Επιχειρώντας έναν πρώτο απολογισμό της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής των G20

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Παυλίδης Γεώργιος

Λέκτορας Νομικής

Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου

Η πολεμική ανάφλεξη στην Ουκρανία και το διπλωματικό επεισόδιο με τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας βρέθηκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και της δημοσιότητας κατά την πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής των G20. Δυστυχώς όμως πέρασαν σχεδόν απαρατήρητες οι αποφάσεις της Συνόδου, αποφάσεις με ισχυρό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία. Για να εξισορροπηθεί το κενό πληροφόρησης, αξίζει να επιχειρήσουμε εδώ έναν πρώτο απολογισμό των εργασιών και των αποφάσεων αυτής της Συνόδου Κορυφής.

Οι G20 αποτελούν ένα εξαιρετικά σημαντικό διεθνές forum, όπου συμμετέχουν και διαβουλεύονται οι 20 πιο ανεπτυγμένες οικονομίες του πλανήτη, στις οποίες αντιστοιχεί το 85% του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος. Στις ετήσιες (πλέον) Συνόδους Κορυφής, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των G20 καθορίζουν τη διεθνή πολιτική ατζέντα και δρομολογούν δράσεις και πρωτοβουλίες για καίρια και κρίσιμα διεθνή ζητήματα. Στις Συνόδους των G20 προσκαλούνται, άλλωστε, οι επί κεφαλής σημαντικών διεθνών οργανισμών, όπως του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ειδικά για θέματα που άπτονται του οικονομικού και χρηματοπιστωτικού τομέα, οργανώνονται σε τακτική βάση σύνοδοι των Υπουργών Οικονομικών και των Διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών των G20.

Για το έτος 2014, η (κυλιομένη) Προεδρία των G20 ασκήθηκε από την Αυστραλία, η οποία φιλοξένησε την ετήσια Σύνοδο Κορυφής στην πόλη Brisbane της Πολιτείας Queensland στις 15-16 Νοεμβρίου 2014. Προϊόν και επιστέγασμα της Συνόδου αποτελεί το τελικό ανακοινωθέν των ηγετών της ομάδας G20, τα κύρια σημεία του οποίου είναι τα ακόλουθα:

i) Βασική προτεραιότητα της ομάδας G20 συνεχίζει να αποτελεί η απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου και η στήριξη των εργασιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Είναι σημαντική η δέσμευση των G20 να εφαρμόσουν άμεσα την πολυμερή εμπορική συμφωνία που συνήφθη στο Μπαλί το Δεκέμβριο του 2013 υπό την αιγίδα του ΠΟΕ. Οι G20 δεσμεύονται μάλιστα να καθορίσουν ταχύτατα και τα υπόλοιπα θέματα του (πολύπαθου) Γύρου Διαπραγματεύσεων της Ντόχα, ώστε να αναθερμάνουν τις επί 13 έτη παραπαίουσες διαπραγματεύσεις.

ii) Η Σύνοδος των G20 υιοθέτησε επίσης Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση (Brisbane Action Plan on Growth and Jobs), με έμφαση στο ρόλο των επενδύσεων. Για το σκοπό αυτό εξαγγέλθηκε πολυετές πρόγραμμα για την κινητοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στις υποδομές (Global Infrastructure Initiative), καθώς και μια πλατφόρμα για ανταλλαγή σχετικής πληροφόρησης και τη διασύνδεση κυβερνήσεων, ιδιωτικού τομέα, αναπτυξιακών τραπεζών και άλλων διεθνών οργανισμών (Global Infrastructure Hub).

iii) Το τελικό ανακοινωθέν της Συνόδου αναφέρεται επίσης στη διεθνή οικονομική αρχιτεκτονική και διακυβέρνηση. Παρά την απογοητευτική καθυστέρηση στην αναθεώρηση των μεριδίων συμμετοχής (quotas) στο κεφάλαιο του ΔΝΤ, που είχε συμφωνηθεί στη Σεούλ το 2010, οι G20 χαιρετίζουν την πρόοδο σε άλλους σημαντικούς τομείς, όπως το νέο πλαίσιο για τις μη ρυθμιζόμενες τραπεζικές συναλλαγές (shadow banking), οι προτάσεις του Συµβουλίου Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας για τις διεθνείς συστημικές τράπεζες, κ.λπ.

iv) Οι G20 επιβεβαιώνουν επίσης την πολιτική τους βούληση για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της διεθνούς φοροαποφυγής και τον εκσυγχρονισμό των διεθνών κανόνων φορολογίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η σημαντικότατη εξέλιξη είναι αδιαμφισβήτητα η υιοθέτηση παγκόσμιου συστήματος αναφοράς για την αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών (Common Reporting Standard) και η δέσμευση των G20 ότι θα ξεκινήσουν να ανταλλάσσουν αυτόματα φορολογικές πληροφορίες μεταξύ τους, αλλά και με άλλες χώρες, μέχρι το τέλος του 2018.

v) Θετική εξέλιξη για την αντιμετώπιση της διαφθοράς αποτελεί η υιοθέτηση από τη Σύνοδο των G20 ενός Σχεδίου Δράσης κατά της Διαφθοράς για την περίοδο 2015/2016. Το Σχέδιο δίνει έμφαση στην αμοιβαία δικαστική συνδρομή, στον εντοπισμό και στον επαναπατρισμό των κεφαλαίων που αποτελούν προϊόν διαφθοράς και στην εφαρμογή των Αρχών για τη διαφάνεια ως προς τον πραγματικό δικαιούχο (High level principles on beneficial ownership transparency), επί των οποίων εργάζεται άλλωστε ήδη το καθ’ ύλη διεθνές forum, η FATF.

vi) Στο πεδίο της προστασίας του περιβάλλοντος, δύο είναι οι άξιες αναφοράς εξελίξεις που προέκυψαν κατά την πρόσφατη Σύνοδο των G20. Αφενός, οι ηγέτες των G20 εξέφρασαν ρητά τη βούλησή τους να υιοθετηθεί τελικά ένα νομικά δεσμευτικό κείμενο υπό τη Σύμβαση Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC) και, πιο συγκεκριμένα, κατά την 21η Σύνοδο των μερών (COP21), που θα λάβει χώρα στο Παρίσι εντός του 2015. Αφετέρου, οι G20 προχώρησαν στην κινητοποίηση επιπρόσθετων οικονομικών πόρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ιδίως μέσω του Green Climate Fund. Με τις πρωτοβουλίες σε αυτόν τον τομέα, όπως και στους προαναφερθέντες τομείς, η Σύνοδος των G20 προβάλλει λοιπόν ως διεθνής θεσμός κομβικής σημασίας για τη διαμόρφωση και το συντονισμό των πολιτικών και των δράσεων της διεθνούς κοινότητας.