Σχολείο και παιδί: H ψυχολογική παράμετρος καθορίζει πολλά για την αρμονική σχέση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Η κατάσταση του παιδιού καθορίζει την συμπεριφορά, την επίδοση, την πρόοδο και το μέλλον του. Οι σχολικές επιτυχίες του παιδιού δεν γεννούν την ευτυχία του, αλλά το αντίθετο: Οι σχολικές επιτυχίες του παιδιού γεννιούνται από την ευτυχία του.

Αυτό τονίζει η ψυχολόγος και υπεύθυνη του Παγκυπρίου Συνδέσμου Πρόληψης και Ψυχικής Παιδείας RISE, Δήμητρα Σακέλλη, στη σημερινή συνέντευξη της στο PafosNet. Με αφορμή την έναρξη με το νέο μήνα της νέας σχολικής χρονιάς, η κ. Σακέλλη παρατηρεί ότι η καλή διαχείριση του στρες και της ανησυχίας είναι βασική προϋπόθεση για μια επιτυχημένη σχολική χρονιά.

Το στρες είναι η αντίδραση του σώματος σε ένα εξωτερικό γεγονός, εξηγεί. Τα παιδιά βιώνουν στρες καθημερινά για παρατεταμένο χρονικό διάστημα για πολλά ξεχωριστά γεγονότα που αφορούν τους διάφορους ρόλους που έχουν στη ζωή τους, π.χ μαθητής, φίλος, αθλητής και τόσα άλλα.

Το στρες που αφορά την επίδοση αντιμετωπίζεται με την καθημερινή μελέτη, τη καλή οργάνωση και την ενισχυμένη αυτοεκτίμηση ως επίσης και την καλή διαχείριση των ανησυχιών, τονίζει. Αυτά δεν μπορούν να υπάρχουν εάν οι γονείς δεν λαμβάνουν τα μέτρα για να διασφαλίζουν τις συνθήκες που τα ευνοούν.

Αναφορικά με τον κρίσιμο παράγοντα του γονικού ρόλου η ειδική ψυχολόγος για την παιδική συμπεριφορά, αναφέρει ότι τα παιδιά ξεκουράζονται όταν κουράζονται. Χρειάζεται να γυμνάζονται καθημερινά με τρόπο που να τα ευχαριστεί. Αναπνέω σημαίνει ζω, λέει χαρακτηριστικά. Χρειάζεται καθημερινή υπενθύμιση για εφαρμογή των ασκήσεων αναπνοών για ρύθμιση του άγχους και ανασυγκρότηση.

Ένα ζεστό μπάνιο ή ένα ντους επίσης, βοηθά στην χαλάρωση των μυών και ενισχύει τη κυκλοφορία και τη καρδιακή λειτουργία. Αποτελεί μέσο χαλάρωσης και ενίσχυσης της διάθεσης, σύμφωνα με την Δήμητρα Σακέλλη, η οποία θέτει στην εξίσωση και τον ύπνος ως τροφή του εγκεφάλου. Ένας καλός ύπνος προϋποθέτει αρκετές ώρες, άνεση, καλή θερμοκρασία, κατάλληλο φωτισμό και παύση χρήσης κάθε οθόνης τουλάχιστον δύο ώρες πριν τον ύπνο, εξηγεί. 

Χαρακτηρίζοντας την εξάρτηση των σημερινών παιδιών από τις ηλεκτρονικές συσκευές ως ψηφιακή ηρωίνη, η υπεύθυνη του προγράμματος RISE αναφέρει ότι ο ορθός τρόπος χρήσης υπολογιστών, τηλεφώνων και άλλων συσκευών είναι εξαιρετικό εργαλείο μάθησης, ψυχαγωγίας και επικοινωνίας. Το αντίθετο αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για τη ψυχική υγεία του παιδιού και εμπόδιο στη σωστή ανάπτυξη του.

