Φυλακές επί αγγλοκρατίας, αστυνομικός σταθμός χθες, κέντρο ιστορικής μνήμης αύριο

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Με μια δαπάνη σχεδόν 10 εκατομμυρίων ευρώ, στην καρδιά του εμπορικού κέντρου της Πάφου είναι πλέον σε πλήρη εξέλιξη τα έργα που θα δημιουργήσουν σε μερικούς μήνες το Κέντρο Ιστορικής Τεκμηρίωσης Πάφου. Το νέο έργο, που θα αναδείξει την ιστορία της πόλης μέσα από τις σημαντικές πολιτικές και κοινωνικές περιόδους της, δημιουργείται σε ένα ιδιαίτερα φορτισμένο χώρο: στα διατηρητέα κτήρια που μέχρι πριν λίγα χρόνια αποτελούσαν την Αστυνομική Διεύθυνση Πάφου και επί αγγλοκρατίας τα κρατητήρια της επαρχίας.

Το έργο θα διαρκέσει 15 μήνες και περιλαμβάνει ανάπλαση των εξωτερικών χώρων εμβαδού 18 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων, και την συντήρηση και μετατροπή του διατηρητέου κτηρίου, εμβαδού 950 τετραγωνικών μέτρων. Για τον σκοπό αυτό εκπονήθηκε ειδική μουσειολογική μελέτη από ομάδα εμπειρογνωμόνων.

Με το έργο επιχειρείται και η σύνδεση του αστικού περιβάλλοντος με την ιστορία της πόλης μέσα από μια περιπατητική διαδρομή που θα ξεκινά από τα βόρεια του υπό διαμόρφωση χώρου όπου βρίσκεται το Πάρκο Γενοκτονίας των Αρμενίων και μια χαλαρή διαδρομή με υπέργειες και ισόγειες διαβάσεις μέσα σε χώρους με πλούσια βλάστηση. Βάσει της μελέτης αυτής, ο επισκέπτης θα φθάνει στην αστική πλατεία βόρεια του κτηρίου, που θα περιλαμβάνει αστικό εξοπλισμό, χώρους καθιστικούς και χώρους υγιεινής. Από εκεί ο επισκέπτης θα εισέρχεται στον μουσειακό χώρο, μέσα από ένα σύγχρονο κτήριο, όπου θα γνωρίζει την ιστορία της Πάφου από το 332 π.Χ. μέχρι τα νεώτερα χρόνια. Η περιήγηση αυτή θα γίνεται τόσο μέσα από εκθέματα που συγκεντρώνονται ήδη, όσο και μέσα από ψηφιακή περιήγηση.

Την ενδιαφέρουσα ιστορία των κτηρίων και του χώρου που αύριο θα στεγάζει το Κέντρο Ιστορικής Τεκμηρίωσης, αναλύει στο PafosNet η καθηγήτρια Νεώτερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, Κατερίνα Παπαζαχαρία. Με απόφαση του Μαΐου 1879, αναφέρει, ο Αρμοστής της Κύπρου, με σύμφωνη γνώμη του Νομοθετικού Συμβουλίου, ανακήρυξε σε κάθε πόλη συγκεκριμένους χώρους ως χώρους φυλάκισης. Για την Πάφο ορίστηκε τότε το Konak Ktyme. Ο Αστυνομικός Σταθμός, που στέγαζε την επαρχιακή Αστυνομική Διεύθυνση Πάφου, ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 1884, έξι μόλις χρόνια μετά την προσάρτηση της Κύπρου στη Μεγάλη Βρετανία. Το ίδιο έτος ολοκληρώθηκε και η κατασκευή των κελιών των φυλακισμένων και οι αστυνομικοί κοιτώνες. Σύμφωνα με μαρτυρία του1884, 16 κατάδικοι μετακινήθηκαν από τις Φυλακές Λεμεσού για να εκτίσουν την ποινή τους στον Νέο Αστυνομικό Σταθμό και στις Φυλακές Πάφου, εξηγεί η κ. Παπαζαχαρία. 

Οι κατάδικοι, ενδεδυμένοι με  κοντό σακάκι και παντελόνι από βαμβακερό υφαντό ύφασμα χρώματος μπλε με σκουφί χωρίς γείσο, εργάζονταν από την ανατολή έως την δύση του ηλίου σε καταναγκαστικά έργα (σπάσιμο πέτρας) αλλά και στη  μεταφορά σκυβάλων του Σταθμού με κάρο σε σημείο εκτός της πόλεως και στην καλλιέργεια κήπων.

Σύμφωνα με την ακαδημαικό και μέλος της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων που μελέτησε το νέο έργο, στον Αστυνομικό Σταθμό υπήρχε χώρος εκτέλεσης καταδίκων δι’ απαγχονισμού. Στον εξωτερικό χώρο του σταθμού υπήρχαν  στάβλοι και αποχωρητήρια. Ο σταθμός διέθετε επίσης αυτοκίνητα και μοτοσυκλέτες. Στον Αστυνομικό Σταθμό της Πάφου κρατήθηκαν μαθητές και πολίτες που συμμετείχαν στον αγώνα της ΕΟΚΑ.

Από την Ανεξαρτησία το 1960 έως το 2019, το κτήριο συνέχισε να χρησιμοποιείται ως  ο Κεντρικός Αστυνομικός Σταθμός της Πάφου, μέχρι την μεταστέγασή του σε νέα κτήρια, αναφέρει η κ. Παπαζαχαρία.

Η Μουσειολογική ομάδα, που κέρδισε τον διαγωνισμό, απαρτίζεται από  οκτώ κυπρίους και ελλαδίτες επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων, σύμφωνα προς τις προδιαγραφές που είχε θέσει ο Δήμος Πάφου. Επικεφαλής είναι ο Δρ. Ιωάννης Ηλιάδης, Υπεύθυνος Αναδόχου/ Μουσειολόγος, ενώ την ομάδα στελεχώνουν οι Δρ Χαράλαμπος Χοτζάκογλου, Δρ. Αικατερίνη Παπαζαχαρία, Σπυρίδωνας Νάσαινας, Γεώργιος Καβουλάκος, Σταματίνα Μαγκλάρα, Παναγιώτης Τσιμπιρίδης και Θεόδωρος Κακουλλής.

Η ομάδα, δηλώνει στο PafosNet η Κατερίνα Παπαζαχαρίου, κατόπιν μελέτης, υπέβαλε στον Δήμο Πάφου αναλυτικό οδηγό όπου παρουσιάζεται το οργανόγραμμα της έκθεσης του Κέντρου Ιστορικής Τεκμηρίωσης Πάφου, το οποίο περιέχει κείμενα θεματικών ενοτήτων σε συγκεκριμένο αριθμό λέξεων και, προς τεκμηρίωση και ανάδειξη του αρχαιολογικού, ιστορικού, λαογραφικού πλούτου και πολιτισμού της Πάφου, έντυπο εποπτικό υλικό εικονογράφησης των ενοτήτων, πρωτότυπα ή αντίγραφα αντικειμένων -εντός και εκτός προθηκών- και ως επί το πλείστον ψηφιακές εφαρμογές με συγκεκριμένες θεματικές προτάσεις.