασία της βιοποικιλότητας για όλους τους Ευρωπαίους.
4. Να γίνει ο πολιτισμός κορυφαία προτεραιότητα για την πόλη, συνδέοντας διαφορετικές κοινωνικές ομάδες καθώς και συνδέοντας την πόλη και τους πολίτες της και επανασυνδέοντας την πόλη με τον ευρύτερο χώρο της.
5. Να γίνει ο πολιτισμός ο καταλύτης για τον αστικό σχεδιασμό και αναζωογόνηση της πόλης και να συνδέσει τον πολιτισμό με τις επιχειρήσεις αντισταθμίζοντας τις αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης.
6. Να δημιουργηθεί ένα ανοιχτό πνεύμα στον πολιτισμό και την ποικιλομορφία των πολιτισμών που θα κάνει όλους τους πολίτες της Πάφου να ταυτιστούν με την πόλη καθώς και με την Ευρώπη ως ευρύτερο πλαίσιο όσον αφορά τον πολιτισμό και τις αξίες».                       

Ο Γιάννης Κουτσόλαμπρος τονίζει ιδιαίτερα ότι κατά την διαδικασία εξέτασης του αιτήματος της Πάφου για ανάληψη του χρίσματος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, είχαν παρασχεθεί διαβεβαιώσεις ότι ο οργανισμός που θα είχε συσταθεί εντός του 2012, θα εργαζόταν προς την κατεύθυνση της δημιουργίας των κατάλληλων εργαλείων στήριξης, δηλαδή χρηματοδότησης και υποδομής, ώστε οι τοπικοί καλλιτέχνες και οι επισκέπτες να μπορούν να εξασφαλίσουν καλές συνθήκες εργασίας και να ενισχύσουν ένα συνολικό κλίμα δημιουργίας στην Πάφο

« Το ίδρυμα θα συνεργαζόταν με την υπάρχουσα πολιτιστική δραστηριότητα της πόλης, όπως το pafos Aphrodite Festival ή το κυπριακό Κέντρο Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου», αναφέρει. « Θα βελτίωνε επίσης, όπως διαβεβαιώναμε, τις υπάρχουσες σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως Ανθεστήρια, Κατακλυσμός, Καρναβάλι Πάφου, Φεστιβάλ Όπερας, Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίου Ελληνικού Δράματος, Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Φάρος, Φεστιβάλ Τζαζ Παράδεισος, Διονύσια, Φεστιβάλ Χορωδιών Πάφου, με την προσέλκυση επαγγελματιών του πολιτισμού και την παροχή μιας συνολικής στρατηγικής προσέγγισης, σε αντίθεση με την ξεχωριστή προσέγγιση κάθε εκδήλωσης που ακολουθήθηκε μέχρι τότε».
Σύμφωνα με την πολιτιστική στρατηγική της Πάφου, αναφέρει ο κ. Κουτσόλαμπρος, ένα από τα σημαντικότερα έργα-κληρονομιές για την Πάφο μετά το 2017, ήταν η δράση CAPACITATE!, η οποία λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα μεγέθους και θέσης της Πάφου θε επιλαμβανόταν της εκπαίδευσης των πολιτιστικών φορέων μέσα από επαφές με ξένους δημιουργούς και το χτίσιμο εμπειριών εκτέλεσης ώστε να είναι σε θέση να χειριστούν το ίδιο το έργο και τη μακροπρόθεσμη πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης πέρα από το 2017.

Καταλήγοντας, ο κ. Κουτσόλαμπρος ανέφερε ότι παρ’ όλο που η πολύχρονη εμπειρία του από την πορεία της ΠΠΕ του επιτρέπει να έχει καθαρή εικόνα των απαιτήσεων και των βέλτιστων χειρισμών, είναι ώρα εμπλοκής της κοινωνίας. Αυτή πρέπει να απαιτήσει τη συνέχιση της εξωστρέφειας και ανάπτυξης που επιτεύχθηκε με μεγάλη προσπάθεια. Ακόμα, τα σύνολα, άτομα και φορείς που πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια και ανδρώθηκαν μέσα από αυτή πρέπει να ενισχυθούν ώστε να συνεχίσουν την προσφορά τους παράλληλα με τους κεντρικούς σχεδιασμούς που θα πρέπει να διέπονται από επαγγελματισμό και αποτελεσματικές διαδικασίες. Η εμπειρία άλλων πρωτευουσών δείχνει ότι το διάστημα που ακολουθεί το καθαυτό έτος της πρωτεύουσας είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη διατήρηση της ορμής προς τα εμπρός με όχημα τον πολιτισμό που είναι το ζητούμενο της κοινωνίας. Το Πάφος 2017 δε μπορεί να αποτελέσει μια φωτοβολίδα που θα σβήσει άδοξα.