Η επαφή με την φύση είναι αποδεδειγμένα μέτρο καταπολέμησης διαταραχών που σχετίζονται με το άγχος. Κυριολεκτικά συνταγογραφειται «nature time» από ειδικούς σε ιατρικά κέντρα αποκατάστασης στο εξωτερικό για παιδιά και ενήλικες, συνεχίζει η κ. Σακέλλη. Οι ανησυχίες επίσης είναι ο τρόπος επίλυσης προβλημάτων του εγκεφάλου με σκοπό να μας κρατά ασφαλείς. Επαναλαμβανόμενες σκέψεις ότι κάτι θα πάει λάθος είναι κάτι συχνό και φυσιολογικό να συμβαίνει κάτω από τις συνθήκες και κάτι που είναι πολύ συχνό στα χρόνια της εφηβείας, εξηγεί. Όταν αυτό εμποδίζει την πορεία, την πρόοδο και την ικανότητα του ατόμου να νιώθει θετικά συναισθήματα χρειάζεται βοήθεια στο να διαχειριστεί αυτές τις σκέψεις και να τις διαχωρίσει από την πραγματικότητα.

Για τις σχέσεις του παιδιού και του γονέα, η κ. Σακέλλη παρατηρεί ότι χρειάζεται να διατίθεται καθημερινός, αποκλειστικός, ανενόχλητος χρόνος για επικοινωνία με το κάθε παιδί. Στα μικρά παιδιά βοηθά η ποσότητα και η αβίαστη προσοχή και στους εφήβους η αποκλειστικότητα του χρόνου για να τα ενθαρρύνει να μιλήσουν. Το μοίρασμα των σκέψεων, επιθυμιών ή καθημερινών βιωμάτων ανακουφίζει και ενώνει τα μέλη της οικογένειας ενώ βοηθά στη ανασυγκρότηση της σκέψης ή της ιδέας στο άτομο που εκφράζεται.

Χρειάζεται να γίνεται υπενθύμιση για την εφαρμογή των γνώσεων. Τα παιδιά εφαρμόζουν αυτά που θεωρούν σημαντικά και οι προτεραιότητες ιεραρχούνται εντός της οικογένειας. Λεκτική και πρακτική μετάδοση στα παιδιά ότι η προτεραιότητα της οικογένειας είναι η ασφάλεια, αλληλεγγύη, ενσυναίσθηση, αισιοδοξία και ανθεκτικότητα είναι βασικό έργο του γονικού ρόλου.

Τεχνικές για αφομοίωση: worry time, τεχνικές οπτικοποίησης για διαχείριση ανησυχίας, γράφω κάτω τις ανησυχίες. Μιλώ με κάποιον που εμπιστεύομαι. Αυτές είναι τεχνικές και δεξιότητες απαραίτητες για την καλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού.

Ενεργητική ακρόαση και παραγωγική επικοινωνία: Χρειάζεται αποδοχή όλων των συναισθημάτων και των σκέψεων του παιδιού χωρίς επικριτικότητα ή απόρριψη ή υποτίμηση αυτών. Η παραγωγική επικοινωνία είναι το κύριο συστατικό για τις καλές διαπροσωπικές σχέσεις και η μακροχρόνια ισορροπία αυτής συνήθως επιτυγχάνεται με τη βοήθεια ειδικών.  

Ο γονείς οδηγούν, τα παιδιά ακολουθούν. Χρειάζεται να γίνει κατανοητό ότι η ορθή πορεία είναι τα παιδιά ν΄ακολουθούν, να μιμούνται να μαθαίνουν και να παραδειγματίζονται από τους γονείς, και όχι το αντίθετο. Μην μοιράζεστε ανησυχίες που εσείς δεν διαχειρίζεστε καλά. Είναι καλό το μοίρασμα όταν υπάρχει και η δυνατότητα διαχείρισης από το μέρος του ενήλικα. Τα παιδιά λαμβάνουν γνώση και δύναμη εν πρώτοις από τους σημαντικούς άλλους (γονείς) και ύστερα από τους άλλους.