Θάνος Μιχαηλίδης και Γιώργος Μάης μιλούν στο PafosNet για τουρισμό και κτηματαγορά μετά την κρίση

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Την τελευταία διετία, οι καταστροφικές συνέπειες της κατάρρευσης της οικονομίας αποτελούσαν πια μακρινή ανάμνηση. Οι δύο πυλώνες της οικονομίας της Πάφου, τουρισμός και κτηματαγορά, είχαν πάρει για τα καλά μπρος και πολλοί έκαναν λόγο για ανάπτυξη ακόμη μεγαλύτερη από αυτήν που ανέκοψε η κρίση.

Πάνω στην κορύφωση της δραστηριότητας αυτής όμως, ο αστάθμητος παράγοντας της πανδημίας έχει συντείνει στην κατάρρευση για μια ακόμη φορά ολόκληρου του οικοδομήματος. Και μάλιστα, σήμερα, με τους ειδικούς να είναι σαφώς πιο φοβισμένοι, αφού όπως τονίζουν αυτή την φορά δεν υπάρχουν «χειροπιαστά» οικονομικά δεδομένα όπως το 2013 βάσει των οποίων να παρακολουθούν και να εικάζουν το πώς προχωρούν τα πράγματα.

Μιλώντας σήμερα στο PafosNet ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ Πάφου, Θάνος Μιχαηλίδης, κάνει λόγο για ένα σύνθετο σημαντικό πρόβλημα το οποίο δεν είναι ενδογενές, όπως ήταν η περίπτωση του 2013.

« Είναι ακόμη πολύ νωρίς να εκφέρουμε άποψη και για το μέγεθος της ζημιάς, που ούτως ή άλλως θα είναι τεράστιο», τόνισε, « και για το πότε θα αρχίσει να βελτιώνεται η κατάσταση. Όπως έχουν σήμερα τα δεδομένα, κανείς δεν μπορεί να κάνει τον παραμικρό προγραμματισμό για το αύριο, χρειαζόμαστε ακόμη αρκετό καιρό για να δούμε πώς εξελίσσονται οι καταστάσεις και στην Κύπρο, αλλά και διεθνώς».

Ο πρόεδρος των ξενοδόχων της Πάφου παρατηρεί ότι είναι πλέον σαφές ότι η τουριστική βιομηχανία δεν μπορεί να αναμένει το παραμικρό κέρδος έστω και την υστάτη της φετινής θερινής σεζόν. Ακόμη και όταν η Κύπρος θα αρχίσει να ορθοποδεί πρώτη, λόγω μικρού μεγέθους, είπε χαρακτηριστικά, είναι ευνόητο ότι ακόμη οι μεγάλες αγορες-πελάτες μας θα έχουν τεράστιο πρόβλημα με τις διαστάσεις της πανδημίας.

« Συνεπώς, δεν αρκεί να ξεπεράσεις εσύ το πρόβλημα», τονίζει. «Από τη στιγμή που οι μεγάλες χώρες από τις οποίες αναμένεις τους τουρίστες θα βρίσκονται ακόμη στη δίνη του κορωνοιού, εσύ δεν μπορείς να έχεις το παραμικρό όφελος.

Είναι πλέον σαφές νομίζω ότι αυτή την καλοκαιρινή περίοδο η τουριστική βιομηχανία δεν μπορεί να είναι λειτουργίσιμη. Θα πρέπει να αναμένουμε να δούμε, όταν πια σταθεροποιηθεί η κατάσταση στην Κύπρο, πώς θα εξελίσσεται το πρόβλημα σε μεγάλες αγορές, όπως η Βρετανία, η Γερμανία ή η Ισπανία.

Είναι τεράστιο πρόβλημα η ομαλοποίηση διεθνώς, διότι οι ξενοδοχειακές μονάδες χρειάζονται μια σταθερή ροή πελατών για να λειτουργήσουν, δεν μπορεί να λειτουργεί η ξενοδοχειακή βιομηχανία αποσπασματικά: Έχω δουλειά αυτό το σαββατοκύριακο, δεν έχουν τα δύο επόμενα και ούτω καθεξής.

Θα δούμε και την πιθανότητα να λειτουργούν «σκαλωτά» ξενοδοχειακές μονάδες, αναλόγως των πληροτήτων μιας εκάστης. Όπως είναι σήμερα η κατάσταση, νομίζω ότι είναι δύσκολο να λειτουργήσουν φέτος όλες οι μονάδες».

