Το ΤΕΠΑΚ για την Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικής Ανοχής στον Ακρωτηριασμό Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικής Ανοχής στον Ακρωτηριασμό Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων (ΑΓΓΟ), το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ), μαζί με το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου (MIGS) και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για θεσμικές και διεπιστημονικές παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν την προστασία και στήριξη των γυναικών και κοριτσιών που έχουν υποστεί ή διατρέχουν κίνδυνο ΑΓΓΟ.

Το Τμήμα Νοσηλευτικής του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου (ΤΕΠΑΚ) και το MIGS διοργάνωσαν από κοινού το διεθνές Συνέδριο Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για τον ΑΓΓΟ, που ανάδειξε κρίσιμα ζητήματα τα οποία απαιτούν άμεση δράση:

Διεπιστημονική συνεργασία στα νοσηλευτήρια: «Η δημιουργία εξειδικευμένων κέντρων για τον ΑΓΓΟ και η συγκρότηση ομάδων ουρογυναικολόγων και μαιών αποτελούν σημαντικά βήματα για την φροντίδα των γυναικών. Η υποχρεωτική εκπαίδευση των μαιών, μαιευτών και μαιευτήρων, καθώς και η ετήσια καταγραφή των περιστατικών, είναι απαραίτητες για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας.» – Δρ. Λίνα Μιχαλά, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ​.

Ανάπτυξη αλγορίθμου παραπομπής για επαγγελματίες υγείας: «Η δημιουργία διεπιστημονικών ομάδων στα νοσηλευτήρια είναι επιτακτική καθώς και η ύπαρξη ενός ενιαίου αλγορίθμου παραπομπής θα συμβάλει στην καλύτερη διάγνωση και υποστήριξη των γυναικών» – Δρ. Ανδρέας Καλαμπαλίκης, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος​.

Ανάγκη υποχρεωτικής και συστηματικής εκπαίδευσης επαγγελματιών: «Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι/ες ώστε να αναγνωρίζουν τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές του ΑΓΓΟ και να παρέχουν την απαραίτητη φροντίδα» – Δρ. Έλενα Ρούσου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Νοσηλευτικής, ΤΕΠΑΚ​.

Βελτίωση συνθηκών για παροχή Διεθνούς Προστασίας: «Ένα κορίτσι ή μια γυναίκα μπορεί να ζητήσει άσυλο επειδή έχει υποστεί ή κινδυνεύει να υποστεί ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων και μπορεί να πληροί τις προϋποθέσεις για την απόκτηση καθεστώτος πρόσφυγα σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1951 για τους Πρόσφυγες.»- Katja Saha, Επικεφαλής, UNHCR.

Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, παρουσιάστηκε η διαδικτυακή πλατφόρμα μάθησης End FGM E-Campus, που περιλαμβάνει πέντε θεματικές ενότητες διαθέσιμες σε πέντε γλώσσες: 1) Εισαγωγή στον ΑΓΓΟ, 2) Υγεία, 3) Προστασία, 4) Πρόληψη και 5) Συμμετοχή της Κοινότητας: www.endfgm-ecampus.eu

Παρά τη νομική απαγόρευση του ΑΓΓΟ, η απουσία συστηματικής καταγραφής και ο έλεγχος συμμόρφωσης με το ευρωπαϊκό δίκαιο καθιστούν δύσκολη την ορθή αντιμετώπιση των περιστατικών. Όπως ανέφερε η Κορίνα Δρουσιώτου από το Κυπριακό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, «Δεν υπάρχει μία θεσμοθετημένη διαδικασία εντοπισμού και καταγραφής των γυναικών που έχουν υποστεί ΑΓΓΟ, καθώς η ερώτηση δεν γίνεται συστηματικά από τους επαγγελματίες υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς ή λειτουργούς ασύλου».

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) τονίζει ότι ο ΑΓΓΟ συνιστά λόγο δίωξης και απαιτείται διεθνής προστασία για τα θύματα. Η Όλγα Κομίτη, εκπρόσωπος της UNHCR, επεσήμανε την ανάγκη ενημέρωσης τόσο των επαγγελματιών ασύλου, ευημερία όσο και των επηρεαζόμενων κοινοτήτων ξεκινώντας από τις ίδιες τις γυναίκες και τα κορίτσια «Είναι σημαντικό να γνωρίζουν ότι έχουν το δικαίωμα στη σωματική ακεραιότητα και υγεία, καθώς και σε τρόπους αντιμετώπισης των συνεπειών του ΑΓΓΟ και προστασίας των παιδιών τους από την πρακτική αυτή».  

«Ο Εθνικός Συντονιστικός Φορέας για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών, ο οποίος λειτουργεί κάτω από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, προωθεί συστηματικά την τελευταία τριετία σειρά μέτρων και προγραμμάτων που αποσκοπούν στην πρόληψη, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας και των επαγγελματιών πρώτης γραμμής.» - ανέφερε ο κύριος Άριστος Τσιάρτας, Επικεφαλής του εν λόγω Συντονιστικού Φορέα. 

Το ΤΕΠΑΚ και το MIGS θα συνεχίσουν να εργάζονται για την καταπολέμηση του ΑΓΓΟ μέσω ερευνητικών πρωτοβουλιών, εκπαίδευσης επαγγελματιών και προώθησης πολιτικών αλλαγών. Η πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και η διασύνδεση των γυναικών με εξειδικευμένους/ες επαγγελματίες υγείας είναι πρωταρχικές προτεραιότητες.

Σε όλη τη διάρκεια του Συνεδρίου, 130 περίπου συμμετέχοντες/ουσες έδειξαν αμείωτο ενδιαφέρον μέσω ερωτημάτων για τις σωματικές, ψυχικές και κοινωνικές συνέπειες που έχει αυτή η μορφή βίας στις γυναίκες, τα κορίτσια και τις κοινότητες τους. 

Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται στην Κύπρο διεπιστημονική δράση αυτής της εμβέλειας για το εν λόγω θέμα, ενώ η διοργάνωση υποστηρίχθηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τον Εθνικό Συντονιστικό Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών, το Υπουργείο Υγείας, τις Νοσηλευτικές Υπηρεσίες σε συνεργασία με το Σιακόλειο Εκπαιδευτικό Κέντρο Κλινικής Ιατρικής (ΣΕΚΚΙ). Υποστηρικτικός εταίρος τόσο του συνεδρίου όσο και της διαδικτυακής πλατφόρμας μάθησης είναι η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. 

Η εξάλειψη του ΑΓΓΟ απαιτεί συλλογική προσπάθεια, πολιτική βούληση και ενεργή εμπλοκή όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Μηδενικής Ανοχής μάς υπενθυμίζει ότι ο δρόμος προς την πλήρη εξάλειψη της πρακτικής αυτής είναι ακόμα μακρύς, αλλά απόλυτα αναγκαίος.