Γιάννης Κουτσόλαμπρος: Η αύρα του Πάφος 2017, χάνεται σιγά-σιγά

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Το Δημοτικό Συμβούλιο Πάφου έχει δρομολογήσει τις διαδικασίες για την υλοποίηση της απόφασης που έχει ληφθεί εδώ και μήνες για τη σύσταση ενός φορέα πολιτισμού που επί της ουσίας θα λειτουργεί ως ο «διάδοχος» του Οργανισμού για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Η επιτυχία του εγχειρήματος τίθεται ωστόσο εν αμφιβόλω από πολλές πλευρές, τόσο λόγω της χρονικής καθυστέρησης που παρατηρήθηκε ήδη, όσο και λόγω της ομπρέλας του Δήμου Πάφου που θα «σκεπάζει» το νέο σχήμα, πράγμα που για πολλούς στερεί την ευελιξία και την διορατικότητα που χρειάζεται ένα πολιτιστικό όραμα.

Από τους πλέον αρμόδιους να τοποθετηθεί επί του θέματος, είναι ο Γιάννης Κουτσόλαμπρος, υπεύθυνος των τεχνικών υποδομών του «Πάφος 2017» και μέλος του ΔΣ του Οργανισμού τότε, που παραμένει ενεργός σε επίπεδο πολιτιστικών δράσεων και μετά την αυλαία του θεσμού.

Η θέση του κ. Κουτσόλαμπρου είναι σαφής: Δυστυχώς αργήσαμε πολύ, η ατμόσφαιρα έχει χαθεί, τονίζει.

« Οι εθελοντές σκορπίσανε και βρισκόμαστε και πάλι σε περίοδο ομφαλοσκόπησης. Ελάχιστες εκδηλώσεις απο τους ελάχιστους που επιμένουν και τέλος. Βασική κριτική στην επίσημη αποτίμηση του Πάφος 2017 ήταν ακριβώς αυτό. Ότι δεν υπάρχει η πολιτική βούληση να συνεχίσει η Πάφος το ταξίδι. Μας ζητούν από τις πρώην και νυν ΠΠΕ για συνεργασία και δεν είμαστε εδώ.

Πρέπει να αποφασίσουμε. Θέλουμε έναν πολιτισμό που θα εξετάσει τα κλέη των προγόνων και θα τα μελετήσει, δαφνοστεφανώσει και θαυμάζει στο διηυνεκές, ή εκείνον που θα πάρει ότι ιστορικά αντιπροσωπεύει τούτος ο τόπος και θα το αναμείξει με τη σύγχρονη παραγωγή πολτισμού σε διεθνές επίπεδο, ζωντανά, προσιτά και ποιοτικά βάζοντας την Πάφο στον χάρτη του πολιτισμού και πάλι με τη ζωντάνια και το πάθος που έδειξε ότι έχει;».

Συγκεκριμενοποιώντας τις ανησυχίες του για το υπό διαμόρφωση σκηνικό με το νέο πολιτιστικό φορέα που προωθεί ο Δήμος Πάφου, το στέλεχος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης παρατηρεί ότι δυστυχώς στο υπό εξέταση προσχέδιο απουσιάζει εκείνο το μεγαλόπνοο όραμα που κινητοποίησε όλη την Πάφο για την υπόθεση της ΠΠΕ το 2011 έως 2017.

« Θα πρέπει να αναφέρεται εκτενώς ότι ο νέος οργανισμός θα συνεχίσει τη φιλοσοφία της ανοιχτοσύνης, της πολυπολιτισμικότητας, της κοινωνικής συμμετοχής, τη συμμετοχή όλων των κοινοτήτων και εθνοτήτων με στόχευση παγκύπρια, ευρωπαικά και ακόμα περισσότερο», επισημαίνει. « Χωρίς εσωστρέφεια, ομφαλοσκόπηση και εθνικισμούς θα πρέπει να αξιοποιηθεί η τοπική πολιτιστική ουσία σε ανάμειξη με σύγχρονα ρεύματα, άλλες κοινωνίες και εθνότητες. Να συνεχίσει η παρουσία της πόλης στη μεγάλη οικογένεια των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης από όπου αντλούνται συνέργειες και προβάλλεται η Πάφος.

