Αρχαιολογικό Μουσείο: Ποιος θυμάται ότι διαθέτει και τέτοιο η Πάφος;

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Κοντεύουμε να ξεχάσουμε ότι διαθέτουμε και τέτοιο. Ο λόγος για το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου, το οποίο έκλεισε για να αναβαθμιστεί εν όψει... Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2017 και έκτοτε η τύχη του «αγνοείται». Με τέσσερα χρόνια καθυστέρηση πλέον, οι διαβεβαιώσεις του Υπουργείου Μεταφορών είναι ότι στα τέλη του μήνα αυτού, το Μουσείο θα ανοίξει εκ νέου τις πύλες του με τη νέα, αναβαθμισμένη εικόνα και λειτουργία του . Γεγονός πάντως, που από πολλούς στην Πάφο αντιμετωπίζεται με τουλάχιστον σκωπτική διάθεση, δεδομένου ότι οι αναφορές αρμοδίων ότι το μουσείο θα επαναλειτουργούσε σε διάφορες χρονικές περιόδους, αποδεικνύονταν επαναληπτικά εκτός πραγματικότητας. Επίσημη «τελευταία» εκτίμηση των αρμοδίων ήταν ότι το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου θα άνοιγε τις πύλες του για το κοινό τον Μάιο, του 2020 γεγονός που συνέτεινε στο να αρχίσει ένας νέος γύρος με τρολ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και σε επίπεδο επίσημων φορέων ωστόσο, οι συνεχείς αναβολές αντιμετωπίζονται πλέον με θυμηδία, αφού η μια μετά την άλλη οι διαβεβαιώσεις των κρατικών υπηρεσιών ότι έχουν πλέον υπερπηδηθεί τα προβλήματα, καταρρίπτονται συνεχώς.

Αυτή τη φορά πάντως, το γεγονός ότι οι διαβεβαιώσεις έρχονται από τα πλέον επίσημα χείλη, τον ίδιο τον Υπουργό Μεταφορών Γιάννη Καρούσο, προδιαθέτουν για ένα οριστικό και αίσιο τέλος στην «οδύσσεια» του μουσείου και των επισκεπτών του.

Το PafosNet επιχειρεί σήμερα μια βουτιά στο χρόνο, για να θυμηθούμε πώς μεσούσης της καλύτερης περιόδου στη σύγχρονη ιστορία της Πάφου, αυτή της λειτουργίας της ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2017, ένας κατ’ εξοχήν χώρος πολιτισμού που θα έπρεπε να αποτελεί εμπροσθοφυλακή της πόλης την περίοδο εκείνη, τελικώς ήταν εντελώς απών από τα όσα μοναδικά συνέβαιναν στην Πάφο και την Κύπρο γενικότερα.

Από τις 24 Οκτωβρίου του 2016 και με προυπολογιζόμενο αρχικά ένα χρόνο, το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου έκλεισε τις πύλες του για το κοινό, ενώ τα εκθέματα του μεταφέρθηκαν στους υπόγειους αποθηκευτικούς χώρους. Το φιλόδοξο σχέδιο αφορούσε στην έναρξη των εργασιών αναβάθμισης και βελτίωσης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, με τις οποίες το Μουσείο Πάφου θα μπορέσει να βελτιώσει τις υπηρεσίες που προσφέρει στο κοινό και να αναδείξει με πιο σύγχρονο και λειτουργικό τρόπο τις αρχαιότητες που φιλοξενεί.

Η κτιριολογική αναβάθμιση του μουσείου της Πάφου είναι η πρώτη που αναλαμβάνεται παγκυπρίως, ενώ θα ακολουθήσει αντίστοιχη εργασία και στα μουσεία των άλλων πόλεων. Μεταξύ άλλων, το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου θα μπορεί, μετά την ολοκλήρωση των έργων, να φιλοξενεί περισσότερα από τα εκθέματα, που μέχρι πρότινος ήταν φυλαγμένα στις αποθήκες του, θα παρουσιάζει τα εκθέματα αυτά με τρόπο σύγχρονο, ενώ θα παρέχει υπηρεσίες για άτομα με κινητικές δυσκολίες, θα έχει σύγχρονους χώρους υγιεινής, ενώ τα εργαστήρια συντήρησης θα επεκταθούν ώστε οι εργασίες των επιστημόνων να γίνονται σε καλύτερες συνθήκες.