Ο Θάνος Μιχαηλίδης επεσήμανε ότι η ομαλοποίηση στον τουρισμό είναι συνισταμένη και άλλων παραγόντων, κυριότερος των οποίων είναι οι αερομεταφορές. Και πελάτες να έχεις έτοιμους, τονίζει χαρακτηριστικά, θα πρέπει να ομαλοποιηθεί και ο τομέας των αερομεταφορών για να τους φέρεις στην Πάφο.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΥΞΕ Πάφου εμφανίζεται προβληματισμένος για το αύριο της τουριστικής βιομηχανίας αν χαθεί πλήρως το φετινό καλοκαίρι:

«Αν χαθεί η χρονιά, θα είναι πολύ δύσκολο να επιβιώσουν στη συνέχεια όλα τα ξενοδοχεία μέχρι το επόμενο καλοκαίρι. Τα έξοδα τρέχουν και είναι τεράστια, ενώ τα έσοδα είναι εδώ και καιρό μηδενικά.

Πλέον, όλα είναι θέμα κράτους και τραπεζών. Υπάρχει προωθούμενος ένας σχεδιασμός για αναστολή των δόσεων του δανεισμού των επιχειρήσεων μας για το 2020, που είναι ένα καλό σχέδιο.

Είναι όμως πολλές ακόμη οι αρνητικές παράμετροι που πρέπει να μελετήσουμε και να δούμε πώς γλυτώνουμε τα οριστικά λουκέτα.

Και δυστυχώς, είναι ακόμη νωρίς για να έχουμε πλήρη εικόνα πώς πρέπει να ενεργήσουμε».

Ακόμη πιο ζοφερή είναι η κατάσταση στην κτηματαγορά και την ανάπτυξη γης, όπως εκτιμά μιλώντας στο PafosNet ο αντιπρόεδρος του Παγκυπρίου Συνδέσμου Ανάπτυξης Γης και του ΕΒΕ Πάφου, Γιώργος Μάης.

«Το μοντέλο που ακολούθησε η Κύπρος από το 2015, με τις πολιτογραφήσεις, έδωσε την πρωτοπορία για την οικονομική ανάπτυξη του τόπου στην κτηματαγορά, αντί στον τουρισμό όπως ίσχυε παλαιότερα», αναφέρει. « Πλέον, τα πράγματα περιπλέκονται και ουδείς γνωρίζει πώς θα συμπεριφερθεί αύριο η διεθνής αγορά: Όλοι οι ξένοι, μη ευρωπαίοι, επενδυτές που μέχρι πρότινος είχαν ως πρώτιστη επιδίωξη την απόκτηση ιθαγένειας, θα εξακολουθούν μετά την πανδημία να έχουν προτεραιότητα τέτοιες επενδύσεις;

Ή ο ευρωπαίος πολίτης θα εξακολουθήσει να θεωρεί ως ζωτικής σημασίας την απόκτηση μιας κατοικίας και στην Κύπρο;

Υπάρχει και ο αστάθμητος παράγοντας των Ρώσων οι οποίοι με το ζήτημα της διπλής φορολογίας είναι επίφοβο να αρχίσουν να μετακινούν κεφάλαια και δραστηριότητες από το νησί.

Για όλους αυτούς τους λόγους, λέω ότι είναι καλύτερα να προγραμματίζουμε τα επόμενα βήματα μας βάσει της ανάλυσης δεδομένων, παρά να προβαίνουμε από τώρα σε διακηρύξεις. Είναι πολύ ενωρίς ακόμη για να έχουμε μια πλήρη και φερέγγυα εικόνα για το πώς θα είναι ο κλάδος στην μετά κορωνοιό εποχή.

Δεν είναι καθόλου απλά τα πράγματα, ουδείς δύναται σήμερα να προβλέψει πού οδηγούμαστε και με ποιο ακριβώς κόστος».

Ο Γιώργος Μάης εκτιμά ότι η ομαλοποίηση της αγοράς θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων πολλοί είναι εκτός Κύπρου εξ ου και η δυσκολία της κατάστασης, όπως παρατηρεί.

«Το διεθνές κλίμα, η πολιτική των τραπεζών, ακόμη και οι διαμάχες των μεγάλων δυνάμεων», τονίζει, « είναι συνισταμένες που έχουν άμεσο αντίκτυπο στην κτηματαγορά. Όλα αυτά μας επηρεάζουν και δυστυχώς μας επηρεάζουν σε τεράστιο βαθμό.

Είναι όμως πιο σώφρων να αναμένουμε να σχηματοποιηθεί πιο σταθερά η κατάσταση από την οικονομική παράμετρο της πανδημίας, πριν αρχίσουμε να σχεδιάζουμε και να κάνουμε εξαγγελίες.

Είμαστε ακόμη πολύ μακριά από μια ομαλοποίηση της κατάστασης. Σήμερα, όπως και στον τουρισμό, η κτηματαγορά στην Πάφο και την Κύπρο γενικά είναι κυριολεκτικά στον πάτο».