Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων: Επέκταση της και στην Πάφο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Η Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων, φθάνει και στην Πάφο. Δύο χρόνια μετά την εξαγγελία και πρακτική εφαρμογή της από την περιοχή του Τροόδους, ο σχεδιασμός καλύπτει πλέον και τις ορεινές περιοχές της Πάφου με ένα προγραμματισμό δεκάδων δράσεων και προυπολογισμό δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Ήδη, η στρατηγική παρουσιάσθηκε από τον Επίτροπο Ορεινών Κοινοτήτων και τους επιτελείς του στις πρώτες δύο περιοχές, με αντίστοιχες εκδηλώσεις που έγιναν σε Κοίλη και Στατό-Άγιο Φώτιο.

Μιλώντας την εβδομάδα που πέρασε στον Στατό, ο Επίτροπος, Κώστας Χάμπιαουρης, τόνισε ότι η επέκταση της Εθνικής Στρατηγικής Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων που εκπονείται από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και τους συνεργάτες του, αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2023. Σε αυτά τα πλαίσια, ανακοίνωσε, η στρατηγική θα καλύψει και περιοχές στις οποίες δεν υπήρχαν παρεμβάσεις στα αρχικά της στάδια, όπως είναι η επαρχία Πάφου.

« Πρόκειται για ένα ουσιαστικό και γενναίο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο εμπλουτίζεται συνεχώς με ένα δομημένο, ολιστικό και στοχευμένο πρόγραμμα έργων, δράσεων, καθώς και σχεδίων στήριξης που εκπονήθηκαν από τα Υπουργεία», επεσήμανε παρουσιάζοντας τις πρόνοιες του ο αρμόδιος Επίτροπος. « Μέχρι σήμερα είτε έχουν ολοκληρωθεί, είτε βρίσκονται σε πορεία υλοποίησης 194 δράσεις, συνολικού κόστους 367 εκατομμυρίων ευρώ, με προγραμματιζόμενες δράσεις στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης, της έρευνας, καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, του πολιτισμού,  του τουρισμού, της γεωργίας και περιβάλλοντος, της προσβασιμότητας, των έργων σε κοινότητες και άλλα».

Η Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων Τροόδους (ΕΣΑΟΚ), περιλαμβάνει συνολικά πέραν των 350 δράσεων, με χρονικό όριο υλοποίησης έως και το τέλος του 2030, καθώς και λεπτομερές σχέδιο δράσης με συγκεκριμένα έργα, ιεραρχημένα και κοστολογημένα, με συνολικό προϋπολογισμό πέραν των 525 εκατομμυρίων ευρώ. Οι προτεινόμενες δράσεις έχουν ομαδοποιηθεί και κατανεμηθεί με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι οι όποιες πολιτικές, δράσεις και ενέργειες θα είναι αλληλοσυμπληρούμενες και παραγωγικές, αποδίδοντας στην τοπική κοινωνία και οικονομία τα αναμενόμενα οφέλη.

Αναλύοντας τον προγραμματισμό, ο Κώστας Χάμπιαουρης διευκρίνισε ότι η Στρατηγική ξεκίνησε σε πρώτη φάση πιλοτικά, καλύπτοντας τις ορεινές κοινότητες της κεντρικής οροσειράς Τροόδους των επαρχιών Λευκωσίας και Λεμεσού. Μετά την καθορισμένη αξιολόγηση της πορείας και των θετικών αποτελεσμάτων της, αποφασίστηκε να προχωρήσει η επέκτασή της για να καλύψει τις ορεινές περιοχές της Λάρνακας και της Πάφου, καθώς και τις λοιπές των επαρχιών Λευκωσίας και Λεμεσού.

« Η επέκταση της ΕΣΑΟΚ εκπονείται από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και τους συνεργάτες του και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο 2023», τόνισε από την Πάφο. « Ακολουθείται η ίδια μεθοδολογία, με τη διάγνωση της υφιστάμενης κατάστασης και περιγραφή των βασικών προβλημάτων των περιοχών μελέτης και στη συνέχεια θα εμπλουτιστούν οι υφιστάμενες παρεμβάσεις της ΕΣΑΟΚ με δράσεις, έργα και ενέργειες για τις περιοχές αυτές. Έτσι, το ολοκληρωμένο στρατηγικό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς την ΕΣΑΟΚ. Θα περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα και δράσεις που θα αποσκοπούν στην τόνωση της οικονομικής, κοινωνικής, πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης των υπό αναφορά κοινοτήτων».  

