Σάββας Σαββίδης: Περιπτώσεις διάκρισης στα δικαιώματα του παιδιού παρατηρούνται στην Κύπρο

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Σημαντικές αποκλίσεις από την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, καταγράφει η Κυπριακή Δημοκρατία, σύμφωνα με αποκαλυπτική μελέτη του Σάββα Σαββίδη, δικηγόρου και Συνέταιρου στην Michael Kyprianou & Co LLC που φέρνει σήμερα στο φως το PafosNet.

Το πρόβλημα παρατηρεί ο κ. Σαββίδης αφορά στην ηλικιακή κατηγορία φοίτησης στην προδημοτική εκπαίδευση και στην Α’ τάξη του Δημοτικού κάποιων παιδιών σε σχέση με την πλειοψηφία των υπολοίπων.

Αναλυτικά, τα όσα αναφέρει ο Σάββας Σαββίδης, έχουν ως εξής:

« Η Κύπρος συνεχίζει να παραμένει δεσμευμένη στην αποτελεσματική εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού.  Για αυτό τον λόγο έχει διοριστεί Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού. Σύμφωνα με τον περί Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Νόμο του 2007 και 2014 [Ν. 74(Ι)/ 2007 και Ν.44(Ι)/2014], όπως περιγράφεται στις παραγράφους 14-17 του άνωθεν νόμου.

Το άρθρο 8 του Νόμου προβλέπει το ανεξάρτητο καθεστώς της Επιτρόπου κατά την ενάσκηση των αρμοδιοτήτων της έτσι ώστε να

α. ενεργεί ανεξάρτητα, υπακούοντας μόνο στον νόμο, στην ηθική και στη συνείδησή της

β. υπόκειται στο καθήκον εχεμύθειας, το οποίο συνεχίζει να υφίσταται και μετά την, για οποιονδήποτε λόγο, αποχώρησή της από το αξίωμα και

γ. καταθέτει ως μάρτυρας ή εμπειρογνώμονας, καταθέτει στοιχεία τα οποία αφορούν αποκλειστικά και μόνο την τήρηση των διατάξεων του παρόντος Νόμου.

Μεταξύ άλλων, οι άμεσοι στόχοι της Επιτρόπου είναι:

Να αξιολογεί το γενικό εθνικό πλαίσιο για τα παιδιά (πολιτικές και πρακτικές) και να υποβάλλει εισηγήσεις και συστάσεις για την προώθηση τροποποιήσεων που διασφαλίζουν την εναρμόνισή του με τη Σύμβαση και το έγγραφο συμπερασμάτων της Ειδικής Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης για τα παιδιά, όπως και η ικανοποιητική ανταπόκρισή της στις τελικές παρατηρήσεις της Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Παιδιού και να αναθεωρεί τα υφιστάμενα συστήματα συλλογής στοιχείων και να υποβάλλει εισηγήσεις και συστάσεις για τη δημιουργία ενός κεντρικού και ολοκληρωμένου συστήματος για συλλογή αναλυτικών στατιστικών στοιχείων και άλλων πληροφοριών πάνω σε τακτική βάση και την ανάπτυξη δεικτών αναφορικά με τα δικαιώματα του παιδιού.

Υπενθυμίζεται πως το Υπουργικό Συμβούλιο στη συνεδρία του, ημερομηνίας 9 Ιανουαρίου 2018, αποφάσισε την αύξηση της ηλικίας πρώτης εγγραφής των παιδιών ως ακολούθως:

(α) στην προδημοτική τάξη, από 4 χρονών και 8 μηνών που ήταν, σε 5 χρονών και

(β) στην Α΄ τάξη του δημοτικού σχολείου, από 5 χρονών και 8 μηνών που ήταν, σε 6 χρονών.

Επομένως, όλα τα παιδιά θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει τις συγκεκριμένες ηλικίες πριν από την 1η Σεπτεμβρίου της σχολικής χρονιάς που θα φοιτήσουν στο σχολείο.

Παράλληλα, βλέπουμε ότι για το συγκεκριμένο θέμα, δίνονται εξαιρέσεις εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας στις περιπτώσεις παιδιών που οι γονείς τους υπηρετούν στην ΕΛ.Δ.ΥΚ ή στην Διπλωματική Αποστολή της χώρας τους καθώς η διαμονή τους στη χώρα μας θεωρείται προσωρινή.

Παρόλο που σύμφωνα με το ΥΠΠΑΝ η παροχή των πιο πάνω εξαιρέσεων διασφαλίζει την αρχή της Μη Διάκρισης αφού δεν μπορεί οι δυο αυτές κατηγορίες να εξομοιωθούν ή και να συγκριθούν με άλλους ενδιαφερόμενους δεν έχει εξεταστεί καθόλου το ενδεχόμενο να δίνονται  εξαιρέσεις και σε περιπτώσεις παιδιών ξένων υπηκόων που υπηρετούν σε άλλους τομείς (πέραν από την ΕΛ.ΔΥ.Κ ή και τη Διπλωματική αποστολή της χώρας τους) και μπορούν να αποδείξουν ότι η διαμονή τους στην Κύπρο είναι προσωρινή.