Ακόμα περισσότερο λείπει η αναζήτηση της καλλιτεχνικής αριστείας. Η πόλη δε μπορεί να αρκείται στα συνήθη και τα τετριμμένα, ούτε και να προσανατολίζεται κυρίως σε, αναγκαία μεν αλλά όχι αρκετή, ιστορική έρευνα και ομφαλοσκόπηση. Ο πολιτισμός είναι ευκαιρία για να προβληθεί και να αναπτυχθεί περισότερο εκείνο το πρόσωπο της Πάφου που μας έκανε υπερήφανους το 2017, ένα πρόσωπο ζωντανό, σφριγηλό, ποιοτικό, πρός όφελος της κοινωνίας, της οικονομίας  και της προόδου».

Αναφερόμενος στη δομή του οργανισμού που προωθείται, ο Γιάννης Κουτσόλαμπρος εκτιμά ότι όπως φαίνεται το όλο εγχείρημα στήθηκε χωρίς να αξιοποιηθεί η σοβαρότατη εμπειρία του «Πάφος 2017» που αποκτήθηκε με τεράστιο κόπο και θυσίες, αλλά ούτε και άλλων οργανισμών.

« Εμείς επιχειρούμε να κερδίσουμε ένα πολύ μεγάλο στοίχημα», αναφέρει. « Το εξαιρετικά επιτυχημένο θέατρο Ριάλτο, ως σύγκριση. έχει έναν προυπολογισμό 3-4 εκατομμυρίων και ασχολείται με εκδηλώσεις σε ένα χώρο. Εμείς με προυπολογισμό μερικές εκατοντάδες χιλιάδες και πολλούς χώρους εκδηλώσεων επιχειρούμε να κάνουμε πρόγραμμα παράλληλα ασχολούμενοι και με καρναβάλια και ανθεστήρια. Αυτό απαιτεί μεγάλη τεχνογνωσία και στοχοθέτηση μακρόπνοη».

Ο επικεφαλής των υποδομών, τότε, του «Πάφος 2017», επισημαίνει ότι όπου οι ρόλοι δεν ήταν διακριτοί, εμφανίστηκαν προβλήματα. Πρέπει οι ρόλοι των πάντων να είναι απόλυτα ξεκάθαροι και διακριτοί, επιμένει.

« Ο ελεγχόμενος δε μπορεί να ελέγχει και ο αναθέτων δε μπορεί να είναι ανάδοχος», τονίζει με νόημα. « Όλα πρέπει να συμφωνούνται στη βάση ενός οδικού χάρτη, ενός πολιτιστικού προγράμματος συμφωνημένου με τον αναθέτοντα Δήμο Πάφου. Μετά ο καθένας πρέπει να γονατίσει στο δουλειά του, οι διοικητικοί και οι εκτελεστικοί μηχανισμοί στο ρόλο τους

Είναι νεφελώδης και αχρείστα πολύπλοκη η σύλληψη της ύπαρξης μελών του οργανισμού παρά το εύηχον του πράματος. Φορείς και άτομα στην ίδια σακούλα με διαφορες αρμοδιότητες προσθέτουν ένα ακόμα επίπεδο πολυπλοκότητας σε ένα οργανισμό με τεράστιο πρόγραμμα. Απλα και δοκιμασμένα, ο οργανισμός πρέπει να διοικείται από ένα ΔΣ που θα διορίζεται από τον Δήμο Πάφου, ανακλητό με συντεταγμένες διαδικασίες. Οι φορείς του πολιτισμού δε χρειάζεται να συμμετέχουν στα διοικητικά, αλλά στην παραγωγή πολιτισμού μέσα από μια θεσμοθετημένη καλλιτεχνική επιτροπή. Εκεί είναι η δύναμή τους. Σκεφτείτε οι ενώσεις των γιατρών να καθόριζαν τα διοικητικά του ΟΑΥ».

Ο κ. Κουτσόλαμπρος εκτιμά ότι στη δρομολογούμενη «συνέχεια» της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, υποβαθμισμένος παρουσιάζεται ο θεσμός του καλλιτεχνικού διευθυντή που πρέπει να είναι το άτομο κλειδί και η ψυχή του οργανισμού. Θα πρέπει σε συνεργασία με την καλλιτεχνική επιτροπή των πολιτιστικών δυνάμεων του τόπου να στήνει ένα πρόγραμμα δράσεων αντάξιο των στόχων, κιοστολογημένο και άρτιο, αναφέρει: « Αυτό το ετήσιο πρόγραμμα θα είναι η χάρτα του οργανισμού, ο μπούσουλας που θα τον καθοδηγεί μπροστά. Η καλλιτεχνική διεύθυνση δε μπορεί να λάμψει χωρίς καλλιτεχνική ελευθερία μακριά από παρεμβάσεις στη λεπτομέρεια. Αυτό βέβαια φέρει και την ανάλογη ευθύνη.