Ειδικά για την επέκταση του εθνικού σχεδιασμού στην επαρχία Πάφου, ο Επίτροπος Ορεινών Κοινοτήτων ανέφερε κατά την παρουσίαση στον Στατό-Άγιο Φώτιο ότι πρόκειται για ένα ουσιαστικό και γενναίο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο ούτε μονοθεματικό είναι ούτε στατικό, αλλά εμπλουτίζεται συνεχώς με ένα δομημένο, ολιστικό και στοχευμένο πρόγραμμα έργων, δράσεων, καθώς και σχεδίων στήριξης που εκπονήθηκαν από τα Υπουργεία:

« Πρόκειται για Νομοσχέδια και μελέτες, στρατηγικής σημασίας, τα οποία αναμένεται έως το τέλος του 2022 να ολοκληρωθούν, με τη σημαντική συμβολή της Επιτρόπου Νομοθεσίας κας Λουΐζας Ζαννέτου και τη συνεργασία των Υπουργείων Εσωτερικών, Ενέργειας, Γεωργίας και του Υφυπουργείου Τουρισμού και που αφορούν στις εξής ενότητες:

Η θέσπιση της αρχής της ορεινότητας και της πολιτικής ορεινών περιοχών.

Η συμπερίληψη των ορεινών κοινοτήτων των επαρχιών Πάφου, Λάρνακας και των υπολοίπων των επαρχιών Λεμεσού και Λευκωσίας στην Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων.

Η νέα Δήλωση Πολιτικής Τροόδους, η οποία αποτελεί τον επιτελικό χωροταξικό σχεδιασμό.

Η αναγνώριση της οικοτεχνίας ως κλάδου δευτερογενούς παραγωγής.

Ο προσδιορισμός ειδικών όρων και προδιαγραφών ανάπτυξης και λειτουργίας επισκέψιμων - πολυλειτουργικών αγροκτημάτων.

Η εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την ΕΣΑΟΚ

Η ετοιμασία Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Περιοχής Τηλλυρίας».

Παράλληλα με τις οριζόντιες παρεμβάσεις, βρίσκονται σε εξέλιξη ή ολοκληρώθηκαν δράσεις πολυτομεακού και ολιστικού χαρακτήρα, που αφορούν όλους της τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, με επίκεντρο, πρωτίστως, τον άνθρωπο, τόνισε ο κ. Χάμπιαουρης.

Ενδεικτικά ανέφερε τον τομέα της υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, στα πλαίσια του οποίου όπως είπε ολοκληρώθηκαν ή είναι σε εξέλιξη πέραν των 25 έργων από τα Υπουργεία Υγείας κι Εργασίας και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.

Είναι ακόμη, επεσήμανε, ο τομέας της εκπαίδευσης, με την καθιέρωση του θεσμού των προαιρετικών ολοήμερων σχολείων σε δημοτικά και νηπιαγωγεία, των θερινών σχολείων, την δημιουργία κλάδου Οινοποιίας - Αμπελουργίας και την διαμόρφωση σχεδίου κινήτρων προέλκυσης ντόπιων και ξένων Πανεπιστημίων σε ορεινές περιοχές.

« Μέσω του Προγράμματος RESTART», τόνισε, « δόθηκε χρηματοδότηση για έρευνα και καινοτομία σε ορεινές περιοχές, ενώ παράλληλα είναι σε εξέλιξη έργα, δράσεις και σχέδια οριζόντιου χαρακτήρα, όπως οι ευρυζωνικές υποδομές και υπηρεσίες υπέρ υψηλής ταχύτητας, αλλά και η εφαρμογή ανάπτυξης νησίδων ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο.

Η στρατηγική καλύπτει επίσης τους τομείς του πολιτισμού, του περιβάλλοντος, της γεωργίας και βεβαίως του τουρισμού».