Η διαδικασία άρχισε με την μεταφορά των αρχαιολογικών θησαυρών στους υπόγειους χώρους αποθήκευσης, ώστε το κτίριο να μπορέσει παραδοθεί στον εργολάβο ο οποίος κέρδισε τη σχετική προσφορά για την αναβάθμιση του Μουσείου. Η περίοδος των εργασιών βάσει των προσφορών που είχαν ετοιμασθεί αφορούσαν περίοδο ενός έτους, ώστε το αναβαθμισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου να άνοιγε και πάλι τις πύλες του για το κοινό το Νοέμβριο του 2017, προλαβαίνοντας δηλαδή έστω και στη «δύση» της την μεγάλη στιγμή της Πάφου: Την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.

Η αναβάθμιση του Μουσείου της Πάφου αντιμετωπίσθηκε με ικανοποίηση στο αρχικό στάδιο από τους τοπικούς φορείς, δεδομένων και των σημαντικών ελλείψεων που όντως παρουσίαζε ο σημαντικότερος χώρος εκθεμάτων της επαρχίας, αν και η πάγια απαίτηση ήταν η ανέγερση ενός σύγχρονου μουσείου που να ανταποκρίνεται στις σημερινές απαιτήσεις της πόλης και του τουριστικού της ρεύματος.

Η υπογραφή των συμβολαίων για το έργο, έγινε στις 13 Δεκεμβρίου 2016 όταν η ανακαίνιση και αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου Πάφου μπήκε πλέον σε τροχιά πρακτικής υλοποίησης.  Το κτίριο επί της κεντρικής λεωφόρου Γρίβα Διγενή παραδόθηκε και επισήμως στον εργολάβο σηματοδοτώντας την έναρξη των εργασιών με ορίζοντα αποπεράτωσης, όπως όλοι πίστευαν, το Νοέμβριο του 2017.

Όσο απίστευτο και αν ακουγόταν τότε, τέσσερα χρόνια μετά το μουσείο της Πάφου παραμένει ερμητικά κλεισμένο, με τις αιτιολογήσεις για την κατάσταση αυτή να είναι νεφελώδεις μέχρι και σήμερα.

Από την αρχή πολύ έντονος στις επικρίσεις του κατά των αρμοδίων και κυρίως κατά του Τμήματος Αρχαιοτήτων υπήρξε ο Δήμαρχος Πάφου, ο οποίος τόνισε χαρακτηριστικά ότι σε μνημείο ολιγωρίας και ανικανότητας εκ μέρους του Τμήματος Αρχαιοτήτων και της διεύθυνσής του αναδεικνύεται η περίπτωση του Αρχαιολογικού Μουσείου Πάφου.

« Το Μουσείο είχε κλείσει το 2016 προκειμένου να τύχει της απαραίτητης ανακαίνισης ενόψει της ανάληψης από την Πάφο του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2017 και προβλέπονταν να επαναλειτουργήσει την χρονιά αυτή ώστε να αποτελέσει τον κατεξοχήν χώρο προβολής της ιστορίας και του πολιτισμού της πόλης μας στις χιλιάδες των ξένων και ντόπιων επισκεπτών», σημείωνει ο Φαίδωνας Φαίδωνος. « Το Μουσείο, δυστυχώς, ουδέποτε ξανάνοιξε. Οι αιτιάσεις που προβάλλει το Τμήμα Αρχαιοτήτων περί διαφορών που υπήρξαν με τον εργολάβο, καθώς και το θέμα που προέκυψε με την ένσταση που υποβλήθηκε στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών σχετικά με τον Διαγωνισμό για την προμήθεια των προθηκών, απλά αποδεικνύουν για ακόμη μια φορά ότι το Τμήμα δεν είναι ικανό να διαχειριστεί σωστά και αποτελεσματικά ούτε μία ανακαίνιση.
Και ο λόγος είναι απλός: Εάν το Τμήμα είχε κάνει σωστά τη δουλειά του, εάν οι όροι του συμβολαίου με τον εργολάβο ήταν οι ενδεικνυόμενοι και εάν οι όροι του Διαγωνισμού για τις προθήκες ήταν μελετημένοι, δεν θα πρόκυπταν τα εν λόγω προβλήματα. Αλλά και εφόσον προέκυψαν, θα έπρεπε να είχαν προ πολλού επιλυθεί».
Είναι εξόφθαλμο ότι οι ευθύνες του Τμήματος Αρχαιοτήτων και της διεύθυνσής του σε ότι αφορά την κατάντια στην οποία έχει περιέλθει ο αρχαιολογικός πλούτος του τόπου μας είναι ασήκωτες, ήταν η αιχμηρή κατακλείδα του Δημάρχου Πάφου στην κόντρα του με το συγκεκριμένο τμήμα.

