Χρόνιος πόνος: Ηλεκτρισμός και ραδιοσυχνότητες στην υπηρεσία της ανακουφιστικής φροντίδας

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Μελέτης Πόνου (IASP) ο πόνος αποτελεί μια δυσάρεστη αισθητική και συναισθηματική εμπειρία που σχετίζεται με πραγματική ή δυνητική ιστική βλάβη και που επηρεάζεται από βιολογικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Ο χρόνιος πόνος, ορίζεται ως ο πόνος με διάρκεια μεγαλύτερη των τριών μηνών και σε αντίθεση με τον οξύ, είναι μία ξεχωριστή νόσος που προκαλεί ένα περίπλοκο σύμπλεγμα σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων, οδηγεί σε μείωση της ποιότητας ζωής των ασθενών ενώ ταυτόχρονα αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες αναπηρίας του ατόμου.

Μιλώντας σήμερα στο PafosNet η Διευθύντρια του Αναισθησιολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου Κρήτης και Υπεύθυνη του Ιατρείου Πόνου της μονάδας, Σοφία Παπαντωνάκη, επισημαίνει ότι η ανακούφιση από τον πόνο είναι βασικό ανθρώπινο δικαίωμα κάθε πολίτη του πλανήτη μας και η μη αντιμετώπιση του αποτελεί εγκληματική αμέλεια.

« Η σωστή αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου, είναι πολυδιάστατη, απαιτεί πολυπαραγοντική προσέγγιση και πολυδύναμα αναλγητικά σχήματα, όπως φαρμακευτικούς παράγοντες και επεμβατικές τεχνικές», παρατηρεί. « Μία από τις νεότερες τεχνικές που εφαρμόζονται πλέον για την αντιμετώπιση αυτής της Νόσου, είναι η Νευρόλυση με Ραδιοσυχνότητες (RF).

Η Διαδερμική Νευρόλυση με Ραδιοσυχνότητες είναι μια σύγχρονη, ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που έχει εφαρμογή σε πολλές παθήσεις του χρόνιου πόνου. Μια τεχνική η οποία πρωτο-χρησιμοποιήθηκε από τον Kirschner στα 1931 για την αντιμετώπιση της επώδυνης νευραλγίας τριδύμου, ενώ πολλά χρόνια αργότερα ανακοινώθηκε η αποτελεσματικότητα της σε πολλές άλλες επώδυνες νοσηρές καταστάσεις.

Η Διαδερμική Νευρόλυση με Ραδιοσυχνότητες εφαρμόζει υψίσυχνο ρεύμα σε νεύρα- στόχους επιτυγχάνοντας τη τοπική καταστροφή των ιστών (απονεύρωση) με αποτέλεσμα τη διακοπή μετάδοσης των αλγαισθητικών σημάτων  προς το νωτιαίο μυελό και τέλος το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα».

Υπάρχουν δύο είδη ραδιοσυχνοτήτων, εξηγεί η κ. Παπαντωνάκη, που είναι η συνεχής και η παλμική ραδιοσυχνότητα.

« Η Συνεχής Ραδιοσυχνότητα  (Continuous RFA) έχει στόχο την επίτευξη υψηλών θερμοκρασιών στο νεύρο- στόχο έως και 80-90° C με αποτέλεσμα τη νευρόλυση, δηλαδή, τη καταστροφή του και την αναστολή των επώδυνων ερεθισμάτων στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Με την Παλμική Ραδιοσυχνότητα (Pulsed RFA), η θερμοκρασία φτάνει έως τους 42°C  με αποτέλεσμα τη νευρομετατροπή και τη σημαντική μείωση της μετάδοσης των επώδυνων ερεθισμάτων.

