Αγρόκτημα Γεροκηπιάς: Έγιναν οι σωστικές εργασίες, αναζητούνται κονδύλια για την ολική ανάπλαση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Αποτελεί για δεκαετίες τώρα σημείο αναφοράς στην επαρχία Πάφου. Το Αγρόκτημα της Γεροκηπιάς, στην παραλιακή περιοχή του Δήμου Γεροσκήπου, γνωστότερο ως «Γερμανίνα» λόγω της τελευταίας πριν την κρατικοποίηση του γερμανίδας ιδιοκτήτριας του, αποτελούσε στις αρχές του 20ου αιώνα το μεγαλύτερο και πιο εκβιομηχανισμένο αγρόκτημα της επαρχίας Πάφου και ενδεχομένως παγκυπρίως. Τα χρόνια πριν την κρίση, οι προσδοκίες όλων στον Δήμο Γεροσκήπου για την αναβίωση και αξιοποίηση του ιστορικού χώρου είχαν αναθερμανθεί σε μέγιστο βαθμό, αφού ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την ανάπλαση του, είχε ήδη προκηρυχθεί. Η κατάρρευση της οικονομίας ωστόσο, ανέστειλε και αυτό το έργο, όπως εκατοντάδες άλλα σε όλη την Κύπρο. Και έκτοτε, η πρώτιστη επιδίωξη των ανθρώπων της Γεροσκήπου, ήταν η διάσωση του ιστορικού χώρου που κυριολεκτικά κατέρρεε μέρα με τη μέρα.

Ο «μίνιμουμ» στόχος της σωστικής παρέμβασης των εναπομείναντων κτισμάτων, τουλάχιστον επιτεύχθηκε την τελευταία διετία εγκαίρως. Ο Δήμαρχος Γεροσκήπου, Μιχάλης Παυλίδης, αναφέρει σήμερα στο PafosNet ότι οι σωστικές εργασίες που έγιναν μετά την προκήρυξη σχετικού διαγωνισμού από τον Δήμο Γεροσκήπου ολοκληρώθηκαν βάσει των προνοιών του συμβολαίου και πλέον έχει τουλάχιστον αποφευχθεί ο κίνδυνος της κατάρρευσης των κτισμάτων που ήταν σε κάκιστη κατάσταση.

« Πλέον, ο χώρος έχει περιφραχθεί, τελεί υπό την συνεχή εποπτεία και φύλαξη της δημοτικής αρχής και  είμαστε σε αναμονή της αλλαγής των οικονομικών δεδομένων που θα επιτρέψουν και τον μέγιστο στόχο της αναγέννησης και αξιοποίησης του φορτισμένου ιστορικά χώρου».

Ο μέγιστος αυτός στόχος, παραδέχεται ωστόσο ο Δήμαρχος Γεροσκήπου, δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί, ούτε και διαφαίνεται προώθηση του στο άμεσο μέλλον. Ο σχεδιασμός για την αξιοποίηση του χώρου που έγινε προ κρίσης, λέει χαρακτηριστικά, ήταν της τάξης των 7 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ μόνο η επικαιροποίηση των αρχιτεκτονικών σχεδίων για την προκήρυξη διαγωνισμού κοστίζουν 150 χιλιάδες ευρώ.

 « Η ανάπλαση του ιστορικού αγροκτήματος στην παραλιακή περιοχή Γεροσκήπου, αποτελούσε το υπ' αριθμόν ένα στοίχημα της πολιτιστικής πολιτικής της νέας δημοτικής αρχής», επεσήμανε. « Το γεγονός ωστόσο ότι τα χρήματα των Διαρθρωτικών Ταμείων διαμοιράστηκαν μόνο στους μεγάλους Δήμους, αλλά και το ότι μετά το 2013 η οικονομική πολιτική του κράτους έχει αλλάξει σε σημαντικό βαθμό, καθιστά τον προγραμματισμό του Δήμου Γεροσκήπου αμφίβολο πλέον να υλοποιηθεί στο άμεσο μέλλον.

Απλά, να σκεφτείτε ότι το κόστος της σχεδιαζόμενης ανάπλασης ανέρχεται στα 7 εκατομμύρια ευρώ. Ποσό που ούτε το κράτος διαθέτει σήμερα για να δώσει σε ένα μόνο έργο, αλλά ούτε και από άλλα ευρωπαικά ταμεία μπορεί να εξασφαλισθεί, δεδομένου ότι δεν εμπίπτει στα καινοτόμα έργα που θεωρείται δεδομένο ότι θα έχουν ανταποδοτικό όφελος».

Επί της ουσίας, αναγνωρίζει ο Μιχάλης Παυλίδης, αν και ο Δήμος Γεροσκήπου δεν παγοποιεί το έργο, αντιλαμβάνεται ωστόσο ότι έχει χαθεί η μεγάλη ευκαιρία για ένταξη του στους μηχανισμούς ταχείας αδειοδότησης του μέσα από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020.

