Παγκόσμιο Συνέδριο για τις λιβελούλες στην Πάφο

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Ογδόντα επιστήμονες από 23 χώρες βρίσκονται στην Πάφο για το Παγκόσμιο Συνέδριο Οδοντόγναθων (Λιβελούλων), γνωστά στην Κύπρο ως ελικοπτεράκια, που διεξάγεται κάθε δύο χρόνια. Κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου, που θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Ιουλίου, οι συμμετέχοντες θα παρουσιάσουν εργασίες, οι οποίες θα καλύπτουν διάφορους τομείς, όπως την εξέλιξη και τη γενετική, τις δράσεις διατήρησης και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις λιβελούλες.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα Terra Cypria, νέες τεχνικές γενετικής ανάλυσης καθιστούν δυνατή την ανίχνευση της εξελικτικής διαδρομής των 6 έξι και πλέον χιλιάδων ειδών λιβελούλων στον κόσμο και την επεξεργασία του γενεαλογικού τους δέντρου. Οι λιβελούλες είναι από τις αρχαιότερες τάξεις εντόμων, με προγόνους που πετούσαν μέσα στα δάση της Λιθανθρακοφόρου περιόδου πριν από 320 εκατομμύρια χρόνια. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι τα είδη που πετούσαν πριν από 200 εκατομμύρια χρόνια είχαν ήδη τη μορφή των σημερινών λιβελούλων. Οι δύο κύριες ομάδες, είναι τα ανισόπτερα και τα ζυγόπτερα, η πρώτη πιο εύρωστη και με γρήγορο δυνατό πέταμα, η δεύτερη λεπτεπίλεπτη με απαλό πέταγμα συνήθως ανάμεσα στη βλάστηση.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης, αναφέρουν οι αρμόδιοι του Ιδρύματος Terra Cypria ότι οι πληθυσμοί των λιβελούλων μπορούν να μας πουν πολλά για τους φυσικούς βιότοπους, όπως αν υπάρχει ένα υγιές περιβάλλον γλυκού νερού ή για την ύπαρξη ποικιλίας βιολογικών οργανισμών. Ξεκινούν τη ζωή τους ως υδρόβιες προνύμφες σε ρυάκια και λίμνες, όπου τρέφονται με προνύμφες κουνουπιών και άλλους μικρούς υδρόβιους οργανισμούς όπως γυρίνους και μικρά ψάρια. Ως ενήλικα πτερωτά έντομα θηρεύουν τα κουνούπια και άλλα μικρά πτερωτά έντομα, τα οποία με τη σειρά τους χρειάζονται λουλούδια για να τραφούν.

Οι λιβελούλες με τη σειρά τους είναι τροφή για πουλιά, βατράχους, αράχνες και μερικές φορές ακόμη και για σαύρες. Μάλιστα, γνωρίζοντας ότι οι λιβελούλες παρέχουν στοιχεία για την ποιότητα νερού, για τους βιοτόπους, αλλά και για τις κλιματικές τάσεις, επιστήμονες που συμμετέχουν στο συνέδριο ασκούν πίεση ώστε οι λιβελούλες να αναγνωριστούν ως ευρωπαϊκός «βιοδείκτης γλυκού νερού»

Όπως υπογραμμίζει ο διοργανωτής του Συνεδρίου, Δρ David Sparrow, ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στις λιβελούλες της Κύπρου είναι πολύ εμφανής. Στην Κύπρο συναντάται ένα σύνολο από λιβελούλες που ευδοκιμούν τις ψηλές θερμοκρασίες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων κυρίως αφρικανικών και τροπικών ασιατικών ειδών, οι αριθμοί των οποίων είναι μεγάλοι και συνεχίζουν να αυξάνονται, και είδη που προτιμούν ψυχρότερες συνθήκες και βρίσκονται κυρίως στην Ευρώπη. Οι αριθμοί των τελευταίων μειώνονται και υποχωρούν σε μεγαλύτερα υψόμετρα.

Η επιλογή της Κύπρου ως νησί που βρίσκεται στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, την καθιστά ως το πλέον καταλληλότερο μέρος για τη διεξαγωγή του Συνεδρίου. Η Κύπρος είναι επίσης αντιπροσωπευτική των περιβαλλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει μεγάλο μέρος της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, κυρίως όσον αφορά τη μείωση των υγροβιότοπων, όπως και του στάσιμου και τρεχούμενου γλυκού νερού.

Εκτός από τις τέσσερις ημέρες παρουσιάσεων, οι επιστήμονες θα περάσουν τέσσερις ημέρες στο πεδίο, σε ποικιλία υγροβιότοπων για να δουν κάποια από τα 37 είδη λιβελούλων που πετούν στην Κύπρο. Το ICO2023 διοργανώνεται από το Cyprus Dragonfly Study Group (Επιστημονική Ομάδα Μελέτης Λιβελούλων) και την Terra Cypria, το Κυπριακό ‘Ιδρυμα Προστασίας του Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με τον World Dragonfly Association , ενώ φιλοξενείται από το Πανεπιστήμιο Neapolis. Παγκόσμια συνέδρια πραγματοποιούνται κάθε δύο χρόνια, σε διαφορετικές χώρες και σε διαφορετικές ηπείρους.