Αντιβιοτικά: Ορθή χρήση και όχι κατάχρηση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Δρ Άρτεμις Πολυκαρπου, MD, MSc, IBCLC

Παιδίατρος

Το 1928 ο Σκωτσέζος επιστήμονας Αλεξάντερ Φλέμινγκ ανακάλυψε τυχαία την πενικιλλίνη, το πρώτο αντιβιοτικό.  Ο Φλέμινγκ δεν φημιζόταν για τη σχολαστικότητά του και πολλά πειράματά του καταστρέφονταν  αφού άφηνε τις καλλιέργειες ακάλυπτες και επιμολύνονταν από μικροοργανισμούς.  Έτσι είχε συμβεί και τη μέρα που ανακάλυψε την πενικιλλίνη. Είχε αφήσει ακάλυπτες καλλιέργειες σταφυλοκόκκου και παρατήρησε ότι γύρω από ένα σημείο όπου είχε αναπτυχθεί ένας μύκητας, τα μικρόβια δεν αναπτύσσονταν. Έτσι, απομόνωσε την ουσία που σκότωνε τα μικρόβια και την ονόμασε πενικιλλίνη.  Το 1945 βραβεύτηκε με το νόμπελ Ιατρικής για αυτή την ανακάλυψη.

Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες για να θεραπεύσουν σοβαρές ασθένειες. Από τότε που ανακαλύφθηκαν έσωσαν τη ζωή πολλών ανθρώπων. Δρουν είτε σκοτώνοντας τα μικρόβια (μικροβιοκτόνα), είτε αναστέλλοντας τη ανάπτυξή τους (μικροβιοστατικά).  Στα αντιβιοτικά ανήκουν οι πενικιλλίνες, οι κεφαλοσπορίνες, οι μακρολίδες, οι τετρακυκλίνες και άλλα.

Τα αντιβιοτικά δρουν εναντίον των βακτηρίων αλλά όχι των ιών. Η πλειοψηφία των λοιμώξεων στους ανθρώπους προκαλείται από ιούς. Η χορήγηση αντιβίωσης σε κάποιον ασθενή που πάσχει από ιογενή λοίμωξη, μόνο αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να έχει. Η κατάχρηση  και αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων, δηλαδή μικροβίων που δεν μπορούν να καταπολεμηθούν από τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνταν μέχρι σήμερα. Η ανάπτυξη πολυανθεκτικών μικροβίων αποτελεί  παγκόσμια απειλή.

Ο πονόλαιμος, η ρινική καταρροή, το κοινό κρυολόγημα, ο ήπιος βήχας, οι διάρροιες,  είναι τις περισσότερες φορές ιογενούς αιτιολογίας. Η λήψη αντιβιοτικού κατά τη διάρκεια μιας ίωσης, δεν πρόκειται να θεραπεύσει την ίωση, ούτε να τερματίσει τη μετάδοσή της σε άλλους και δεν θα σας κάνει να νιώσετε καλύτερα. Αντίθετα, μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες . Δηλαδή, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες να νοσήσετε από ένα ανθεκτικό στα αντιβιοτικά μικρόβιο, μπορεί να σκοτώσει τα «καλά» βακτήρια του εντέρου, μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως αλλεργικές αντιδράσεις.

Μην λαμβάνετε αντιβιοτικά με δική σας πρωτοβουλία.

Εάν σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικό ο ιατρός σας, πάρτε το σύμφωνα με τις οδηγίες του. Μην παραλείπετε δόσεις. Πάρτε το για όσες μέρες σας είπε. Η μη τήρηση της σωστής θεραπείας οδηγεί σε ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων.

Τα αντιβιοτικά είναι πολύ χρήσιμα όταν πραγματικά χρειάζονται. Η παγκόσµια επιστηµονική κοινότητα έχει επισηµάνει εδώ και καιρό «Το τέλος των αντιβιοτικών», δηλαδή την έλλειψη παραγωγής νέων αντιβιοτικών. Η πραγµατικότητα αυτή σε συνδυασµό µε το πρόβληµα της αντοχής θα καταστήσει αναποτελεσµατικά τα φάρµακα εκείνα που έσωσαν εκατοµµύρια ανθρώπους τον περασµένο αιώνα και εξακολουθούν να σώζουν µέχρι σήµερα. Είναι ευθύνη όλων µας  να διαφυλάξουµε αυτή την πολύτιµη ανακάλυψη του 20ου αιώνα. Πώς;  Χρησιµοποιώντας τα λιγότερο συχνά και πιο σωστά!

Να θυμάστε ότι τα αντιβοτικά δεν είναι καραμέλες!