Η αναβίωση της «Γερμανίνας» είχε εμπλακεί, συν τοις άλλοις, και στο αμφιλεγόμενο, πλέον, project  των 7 δις, στην παραλιακή περιοχή του Δήμου από τους ξένους επενδυτές, με αποτέλεσμα να τεθεί στο «ψυγείο» για αρκετό διάστημα, όπως όλες οι άλλες προγραμματιζόμενες αναπτύξεις του Δήμου στην παραλιακή του περιοχή.

Πριν το ναυάγιο της οικονομίας στην Κύπρο, ο Δήμος Γεροσκήπου είχε προχωρήσει τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, με στόχο την ανάπλαση και βιώσιμη αξιοποίηση του Αγροκτήματος από πολεοδομική, αρχιτεκτονική, τεχνική και οικονομική άποψη, με έμφαση στον πολιτιστικό χαρακτήρα.

Η Α΄ Φάση του διαγωνισμού προνοούσε διατύπωση προγράμματος και αρχιτεκτονικής πρότασης λειτουργιών και χρήσεων του χώρου από τους Διαγωνιζόμενους, για την αξιοποίηση του Αγροκτήματος Γερμανίνας ως ενός δυναμικού, σύγχρονου, βιώσιμου, πολυλειτουργικού, πολιτιστικού πόλου έλξης τοπικής και υπερτοπικής σημασίας.

Η Β΄ Φάση αποτελεί Περιορισμένης Συμμετοχής Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό μεταξύ των έξι μελετών που επιλέγησαν από την Α’ Φάση, ο οποίος θα οδηγήσει στην ανάθεση «Σύμβασης Παροχής Υπηρεσιών Συμβούλων Μελετητών» για την μελέτη και την επίβλεψη της Ανάπλασης και Αξιοποίησης του Αγροκτήματος Γερμανίνας.

Στόχοι του διαγωνισμού ήταν η δημιουργία ενός ζωντανού βιώσιμου, πολυλειτουργικού χώρου με έμφαση τον πολιτισμό. Ο χώρος αυτός θα καταστεί λόγω της ιστορικότητας, του χαρακτήρα και της σημασίας του, σύμβολο για την πόλη και την ευρύτερη περιφέρεια, αναφερόταν χαρακτηριστικά στην προκήρυξη του διαγωνισμού.

Σήμερα, ο διαγωνισμός αυτός είναι ούτως ή άλλως κενό γράμμα, αφού και η όποια τυχόν επαναφορά των σχεδιασμών αναζωογόνησης θα γίνει σε πολύ πιο «συμμαζεμένη» οικονομικά βάση, παραδέχεται ο κ. Παυλίδης.

Η «Γεροκηπιά» ήταν το μεγαλύτερο και πιο εκσυγχρονισμένο αγρόκτημα στην Κύπρο, που άρχιζε από την παραλία της Γεροσκήπου και κάλυπτε όλη την εύφορη πεδιάδα. Μετά από αλλαγές ιδιοκτησίας μεταξύ πλούσιων οικογενειών της Πάφου, το αγρόκτημα πωλήθηκε στη Γερμανική οικογένεια Carl και Emilie Widmaier. Ήταν ένα ζάπλουτο ζευγάρι Γερμανών που εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο την δεκαετία του 1920. Στο τέλος, όταν η «δυναστεία» αυτή των Γερμανών βρισκόταν προς το τέλος της, οι κληρονόμοι πούλησαν μέρος του αγροκτήματος στο κράτος για το ποσό των 350 χιλιάδων λιρών. Το μεγαλύτερο μέρος το απαλλοτρίωσε η κυβέρνηση η οποία το μοίρασε σε κλήρους και το παραχώρησε σε ακτήμονες γεωργούς για περίοδο 35 χρόνων. Κάθε γεωργός παίρνει κλήρο έκτασης 10 –18 σκαλών. Καλλιεργούνται φιστίκια, φασόλια, πατάτες, σιτάρι, κριθάρι και δενδροφυτείες. Πάντοτε υπάρχει προσυνεννόηση με το Υπουργείο Γεωργίας.

Το τσιφλίκι μένει έκτοτε ανεκμετάλλευτο με τις εγκαταστάσεις να μετατρέπονται σε στάβλους, χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί για την τύχη του.

Το 1995, οι αρμόδιες αρχές, αποφάσισαν όπως το  Αγρόκτημα μετατραπεί σε πρότυπο μοντέλο πνευματικής και τουριστικής κίνησης, μια απόφαση που έκτοτε παρέμεινε μόνο στα χαρτιά.