Δρ. Γιώργος Δημητριάδης: Διεθνής διάκριση για μελέτη του σχετικά με το οικονομικό έγκλημα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Το άρθρο « Is the person who he claims to be?” Οld fashion due diligence may give the correct answer», του Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου, δρα Γιώργου Δημητριάδη, βραβεύτηκε από την διεθνή εκδοτική εταιρεία Emerald Publishing ως ένα από τα πιο σημαντικά στον τομέα της αντιμετώπισης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (money laundering).

Το άρθρο δημοσιεύτηκε το 2016 στο Journal of Money Laundering Control και μεταξύ άλλων εξετάζει την χρήση των σύγχρονων μεθόδων που προσφέρει η τεχνολογία για την συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών σχετικά με πελάτες των οργανισμών που παρέχουν υπηρεσίες.

Μιλώντας σήμερα στο PafosNet ο δρ. Δημητριάδης επισημαίνει ότι δεν είναι καθόλου εύκολο πλέον να εντοπιστούν τα άτομα που προσπαθούν να νομιμοποιήσουν έσοδα από παράνομες δραστηριότητες.  Αυτοί οι άνθρωποι έχουν δημιουργήσει μια ποικιλία μηχανισμών για την αποτελεσματική προστασία τους από πιθανή διερεύνηση, τονίζει, ενώ έχουν τα χρήματα για να το κάνουν αυτό και υπάρχουν πολλοί επαγγελματίες όπως τραπεζίτες, δικηγόροι και λογιστές, που είναι διαθέσιμοι να τους βοηθήσουν με την κατάλληλη ανταμοιβή.

-Ποιο είναι το πόρισμα της έρευνας σας, κ. Δημητριάδη, αναφορικά με το πού βρισκόμαστε σήμερα στο θέμα αυτό που προκαλεί την ανησυχία και τη συνεργασία της διεθνούς κοινότητας τα τελευταία χρόνια;

« Έπειτα από αξιολόγηση πρακτικών περιπτώσεων, από την Κύπρο αλλά και τον διεθνή χώρο, το άρθρο καταλήγει ότι πάρα την δημιουργία ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων με στοιχεία ανά το παγκόσμιο, υπάρχουν σημαντικά προβλήματα και δυσκολίες στη συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών του πελάτη.

Επομένως, σε κατάλληλες περιπτώσεις, η χρήση πιο πρακτικών μέτρων δέουσας επιμέλειας, όπως η επιτόπια έρευνα στην χώρα του πελάτη υψηλού κινδύνου, μπορεί να έχει την μορφή ενός δεύτερου επιπέδου ασφάλειας.

-Στην Κύπρο πώς αντιμετωπίζουμε το οικονομικό έγκλημα;

« Τα τελευταία χρόνια τα λεγόμενα εγκλήματα «λευκού κολάρου» και κυρίως της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες βρίσκονται σε έξαρση. Η πραγματικότητα είναι ότι στην Κύπρο καθυστερήσαμε να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα και να εκσυγχρονίσουμε το δίκαιο μας ώστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αυτό.

Πλέον η Κυπριακή Δημοκρατία, ως αποτέλεσμα και μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής, έχει προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για πάταξη του φαινομένου αυτού.  Υπάρχουν βεβαίως, πολλά περιθώρια βελτίωσης ακόμη καθώς η διαδικασία διερεύνησης και η διαλεύκανσης τέτοιων εγκλημάτων είναι ιδιαίτερα δύσκολη και χρονοβόρα. Υπάρχουν υπηρεσίες που έχουν έλλειψη προσωπικού και στερούνται της απαραίτητης εξειδίκευσης».

