Χρίστος Νικολαίδης: Παγκόσμια διάκριση για τον παφίτη πανεπιστημιακό

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Ένας πανεπιστημιακός ερευνητής από την Πάφο βραβεύθηκε πρόσφατα από την Διεθνή Εταιρεία Ανάλυσης Ρίσκου στον τομέα της ανάλυσης ρίσκου για ερευνητική του εργασία σχετικά με την υγιεινή των χεριών στα αεροδρόμια και για τα λοιμώδη νοσήματα. Πρόκειται για τον Χρίστο Νικολαίδη, η έρευνα του οποίου συνέπεσε ουσιαστικά με την απαρχή της πανδημίας της Covid-19 στην Κίνα, συγκυρία που της προσέδωσε ιδιαίτερη σημασία και προβολή διεθνώς.

Ο κ. Νικολαίδης μίλησε στο PafosNet για την διάκριση αυτή και για την γενικότερη ερευνητική του δράση. Αναφερόμενος στην βραβευθείσα έρευνα για την υγιεινή των χεριών στα αεροδρόμια του κόσμου, ο καταγώμενος από την Πάφο καθηγητής πανεπιστημίων διευκρινίζει ότι η ερευνητική εργασία ασχολείται με την υγιεινή των χεριών στα αεροδρόμια και τα λοιμώδη νοσήματα και έχει δημοσιευθεί τις πρώτες μέρες του 2020, λίγο πριν ξεκινήσει για τα καλά η εξάπλωση της COVID19 εντός και εκτός Κίνας. 

« Τώρα, τι έδωσε το έρεισμα για να ασχοληθούμε με το θέμα αυτό», ανέφερε, « είναι κάποιες στατιστικές που βρήκαμε δημοσιευμένες για τη υγιεινή των χεριών σε δημόσιους χώρους και ιδιαίτερα στα αεροδρόμια οι οποίες ήταν ιδιαίτερα απογοητευτικές. Απλά να αναφέρω ότι, τουλάχιστον πριν τη εμφάνιση του νέου κωρονοιού και την ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα υγιεινής, μόνο επτά στους 10 που πηγαίνουν στην τουαλέτα πλένουν τα χέρια τους μετά, ενώ το υπόλοιπο 30% δεν το κάνει.

Και από αυτούς που πλένουν τα χέρια τους, μόνο οι μισοί το κάνουν σωστά, δηλαδή με νερό και σαπούνι και με την ενδεδειγμένη διάρκεια των 15-20 δευτερολέπτων. Αυτά τα στοιχεία, σε συνδυασμό με εκτιμήσεις για τη συχνότητα της έκθεσης των επιβατών σε διάφορες επιφάνειες σε ένα αεροδρόμιο, συνέτειναν στο να καταλήξουμε στην εκτίμηση ότι ανά πάσα στιγμή περίπου το 20% των ταξιδιωτών σε ένα αεροδρόμιο έχουν καθαρά χέρια». 

Χρησιμοποιώντας επιδημιολογικές προσομοιώσεις που λάμβαναν υπόψην δεδομένα από όλες τις πτήσεις στα περίπου 3500 αεροδρόμια παγκοσμίως, εξηγεί ο κ. Νικολαίδης, εκτιμήσεις για το χρόνο που ξοδεύουν οι επιβάτες στα αεροδρόμια και στοιχεία για τις αλληλεπιδράσεις επιβατών με διάφορες επιφάνειες στους χώρους αυτούς, εξετάσαμε πώς η βελτίωση της υγιεινής των χεριών θα μπορούσε να συμβάλει ώστε να επιβραδύνει τη εξάπλωση μιας μολυσματικής ασθένειας ιδιαίτερα στα αρχικά της στάδια.

Τα αποτελέσματα της μελέτης, τονίζει, δείχνουν ότι εάν η συχνότητα πλύσης των χεριών σε όλα τα αεροδρόμια βελτιωθεί μέσω εκπαίδευσης, αφισών, δημόσιων ανακοινώσεων και ίσως το πιο σημαντικό βελτιωμένης πρόσβασης σε εγκαταστάσεις υγιεινής χεριών, αυτό θα είχε σημαντική επίδραση στο ρυθμό εξάπλωσης μιας μολυσματικής ασθένειας όπως είναι και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.

« Συγκεκριμένα εάν καταφέρουμε να τριπλασιάσουμε το ποσοστό των ταξιδιωτών που έχουν ανά πάσα στιγμή καθαρά χέρια, μπορεί να επιβραδυνθεί η εξάπλωση ενός ιού μέχρι και 50%», αναφέρει. « Δηλαδή μπορεί να δωθεί διπλάσιος χρόνος στις διάφορες κυβερνήσεις για σωστό σχεδιασμό μέτρων αναχαίτισης.

