Eastern Mediterranean Pipeline: Μια νέα ενεργειακή πρόταση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Του Ανδρέα Ν. Μασούρα

Ακαδημαϊκός – Πρόεδρος Κίνησης Νέων Επιστημόνων Κινήματος Οικολόγων.

Το ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή φαίνεται να αναδιαμορφώνεται ή για να είμαστε πιο ξεκάθαροι, φαίνεται να δημιουργείται μια νέα τάση με την εναλλακτική ενεργειακή πρόταση του Eastern Mediterranean Pipeline. Το πιο σημαντικό στοιχείο σε αυτή την πρόταση είναι η έμμεση εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτείων οι οποίες φαίνεται να προωθούν μια τέτοια ιδέα, αφού μια πρώτη παρουσίαση του project έγινε από τον Έλληνα Πρωθυπουργό στην Αμερικανική Κυβέρνηση. Αυτό μπορεί να ερμηνευθεί κυρίως σε διπλωματικό επίπεδο αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες γνωρίζουν πολύ καλά τις αναδιαμορφώσεις στην ευρύτερη περιοχή, όπως για παράδειγμα η κρίση με την Συρία ή οι σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας. Άρα – θεωρητικά τουλάχιστον – μια εναλλακτική ενεργειακή πρόταση διασφαλίζει τα συμφέροντα ξένων δυνάμεων στην περιοχή. Το βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι ο ρόλος που θα παίξει η Μόσχα, η οποία μέχρι στιγμής κρατά την στάση του παρατηρητή.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο δύναται να διαδραματίσει και τον δικό της ρόλο η Κύπρος ως «διαχειρίστρια ενέργειας», έννοια την οποία ανέφερε ο Αμερικανός Αντιπρόεδρος κατά τον πρόσφατο ταξίδι του στην Κύππρο. Αυτό που θα πρέπει να αναμένουμε από την εκπόνηση της πλήρους μελέτης σκοπιμότητας του αγωγού Eastern Mediterranean Pipeline που, με αφετηρία τα κοιτάσματα της Κύπρου  θα καταλήγει στις αγορές της Ε.Ε. μέσω της Ελλάδας είναι δύο πράγματα: πρώτον, η βιωσιμότητα ενός τέτοιου έργου (η οποία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, π.χ. αποθέματα, εναλλακτικές υπηρεσίες όπως μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας και ευρυζωνικά σήματα), και δεύτερον, η πολιτική πτυχή του ζητήματος και συναφή θέματα όπως η ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.

Να σημειώσουμε εδώ ότι η συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ για την ηλεκτρική σύνδεση Ασίας – Ευρώπης, αποτελεί τον προπομπό της νέας ενεργειακής γεωπολιτικής σύνθεσης.

Ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει είναι το καθαρά τεχνικό κομμάτι ενός τέτοιου έργου, όπως για παράδειγμα οι δίοδοι αλλά και  η περιβαλλοντική μελέτη. Μια τέτοια μελέτη ήδη έγινε σε προκαταρκτικό στάδιο (Pre-Feasibility Findings) υπό την ευθύνη του Ελληνικού Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιμματικής Αλλαγής με την συμμετοχή μάλιστα της Κύπρου και του Ισραήλ.

Σημαντική πράξη μιας τέτοιας ενεργειακής πολιτικής είναι το κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά από συνάντηση και με το οποίο οι τρεις χώρες ««καλωσορίζουν τα κοινά σχέδια στον ενεργειακό τομέα, που προάγουν την ασφάλεια της προμήθειας ενέργειας, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής».

Αυτό που θα πρέπει να προσπαθήσουμε να διαχωρίσουμε ως Κύπρος είναι η πολιτικοποίηση του έργου αυτού, δηλαδή η σύνδεσή του με το Κυπριακό, κάτι το οποίο θα σταθεί τροχοπέδι σε μια πιθανή υλοποίηση. Από την άλλη θα πρέπει να αναμένουμε τις επόμενους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή.