Η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή: οι προτεραιότητες για την επόμενη πενταετία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΥΛΙΔΗ

Λέκτορα Νομικής Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου

Την 1η Νοεμβρίου 2014, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέλαβε επισήμως τα καθήκοντά της για θητεία που θα ολοκληρωθεί στις 31 Οκτωβρίου 2019. Ο νέος Πρόεδρος της Επιτροπής, κ. Jean-Claude Juncker, μετά από 19 (!) σχεδόν έτη ως πρωθυπουργός στο Μέγα Δουκάτο του Λουξεμβούργου και 8 έτη στην Προεδρία του Eurogroup, καλείται σήμερα να διαμορφώσει συναινέσεις για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και να δώσει πειστικές απαντήσεις σε φλέγοντα ευρωπαϊκά προβλήματα, αλλά και στο ρεύμα του «ευρωσκεπτικισμού» που μετά τις τελευταίες ευρωεκλογές εμφανίζεται ιδιαίτερα ενισχυμένο.

Στο δύσκολο αυτό έργο, ο νέος Πρόεδρος της Επιτροπής χαίρει της στήριξης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και μιας ισχυρής πλειοψηφίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο υποδέχθηκε θερμά τις προτάσεις («Political Guidelines») που ο κ. Juncker παρουσίασε στα μέσα του φετινού καλοκαιριού. Θετικός από άποψη δημοκρατικής νομιμοποίησης υπήρξε και ο απολογισμός της διαδικασίας συνέντευξης και έγκρισης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο των 27 νέων Επιτρόπων που θα πλαισιώνουν τον κ. Juncker, διαχειριζόμενοι τα χαρτοφυλάκιά τους. Νότα κακοφωνίας αποτελούν πάντως οι πρόσφατες αποκαλύψεις για το ρόλο του Λουξεμβούργου σε υποθέσεις διεθνούς φοροαποφυγής επί πρωθυπουργίας του κ. Juncker, αποκαλύψεις που σίγουρα χρήζουν λεπτομερέστερης διερεύνησης.

Στα επόμενα 5 έτη, οι νέοι ευρωπαίοι Επίτροποι, συμπεριλαμβανομένων των κκ Χ. Στυλιανίδη και Δ. Αβραμόπουλου, θα κληθούν να υλοποιήσουν την ιδιαίτερα φιλόδοξη πολιτική ατζέντα που εξαγγέλθηκε από τον κ. Juncker. Με δεδομένο το σημαντικότατο ρόλο της Επιτροπής στην κίνηση της νομοπαραγωγικής διαδικασίας της ΕΕ, καθώς και το ρόλο της ως «θεματοφύλακα των Συνθηκών», οι πολίτες της ΕΕ αξίζει σίγουρα να γνωρίσουν τις προτεραιότητες της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πράγματι, καθώς οι προτεραιότητες αυτές θα συγκεκριμενοποιούνται σε μέτρα και δράσεις, θα εντάσσονται σταδιακά, αλλά αποφασιστικά στη νομοθεσία και στην καθημερινότητά μας. Πιο αναλυτικά:

Πρώτον, στον τομέα της εσωτερικής αγοράς, η νέα Επιτροπή έχει εξαγγείλει δράσεις και νομοθετικά μέτρα για την υλοποίηση της λεγόμενης «Ψηφιακής Ενιαίας Αγοράς», εκτιμώντας ότι αυτή θα παράξει τελικά όφελος έως €250 δισεκατομύρια για την ευρωπαϊκή οικονομία. Οι νέες δράσεις για την «Ψηφιακή Ενιαία Αγορά» θα καλύπτουν πλήθος ζητημάτων, λ.χ. την κατάργηση των χρεώσεων roaming για την κινητή τηλεφωνία στις χώρες της ΕΕ, την εναρμόμιση των κανόνων για την προστασία δεδομένων, την εκλογίκευση των κανόνων προστασίας του καταναλωτή για αγορές online, κλπ.

Δεύτερον, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύτηκε να επιταχύνει την πορεία προς την ευρωπαϊκή ενεργειακή ένωση, μέσω της διασύνδεσης εθνικών δικτύων και αγορών, αλλά και του συντονισμού των κρατών μελών στις ενεργειακές διαπραγματεύσεις με κράτη εκτός ΕΕ. Στο τομέα της ενέργειας, η Επιτροπή δεσμεύτηκε επίσης να δώσει έμφαση στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, την απεξάρτηση από τις εισαγωγές εξ ανατολών, την περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεωσίμων πηγών ενέργειας, αλλά και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Τρίτον, στον τομέα της απασχόλησης, η νέα Επιτροπή έχει θέσει ως στόχο τη μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την αποτελεσματικότερη κινητοποίηση οικονομικών πόρων, δανείων και εγγυήσεων, ώστε να προκύψουν €300 δισεκατομύρια σε πρόσθετες ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις μέσα στα επόμενα 3 χρόνια. Η νέα Επιτροπή έχει εξαγγείλει ότι θα αξιοποιήσει την αναθεώρηση του πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ (Multiannual Financial Framework) το 2016, για να διοχετεύσει περισσότερους ευρωπαϊκούς πόρους στην απασχόληση, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα.

Στους τρεις αυτούς τομείς προστίθενται οι εξαγγελθείσες προτεραιότητες της Επιτροπής σε άλλα φλέγοντα ευρωπαϊκά ζητήματα, όπως η νέα εμπορική συμφωνία ΕΕ/ΗΠΑ, η ενίσχυση της συνεργασίας των κρατών μελών στους τομείς της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, η προσχώρηση της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η διαμόρφωση ευρωπαϊκού παραγώγου δικαίου κατά των διακρίσεων, η ενίσχυση της Frontex και του νομικού πλαισίου για την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης, η δημιουργία μιας νέας μόνιμης στρατιωτικής ευρωπαϊκής δύναμης με εθελοντική συμμετοχή των κρατών μελών, κ.λπ.

Η απαρίθμηση μπορεί να συνεχιστεί επί μακρόν, κατέστη όμως ήδη σαφές ότι η νέα Επιτροπή ξεκινά με ζήλο το έργο της και επιλέγει να θέσει (υπερβολικά;) φιλόδοξους στόχους, αποδεχόμενη το ρίσκο να φανεί στο τέλος της θητείας της κατώτερη των αρχικών προσδοκιών. Κρίνουμε πάντως ότι αυτή η στρατηγική είναι προτιμότερη από την αμυντική στρατηγική της απερχόμενης Επιτροπής του J. M. Barroso, που διαχειρίστηκε τα ευρωπαϊκά ζητήματα διεκπεραιωτικά, χωρίς να πείθει ιδιαίτερα για το όραμά της.