Τώρα, γιατί στα αεροδρόμια; Τα αεροδρόμια και οι αερομεταφορές είναι ο κύριος τρόπος ραγδαίας εξάπλωσης μια επιδημίας έξω από σύνορα. Ο ιός μπορεί να ταξιδέψει από τη μια μεριά του πλανήτη στη άλλη σε μόνο λίγες ώρες. Αν πάμε να μελετήσουμε τη εξάπλωση της πανούκλας στη Ευρώπη το 14ο αιώνα θα δούμε ότι για να μεταφερθεί ο ιός από τις περιοχές μας στη βόρεια Ευρώπη χρειάστηκε περίπου 3 χρόνια. Με την COVID, μέσα σε τέσσερις μήνες από το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στη Wuhan ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας είχε κηρύξει την COVID19 ως πανδημία. Και αυτή η διαφορά οφείλεται κατα ένα μεγάλο βαθμό στα ταξίδια μεγάλης κλίμακας μέσω αερομεταφορών. Την ίδια στιγμή, τα αεροδρόμια σαν χώροι διευκολύνουν την μετάδοση ενός ιού, αφού είναι χώροι μικροί σε σχέση με τον αριθμό ατόμων που βρίσκονται εκεί και οι επιφάνειες που συχνά οι επιβάτες έρχονται σε επαφή είναι συνήθως ακάθαρτες».

Ερωτηθής ο Χρίστος Νικολαίδης πώς μπορεί να χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής για την πανδημία του σήμερα, παρατηρεί ότι δυστυχώς δεν μπορούμε να γυρίσουμε το ρολόι πίσω και να επιβραδύνουμε την αρχική εξάπλωση του νέου κορωνοιού:

«Τι μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή, είναι να χρησιμοποιήσουμε τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης και φυσικά άλλων επιστημονικών μελετών σε παρόμοια θέματα για να επιβραδύνουμε τη εξάπλωση είτε νέων στελεχών του COVID19 που είτε είναι πιο θανατηφόρα είτε το εμβόλιο είναι λιγότερο αποτελεσματικό, αλλά και για επιβράδυνση της εξάπλωσης νέων ιών που ενδέχεται να εμφανιστούν στο μέλλον.

Φυσικά, η εντατικοποίηση της υγιεινής των χεριών είναι μια πρόκληση. Αλλά οι νέες προσεγγίσεις για την ευαισθητοποίηση, παροτρύνσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως και η επίγνωση ότι ζούμε σε μια εποχή πανδημίας έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στη υγιεινή των χεριών. Κάτι που θα μπορούσε επιπλέον να βοηθήσει στη βελτίωση των ποσοστών πλυσίματος των χεριών και της γενικής υγιεινής στα αεροδρόμια θα ήταν να υπάρχουν διαθέσιμοι χώροι πλυσίματος χεριών σε πολλές περισσότερες τοποθεσίες, ειδικά έξω από τις τουαλέτες όπου οι επιφάνειες τείνουν να είναι πολύ μολυσμένες». 

Η μελέτη αυτή έχει δημοσιευθεί πριν την ευρέως εξάπλωση του νέου κορονοιού. Στις αρχές Μαρτίου του περασμένου έτους είχε καλυφθεί από πολλά ΜΜΕ, όπως τους LA Times, Voice of America και το World Economic Forum.

H Διεθνής Εταιρεία Ανάλυσης Ρίσκου που είναι και ο εκδότης του επιστημονικού περιοδικού που έχει δημοσιευθει το άρθρο, έχει επιλέξει τη συγκεκριμένη μελέτη σαν τη καλύτερη που έχει δημοσιεθυεί στις σελίδες του περιοδικού Risk Analysis για το 2020.

Ο Χρίστος Νικολαΐδης είναι υπότροφος Marie Curie και Λέκτορας στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Κατέχει επίσης θέση ως ερευνητικός συνεργάτρης στο Ινστιτούτο Ψηφιακής Οικονομίας στο MIT και επισκέπτη Λέκτορα στο London Business School. Πριν ενταχθεί στο Πανεπηστήμιο Κύπρου, ο κ. Νικολαίδης ήταν για τρία χρόνια μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο MIT Sloan School of Management χρηματοδοτούμενος από το Ίδρυμα James McDonnell. Έχει PhD στη Μηχανική από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (MIT), μεταπτυχιακό στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά από το Imperial College London και πτυχίο στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Έχει συνεργαστεί στενά με παγκόσμιες εταιρείες για την ανάδειξη της επιχειρηματικής αξίας από επενδύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην τεχνολογία πληροφοριών. Οι ερευνητικές εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σε μεγάλα επιστημονικά περιοδικά, όπως το PNAS και το Nature Communications και έχουν προβληθεί από διάσημα πρακτορεία ειδήσεων, όπως οι New York Times, CNN και Los Angeles Times.

Στις 6 Φεβρουαρίου 2020 ονομάστηκε «Καθηγητής της εβδομάδας» από τους Poets & Quants.