Αναφέρεται στο προχέδιο η ύπαρξη θεματικής επιτροπής χορηγιών. Επικίνδυνο! Δε μπορεί ο οργανισμός να μοιράζει «τσεκκούθκια». Όλοι οι φορείς και άτομα που παράγουν πολιτισμό θα πληρώνονται για τον κόπο τους και μόνο μέσα στα πλαίσια του προγράμματος».

Το ΔΣ διορίζεται και φορτώνεται την ευθύνη της διοίκησης του νέου φορέα, τονίζει ο κ. Κουτσόλαμπρος. Με την προσωπική τους ιδιότητα πρέπει να συμμετέχουν άξιοι συμπολίτες από όλο το μωσαικό της κοινωνίας και χωρίς κομματικά στελέχη, προέδρους, γραμματείς κομμάτων, ακόμα και δημοτικούς συμβούλους, επισημαίνει.

« Η παράλληλη λειτουργία των οργάνων του Δήμου Πάφου με τον οργανισμό πρέπει να είναι αρμονική αλλά διακριτή», υποστηρίζει. « Δεν μπορεί να υπεισέλθει στη λειτουργία του οργανισμού  η ατμόσφαιρα των κομματικών και δημοτικών διαδρόμων. Το ΔΣ πρέπει να απολαμβάνει την καλώς νοούμενη ανεξαρτησία με την ευθύνη που αυτό συνεπάγεται. Να διορίζεται και ελέγχεται από τον Δήμο Πάφου μέσα από την υποβολή και τη έγκριση του προγράμματος και του σχεδίου δράσεων χωρίς περιττές παρεμβάσεις.

Αναλογίζομαι με τρόμο τι θα συνέβαινε στο «Πάφος 2017» αν ο Δήμαρχος ή άλλοι αξιωματούχοι του Δήμου έρχονταν στις συνεδριάσεις του ΔΣ ή των επιτροπών εργασίας για να προωθήσουν θέματα κατά το δοκούν. Οι σοβαροί οργανισμοί δεν λειτουργούν έτσι, έχουν πρόγραμμα αναλυτικό και κοστολογημένο και ο καθένας κάνει έγκαιρα και με συνέπεια τη δουλειά του.

Το ΔΣ βέβαια πρέπει να δίνει λόγο όχι μόνο στον Δήμο Πάφου, αλλά και στην κοινωνία με ανάρτηση των πρακτικών του στο διαδίκτυο εκτός από περιπτώσεις προσωπικών δεδομένων. Όλα στο φως, ώστε να μπορεί η κοινωνία όχι μόνο να ελεγχει αλλά και να θεωρεί δική της υπόθεση τον πολιτισμό».

Με βάση τα όσα προωθούνται ή συζητούνται σήμερα, αναφέρει ο κ. Κουτσόλαμπρος, υπάρχουν πρόνοιες που αντιβαίνουν στο εταιρικό ήθος όπως η προεδρία του ΕΔ στο ΔΣ υπο οιοεσδήποτες συνθήκες. Η σχέση ελεγχόμενου προς ελεγκτή πρέπει να είναι καθαρή. Το ΔΣ δεν εκχωρεί αρμοδιότητες σε θεματικές επιτροπές ή αλλού. Καθένας πρέπει να έχει τη θέση του στο οργανόγραμμα

Πρέπει, αναφέρει επίσης, να απαλειφθούν αρκετές πρόνοιες που αντιβαίνουν στη χρηστή διοίκηση όπως το άρθρο που προβλέπει ότι τα μέλη του ΔΣ μπορούν να παρέχουν επ’ αμοιβή επαγγελματικές υπηρεσίες στον οργανισμό.

« Απαράδεκτο. Ούτε επαγγελματικές, ούτε καλλιτεχνικές υπηρεσίες. Ο αναθέτων δε μπορεί να είναι και πάροχος», καταλήγει. « Εν κατακλείδι: Δεν χρειάζεται να υποδείξω τη σημασία του πολιτισμού στην ανάπτυξη του τόπου και της κοινωνίας, χαρήκαμε όλοι το ζωντανό πρόσωπο της Πάφου που μας έκανε υπερήφανους το 2017 αλλά και την άυξηση των επισκεπτών.

Επικαλούμαι το πνεύμα των 10 δημοτικών συμβούλων που αντιτάχθηκαν στον τότε Δήμαρχο το 2013 και διόρισαν το ανεξάρτητο ΔΣ του Πάφος 2017 που, παρά τις αδυναμίες του, επιτέλεσε το σκοπό του με επάρκεια και πάθος. Αυτό το πνεύμα θεωρώ ότι πρέπει να διακατέχει τις αποφάσεις για το στήσιμο του εγχειρήματος».