Για την εφαρμογή της τεχνικής απαιτείται ειδικός εξοπλισμός και συγκεκριμένα μία ειδική βελόνη με ενσωματωμένο ηλεκτρόδιο για την εφαρμογή του θερμικού φορτίου, η οποία συνδέεται με μία γεννήτρια εφαρμογής ραδιοσυχνοτήτων η οποία παρέχει τη τοπική και ελεγχόμενη αύξηση της θερμοκρασίας και ταυτόχρονα τη δυνατότητα πρόκλησης κινητικών  και αισθητικών δοκιμασιών για την επιβεβαίωση της σωστής θέσης της βελόνης στο νεύρο-στόχο ( επιβεβαίωση της απόστασης ασφαλείας από το κινητικό νεύρο). Η καθοδήγηση της βελόνης στο παθολογικό στόχο γίνεται μέσω ακτινοσκοπικής / υπερηχογραφικής πλοήγησης.

Η θεραπεία διαρκεί έως και μία ώρα. Εκτελείται υπό τοπική αναισθησία με τον ασθενή σε ειδική θέση ανάλογα τη πάσχουσα περιοχή, δεν απαιτείται παραμονή σε νοσοκομείο πέραν των 3-4 ωρών, ενώ ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει άμεσα στις δραστηριότητες του».

Η πιθανότητα επιπλοκών είναι πολύ μικρή, τονίζει η επικεφαλής της ειδικής μονάδας στο νοσηλευτήριο της Κρήτης, με πιο συχνή επιπλοκή αυτή της νευρίτιδας, ενώ σοβαρότερες επιπλοκές όπως η αιμορραγία είναι σπάνιες εφόσον τηρούνται τα ανάλογα πρωτόκολλα.

Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας γίνεται άμεσα ορατή, επισημαίνει, και συγκεκριμένα από μερικές ημέρες έως δύο εβδομάδες, οδηγώντας σε ανακούφιση από το πόνο έως και 18 μήνες. Ο ασθενής τις περισσότερες φορές καθίσταται ικανός να διακόψει την αναλγητική αγωγή που λαμβάνει , η οποία πρέπει να επισημανθεί, πολλές φορές συνοδεύεται  από αρκετές ανεπιθύμητες δράσεις, ενώ δεν υπάρχει αντένδειξη επανάληψης της θεραπείας αυτής.

« Η Διαδερμική Νευρόλυση με Ραδιοσυχνότητες», δηλώνει η Σοφία Παπαντωνάκη, «μπορεί να εφαρμοστεί σε πληθώρα επώδυνων καταστάσεων όπως: Νόσος ζυγοαποφυσιακών αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης, χρόνιος πόνος ιερολαγόνιων αρθρώσεων, οστεοαρθρίτιδα γονάτου / ώμου, καρκινικός πόνος, κεφαλαλγίες, ημικρανίες, ινιακή  κεφαλαλγία, μεσοπλεύριες νευραλγίες, νευραλγία τριδύμου και μετεγχειρητικός πόνος.

Τα αποτελέσματα της τεχνικής αυτής είναι εξαιρετικά, τόσο από τη διεθνή βιβλιογραφία, όσο και από τα περιστατικά στα οποία έχει ήδη εφαρμοστεί σε Ελλάδα και Κύπρο. Οι ασθενείς με χρόνιο πόνο οι οποίοι δεν έχουν επιτύχει ανακούφιση με τη φαρμακευτική αγωγή ή με άλλες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (π.χ.  διηθήσεις),οι ασθενείς που εμφανίζουν παρενέργειες από τη λαμβάνουσα φαρμακευτική αγωγή, οι ασθενείς οι οποίοι λόγω χρόνιων συνοδών νοσημάτων αντενδεικνύεται να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση ή επιθυμούν να καθυστερήσουν τη χειρουργική επέμβαση, είναι οι ασθενείς που έχουν ένδειξη εφαρμογής της νευρόλυσης με ραδιοσυχνότητες».

Ο συγκεκριμένος τομέας της ιατρικής στην Κύπρο είναι σε πολύ υψηλό και εξειδικευμένο επίπεδο, καταλήγει η Διευθύντρια του Αναισθησιολογικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου Κρήτης που κάνει αναφορά στον κύπριο αναισθησιολόγο-αλγολόγο Δρ. Περικλή Ζαβρίδη ο οποίος εισήγαγε τα πρώτα ιατρεία πόνου στην Κύπρο.