Η καθυστέρηση-ρεκόρ που καταγράφεται στην αναβάθμιση και επαναλειτουργία ενός κρατικού έργου, έφθασε πρόσφατα και στη Βουλή. Το θέμα ενέγραψε ο βουλευτής των οικολόγων, Γιώργος Περδίκης, ο οποίος καλούσε τον αρμόδιο Υπουργό Μεταφορών να εξηγήσει την πρωτοφανή αυτή, ακόμη και για τα κυπριακά δεδομένα, καθυστέρηση και δυσλειτουργία.

Ο Γιάννης Καρούσος έκανε λόγο στην απάντηση του για επαναλειτουργία του Αρχαιολογικού Μουσείου Πάφου περί τα τέλη Σεπτεμβρίου. Η τοποθέτηση των αρχαιοτήτων εντός των εκθεσιακών χώρων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, διευκρίνισε ο αρμόδιος υπουργός, ενώ σε εξέλιξη είναι και η διαδικασία για την εκτύπωση και τοποθέτηση των γραφιστικών.

Στην απάντηση του ο κ. Καρούσος έκανε μια αναδρομή στα όσα εκτυλίχθηκαν όλα αυτά τα χρόνια, αναφέροντας ότι το Αρχαιολογικό Μουσείο Πάφου έκλεισε τις πόρτες του για το κοινό στις 24 Οκτωβρίου 2016, με σκοπό να αφαιρεθούν οι αρχαιότητες από τους εκθεσιακούς χώρους και να ξεκινήσουν οι εργασίες ανακαίνισης, αφού πρώτα προκηρύχθηκε διαγωνισμός στις 10 Οκτωβρίου 2016.

Όπως διευκρινίζει η σχετική σύμβαση μεταξύ Εργολάβου και Τμήματος Δημοσίων Έργων προέβλεπε την παράδοση εργοταξίου στις 22 Δεκεμβρίου 2016, ενώ προνοούσε εργασίες διάρκειας 35 εβδομάδων, δηλαδή μέχρι τα μέσα Αυγούστου 2017.

«Μετά τη λήψη έγκρισης από την Τμηματική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων του Τμήματος Δημοσίων Έργων, δόθηκε παράταση μέχρι τις 4 Οκτωβρίου 2017, για επιπρόσθετη εργασία που αφορούσε την αντικατάσταση των στεγών του μουσείου», εξηγούσε ωστόσο ο κ. Καρούσος. « Έγινε παραλαβή του έργου στις 7 Μαρτίου 2018, αλλά χωρίς να συμπληρωθούν σημαντικές εργασίες, όπως η διαμόρφωση χώρων στάθμευσης και η τοπιοτέχνηση του μουσείου, που είχαν προβλεφθεί ως μελέτες στο συμβόλαιο».

Πάντως, ανάμεσα στις ενέργειες που ολοκληρώθηκαν αναφέρεται η προκήρυξη προσφοράς, επικύρωσης και τοποθέτησης προθηκών μουσειακής χρήσης. Διευκρινίζει ακόμη, ότι το προσωπικό του Μουσείου, κατά τη διάρκεια των εργασιών ανακαίνισης συνέχισε την εργασία του, καθώς αυτή δεν αφορά μόνο το μουσείο, αλλά και τη διαχείριση και τη συντήρηση αρχαιοτήτων.

Ούτως ή άλλως πάντως και ασχέτως των λόγων ή ευθυνών που οδήγησαν στο τετραετές λουκέτο, το γεγονός του κλεισίματος του Αρχαιολογικού Μουσείου Πάφου την δεδομένη χρονική περίοδο, προκαλούσε εξ αρχής έντονες αντιδράσεις στην Πάφο.

« Ασχέτως αν η αναβάθμιση του μουσείου ήταν επιβεβλημένη ενέργεια», σύμφωνα με τους υποστηρικτές της θέσης αυτής, « είναι αδιανόητο να αποφασίζεται το κλείσιμο του μουσείου ακριβώς όταν η Πάφος έγινε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Και είναι δύο φορές απαράδεκτο να συνεχίζει να παραμένει κλειστό για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα».

Πλέον οι φορείς της Πάφου φαίνεται να έχουν πεισθεί ότι «νέο» μουσείο της πόλης θα αποκαλυφθεί τελικά στο κοινό τις επόμενες μέρες. Μόνο «παρήγορο», επισημαίνουν, το γεγονός ότι λόγω της πανδημίας στην Πάφο δεν υπάρχει πλέον τουριστικό ρεύμα ώστε να γίνει για άλλη μια χρονιά διεθνώς συζήτηση για την μοναδικότητα αυτή που καταγράφει η πόλη να παραμένει χωρίς μουσείο εδώ και τέσσερα ακριβώς χρόνια για ένα σχετικά απλό έργο βελτιωτικών κτιριολογικών εγκαταστάσεων.