Συνεπώς, εύλογα δημιουργείται το ερώτημα κατά πόσο κατά την διαδικασία λήψης της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 9 Ιανουαρίου 2018, λήφθηκε πρωτίστως υπόψη το «Συμφέρον του Παιδιού» λαμβάνοντας πάντα υπόψη ότι για κάθε ενέργεια που εφαρμόζεται πρέπει να εκπληρώνεται η υποχρέωση που απορρέει από την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού.  Το άτομο ή το σώμα που λαμβάνει απόφαση που αφορά σε παιδί, θα πρέπει να είναι σε θέση να δικαιολογήσει πως κατάληξε στον προσδιορισμό του ότι είναι προς το συμφέρον του παιδιού στη συγκεκριμένη περίπτωση και πως το συνυπολόγισε έναντι άλλων παραγόντων/παραμέτρων.

Βάζοντας τα πιο πάνω σε πρακτική εφαρμογή είναι έκδηλα προφανές ότι η καθολική εφαρμογή της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, ημερομηνίας 9 Ιανουαρίου 2018, σε περιπτώσεις παιδιών ξένων υπηκόων που υπηρετούν σε άλλους τομείς, δημιουργεί τεράστια προβλήματα καθώς αυτά τα παιδιά μετά από σύντομο χρονικό διάστημα θα πρέπει να επανενταχθούν στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας τους και να φοιτήσουν στην τάξη που τους αναλογεί, με την επιστροφή των γονέων τους στη βάση τους. Αυτό θα συνεπάγεται σε φοίτηση σε μικρότερη τάξη από τα υπόλοιπα συνομήλικα παιδιά της χώρας τους.

Το βέβαιο είναι ότι η συγκεκριμένη απόφαση παρότι λήφθηκε με γνώμονα την ωριμότητα που επέρχεται με την ολοκλήρωση των 5 και 6 ετών αντίστοιχα, ταυτόχρονα δημιουργεί προβλήματα διακρίσεων και καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων του παιδιού.

Να σημειωθεί για σκοπούς απόλυτης τάξης ότι η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού σε σχετική επιστολή της προς τον Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας με κοινοποίηση στον Διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης εγείρει όλα τα πιο πάνω θέματα ενώ παράλληλα διατήρησε και τις επιφυλάξεις της κατά πόσο η απόφαση εξυπηρετεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα συμφέροντα των παιδιών.  Σε επιστολή αξιολόγησης της ημερομηνίας 12/01/2021 ζήτησε από το ΥΠΠΑΝ να εξετάσει το ενδεχόμενο να δίνονται εξαιρέσεις και σε περιπτώσεις παιδιών ξένων υπηκόων που υπηρετούν σε άλλους τομείς (πέραν από την ΕΛ.ΔΥ.Κ ή τη Διπλωματική Αποστολή της χώρας τους).

Δυστυχώς όμως μέχρι σήμερα δεν υπήρξε οποιαδήποτε τοποθέτηση από πλευράς του Υπουργείου και το όλο θέμα παραμένει σε αδράνεια προκαλώντας σοβαρότατα προβλήματα στους γονείς και στα παιδιά των συγκεκριμένων ομάδων.  Ίσως ο λόγος που η επιστολή της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητη είναι και το γεγονός πως παρόλο που ο σχετικός Νόμος δίνει το δικαίωμα στην Επίτροπο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού να παρακολουθεί και να ελέγχει την συμβατότητα της εθνικής νομοθεσίας, αποφάσεων πολιτικής και διοικητικών πρακτικών από μέρους των αρμόδιων Αρχών του δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα και να παρεμβαίνει εκεί και όπου κρίνει ότι υπάρχει παραβίαση των δικαιωμάτων των παιδιών, σε καμία περίπτωση βεβαίως δεν υποκαθιστά τις αρμόδιες Υπηρεσίες.

Ίσως έφτασε ο καιρός, να αναθεωρήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουμε αποφάσεις μονομερώς και να συνυπολογίζουμε και τις τοποθετήσεις των Επιτρόπων των οποίων ο ρόλος είναι σημαντικότατος στο να βοηθά και όχι να δυσκολεύει τις αρμόδιες αρχές.  Η χώρα μας αποτελεί ένα πολυπολιτισμικό ψηφιδωτό που φιλοξενεί διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς, με γνώμονα πάντα την ευημερία, την φροντίδα και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του παιδιού μέσα από την ελευθερία της έκφρασης και την ισότητα των ευκαιριών».