-Τα εγκλήματα ξεπλύματος παράνομου χρήματος είναι τελικά εθνικό ή διασυνοριακό πρόβλημα;

« Στην εποχή μας το οικονομικό έγκλημα είναι παγκόσμιο πρόβλημα το οποίο εντείνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια και οι κυβερνήσεις, σε ολόκληρο τον κόσμο, φαίνεται να είναι πιο πρόθυμες από ποτέ να συνεργαστούν και να αφιερώσουν πόρους για την αντιμετώπιση της εξελισσόμενης διαφθοράς. Είναι σαφές ότι η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση αποκάλυψε ελλείψεις του χρηματοπιστωτικού συστήματος που δεν μπορούν να αποδοθούν μόνο στην αποτυχία και την ανεπάρκεια των υπαλλήλων των τραπεζών».

-Ποιοι είναι οι κίνδυνοι και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν χώρες που δεν συμμορφώνονται με τους κανονισμούς;

«Τα αποτελέσματα του ξεπλύματος παράνομου χρήματος είναι πολύ επικίνδυνα για ένα σύγχρονο κράτος. Το κράτος ζημιώνει αρκετά εκατομμύρια και ταυτόχρονα επενδύονται χρήματα σε παράνομες δραστηριότητες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο τα συνολικά έσοδα από το έγκλημα για το 2013 υπολογίστηκαν στο 3,6% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) του και το εκτιμώμενο κοινωνικό και οικονομικό κόστος του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος στο Ηνωμένο Βασίλειο ανέρχεται σε τουλάχιστον 24 δισ. Λίρες ετησίως.

Οι αποτελεσματικοί έλεγχοι κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες έχουν ιδιαίτερη σημασία για την ασφάλεια και την αξιοπιστία του οικονομικού συστήματος, καθώς συμβάλλουν στην προστασία της φήμης της χώρας μειώνοντας την πιθανότητα οι εταιρείες να γίνουν όχημα ή θύμα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Στη σύγχρονη εποχή, ο τρόπος που αντιμετωπίζει ένα κράτος τα θέματα νομιμοποίησης παράνομου χρήματος, επηρεάζει τις σχέσεις του με άλλα κράτη σε πολύ σημαντικό βαθμό. Πριν λίγα χρόνια η Κύπρος δεχόταν καταγγελίες και επιθέσεις από κράτη και διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης μεγάλης εμβέλειας ως ένα κράτος – φορολογικός παράδεισος. Το 2006 το περιοδικό Forbes σε ένα αρκετά επιθετικό άρθρο, χαρακτήρισε την Κύπρο, ως φορολογικό παράδεισο.

Το 2011 σε μια ομιλία μου στο Διεθνές Συμπόσιο Οικονομικού Εγκλήματος στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, υποστήριξα ότι μεγάλες και οικονομικά ισχυρές χώρες περίμεναν την ευκαιρία να τιμωρήσουν τις χώρες που, παρά τις συστάσεις τους, συνέχιζαν να προσφέρουν φορολογικά προνόμια. Στην πρώτη περίπτωση πραγματικής μεγάλης ανάγκης για οικονομική βοήθεια το 2013 η Κύπρος βρήκε τις πόρτες κλειστές από όλες τις οικονομικά ισχυρές χώρες με αποτέλεσμα να καταλήξουμε στο περιβόητο κούρεμα καταθέσεων και το  μνημόνιο. Τυχαία, σε πρόσφατη, ανεπίσημη, συζήτηση σε συνέδριο οικονομικού εγκλήματος στο εξωτερικό, με Γερμανό αξιωματούχο αρμόδιο για θέματα οικονομικού εγκλήματος της Γερμανίας, ο ίδιος μου ανάφερε ότι θα ήταν αδύνατο να δεχτεί η χώρα του να χρηματοδοτήσει το τραπεζικό σύστημα μίας χώρας που στηριζόταν σε κεφάλαια από την Ρωσία με τουλάχιστο ύποπτη προέλευση.

Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι η καλύτερη τακτική είναι η ειλικρινής συνεργασία με τα υπόλοιπα κράτη για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση ενός φαινομένου που στην πραγματικότητα υπάρχει από τον καιρό που υπάρχει και το έγκλημα».