Ιδιαίτερη σημασία και αξία για την ορεινή Πάφο έχει το υπό αναφορά Εθνικό Σχέδιο όσον αφορά στους τομείς της προσβασιμότητας και των οδικών έργων, τομείς στους οποίους ολόκληρη η επαρχία Πάφου, αλλά ιδιαίτερα τα πλέον ορεινά και αποκομμένα μέρη της υπολείπονται κατά πολύ των υποδομών που υπάρχουν στην υπόλοιπη Κύπρο.

Παρουσιάζοντας τις πρόνοιες του σχεδίου στην ορεινή Πάφο, ο Επίτροπος Ορεινών Κοινοτήτων τόνισε ότι η Κυβέρνηση, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα των υποδομών οδικού δικτύου, συνδεσιμότητας και προσβασιμότητας, προχώρησε στην ιεράρχηση και προγραμματισμό κατασκευής οδικών έργων και βελτίωσης της προσβασιμότητας.

« Σημαντικά οδικά έργα βρίσκονται σε εξέλιξη και ενδεικτικά αναφέρονται ο δρόμος Λεμεσού – Σαϊτά, ο αυτοκινητόδρομος  Αστρομερίτη – Ευρύχου, ο παρακαμπτήριος Πελενδρίου, ο αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας – Παλαιχωρίου, ενώ παράλληλα γίνονται, κατά έτος, βελτιωτικά έργα σε ορεινούς δρόμους είτε από τις Επαρχιακές Διοικήσεις είτε από τα Δημόσια Έργα.

Στοχεύοντας στη χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών, είναι σε εξέλιξη η διαδικασία βελτίωσης των υφιστάμενων υποδομών στάσεων λεωφορείων με την τοποθέτηση σύγχρονων στεγάστρων, καθώς και η δημιουργία κατάλληλων σημάνσεων για τα δρομολόγια και χρήση της τηλεματικής».

Μια από τις βασικές κατευθύνσεις της ΕΣΑΟΚ στον τομέα της ενέργειας, είπε ο Κώστας Χάμπιαουρης, είναι η μείωση του ενεργειακού κόστους μέσω της προώθησης καινοτόμων ενεργειακών πολιτικών, για τη στήριξη των κατοίκων και των επιχειρήσεων της περιοχής, με την εφαρμογή Σχεδίων ειδικά για την ορεινή Κύπρο. Συγκεκριμένα, εφαρμόζει Σχέδια για Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, ενώ στις 16 Μαρτίου έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο, Σχέδια χορηγιών για την ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων και επιχειρήσεων, καθώς και Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, περιλαμβανομένης της μετατροπής κτηρίων σε «κτήρια με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας».

Το Γραφείο του Επιτρόπου Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων, κατέληξε ο πολιτικός προιστάμενος του, πέραν του ότι έχει την εποπτεία και τον οριζόντιο συντονισμό ολόκληρου του κυβερνητικού μηχανισμού αναφορικά με την υλοποίηση της ΕΣΑΟΚ, υποστηρίζει τις τοπικές Αρχές και να επιλαμβάνεται συναντήσεων για ζητήματα που εμπίπτουν στους τομείς αρμοδιότητάς του.

« Το Γραφείο στην Τριμίκλινη», τόνισε, « λειτουργεί ως κέντρο υποδοχής και εξυπηρέτησης του κοινού, παρέχοντας πληροφορίες για όλα όσα ενδιαφέρουν τους πολίτες και τοπικές αρχές. Παράλληλα, ενημερώνει το κοινό για το έργο του Γραφείου και τις πολιτικές της Κυβέρνησης μέσω της εφαρμογή (app) «ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΕΣΑΟΚ ΤΡΟΟΔΟΥΣ», της ιστοσελίδα του Γραφείου και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης.

Στο πλαίσιο της ΕΣΑΟΚ, αλλά και των στενών σχέσεων και συνεργασιών που έχουμε αναπτύξει με ακαδημαϊκά ιδρύματα, οργανισμούς, οργανωμένα σύνολα, τοπικές Αρχές και άλλους φορείς, ολοκληρώθηκαν ή είναι σε εξέλιξη πέραν των 30 δράσεων και έργων, ενώ σε συνεργασία με τα Υπουργεία, Υπηρεσίες, Επαρχιακές Διοικήσεις και άλλους φορείς επιλύθηκαν πέραν των 80 ζητημάτων που έλαβε το Γραφείο».