Παρέμβαση στις δρομολογούμενες διαδικασίες εκδηλώθηκε και από το ΑΚΕΛ Πάφου. H επιτυχία της Πάφου, με τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης απέδειξε έμπρακτα ότι η υπόθεση του πολιτισμού είναι εξαιρετικής σημασίας για την ευημερία και ανάπτυξη της κοινωνίας, αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση. Ως εκ τούτου το Ίδρυμα Πολιτισμού που φιλοδοξεί να ιδρύσει και να λειτουργήσει ο Δήμος Πάφου θα πρέπει να είναι μια φυσική συνέχεια του «Πάφος 2017», τονίζει.

« Ωστόσο, το προσχέδιο καταστατικού για την ίδρυση Φορέα Πολιτισμού, που ετοίμασε ο Δήμος Πάφου περιγράφει μια εν πολλοίς δημοτική υπηρεσία με ασφυκτικό έλεγχο από τη δημοτική μηχανή και παντελή έλλειψη εξωστρεφούς προοδευτικού οράματος τοπικής, πανευρωπαϊκής , ακόμα και παγκόσμιας εμβέλειας.

Για το ΑΚΕΛ το πολιτιστικό ίδρυμα θα πρέπει να συνεχίσει το όραμα του « Πάφος 2017» στα πλαίσια της πολυπολιτισμικότητας, της συνεννόησης όλων των κοινοτήτων και εθνοτήτων, την καλλιτεχνική αριστεία με την παράλληλη ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς και τη στόχευση για ολοένα μαζικότερη κοινωνική συμμετοχή.

Θα πρέπει επίσης να συνεχίσει τη συμμετοχή της Πάφου στη μεγάλη οικογένεια των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης από όπου μπορεί να αντλήσει συνεργασίες και συνέργειες σε κάθε επίπεδο και να μεταφέρει ζωντανή τη φωνή της Πάφου στα Ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων του πολιτισμού, να ανταλλάξει και συνδημιουργήσει πολιτισμό με τις πόλεις της ευρύτερης περιοχής μας, το δίκτυο των αδελφοποιημένων πόλεων και να βρίσκεται στην πρωτοπορία της προσπάθειας να λειτουργήσει ο πολιτισμός ως καταλύτης για οικονομική και κοινωνική πρόοδο».

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος, αναφέρει το ΑΚΕΛ, θα πρέπει να λειτουργεί με πραγματική ανεξαρτησία στη βάση μιας κοστολογημένης στρατηγικής πολιτισμού, συμφωνημένης με το Δήμο Πάφου. Στα πλαίσια αυτά η επιλογή των προσώπων που θα συμμετέχουν στο Δ.Σ του Ιδρύματος Πολιτισμού, πρέπει να γίνεται από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Πάφου και όχι με νεφελώδεις και δαιδαλώδεις διαδικασίες όπως αυτές που προτείνονται.

Πρέπει, επίσης, να αποτελείται από καταξιωμένους πολίτες που έχουν τις γνώσεις, τις εμπειρίες και τις ικανότητες να στηρίξουν την αποστολή του Ιδρύματος, αναφέρει το ΑΚΕΛ και να λειτουργεί με διαφάνεια προς την κοινωνία της οποίας τις δυνάμεις καλείται να εκμεταλλευτεί και αναπτύξει.

« Ο σεβασμός των όρων της χρηστής διοίκησης θα πρέπει να είναι απόλυτος», αναφέρεται στην ανακοίνωση. « Τα μέλη του θα πρέπει να απέχουν από οποιαδήποτε οικονομική ή επαγγελματική συναλλαγή με τον φορέα τον οποίο εποπτεύουν. Η καλλιτεχνική διεύθυνση θα πρέπει να απολαμβάνει καλλιτεχνική ελευθερία στη βάση της συμφωνημένης πολιτιστικής στρατηγικής. Θεσμοθετημένη καλλιτεχνική επιτροπή θα πρέπει να προωθεί τη συμμετοχή των δημιουργών , φορέων και ατόμων στο πολιτιστικό έργο του Ιδρύματος Πολιτισμού».

Το ΑΚΕΛ καταλήγει ότι είναι πρόθυμο και έτοιμο να συμβάλει ώστε να οικοδομηθεί ένα πολιτιστικό Ίδρυμα που θα συμβάλει στην πολιτιστική ανάταση της Πάφου , γενικότερα.