Μελέτη μαθητριών του Γυμνασίου Πόλης Χρυσοχούς για τις θαλάσσιες χελώνες

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Στα πλαίσια του Περιβαλλοντικού Προγράμματος «Νέοι Δημοσιογράφοι για το περιβάλλον: Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία για τη σχολική χρονιά 2020 – 2021, όπου συμμετέχει το Γυμνάσιο Πόλεως Χρυσοχούς, δόθηκε η ευκαιρία σε μαθητές και μαθήτριες να ασχοληθούν με τις θαλάσσιες χελώνες, καθώς βρίσκονται στις θάλασσες της περιοχής μας. Θεωρούμε πως είναι χρέος να προστατεύσουμε τις χελώνες αυτές γιατί είναι ένας πραγματικός θησαυρός και αποτελούν μέρος της κληρονομίας του τόπου μας, αναφέρεται σε μελέτη που εκπονήθηκε από τις μαθήτριες του Γυμνασίου Πόλης Χρυσοχούς, Σοφία Αργυρού και Χριστίνα Κλεοπάτρα Γεωργίου, υπό την εποπτεία της υπεύθυνης καθηγήτριας, Μαρίνας Γιαννακού.

" Κατά την διάρκεια της έρευνας μας", αναφέρουν οι μαθήτριες, " ήρθαμε σε επαφή με την οργάνωση MEDASSET. Η δράση της οργάνωσης αυτή αποσκοπεί στην προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο και πολλές από τις δράσεις της αφορούν και την προστασία των θαλάσσιων χελωνών του νησιού μας. Όπως μας εξήγησε ο κύριος Κώστας Θωμόπουλος, μέλος της  MEDASSET για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας, «τρία είδη θαλάσσιων χελωνών απαντώνται σε όλη τη Μεσόγειο. Η Καρέττα καρέττα (Caretta caretta), καθώς και η Πράσινη χελώνα (Chelonia mydas) φωλεοποιούν στη Μεσόγειο, ενώ η Δερματοχελώνα (Dermochelys coriacea) είναι συχνός επισκέπτης προς αναζήτηση τροφής. Στην Κύπρο συναντώνται τα δύο πρώτα είδη».

Έχουμε χρέος να προστατεύσουμε τις θαλάσσιες αυτές χελώνες γιατί αποτελούν μέρος της κληρονομίας του τόπου μας. Όπως μας τόνισε ο κύριος Θωμόπουλος  «είναι πολύ σημαντικό να συμβάλλουμε στη διατήρηση όλων των ειδών άγριας ζωής τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα, καθώς αποτελούν αναπόσπαστο κρίκο της αλυσίδας των οικοσυστημάτων στα οποία διαβιούν. Συγκεκριμένα, οι θαλάσσιες χελώνες αποτελούν και ένα πολύ συμβολικό είδος του πλανήτη μας για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι υπάρχουν σε αυτόν πάνω από 100 εκατομμύρια χρόνια, αποτελώντας ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του. Ο δεύτερος είναι ότι οι θαλάσσιες χελώνες ζουν στη θάλασσα αλλά γεννιούνται και γεννούν στη στεριά, με αποτέλεσμα η ζωή τους να εξαρτάται εξίσου από το χερσαίο και το θαλάσσιο περιβάλλον, όπως συμβαίνει και με εμάς τους ανθρώπους».

Σχετικά με τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι χελώνες στο νησί μας είναι πολλές και σοβαρές, τονίζεται στη μελέτη των μαθητριών της Πόλης Χρυσοχούς. Οι βασικές απειλές που αντιμετωπίζουν σήμερα οι θαλάσσιες χελώνες, αναφέρουν αναλυτικά, είναι:

Η θαλάσσια ρύπανση

Η αλιεία

Η κλιματική αλλαγή

Το εμπόριο και η αιχμαλωσία

Η παράκτια δόμηση και ο τουρισμός

" Σε ερώτηση μας αν έχει σημειωθεί σημαντική αλλαγή στον πληθυσμό των χελώνων του νησιού μας, μας εξήγησε ότι «Σύμφωνα με τον «Κόκκινο Κατάλογο της IUCN» ο υποπληθυσμός της Καρέττα καρέττα στη Μεσόγειο έχει κατηγοριοποιηθεί ως Απειλούμενο Είδος Μειωμένης Ανησυχίας, αλλά είναι σημαντικά εξαρτώμενος από τα προγράμματα διατήρησης του πληθυσμού της. Σε παγκόσμιο όμως επίπεδο ταξινομείται ως «Ευάλωτο Είδος». Η Πράσινη χελώνα ταξινομείται σε παγκόσμιο και μεσογειακό επίπεδο ως «Κινδυνεύον» είδος και η Δερματοχελώνα ως «Ευάλωτο» είδος».

Σχετικά με τις απειλές ο κύριος Θωμόπουλος μας εξήγησε ότι «Όλες οι απειλές που αντιμετωπίζουν οι θαλάσσιες χελώνες σχετίζονται και με την αναπαραγωγή τους με τρόπους που μπορεί να είναι προφανείς, αλλά και όχι. Για παράδειγμα στην απειλή της κλιματικής αλλαγής, το προφανές είναι ότι με το λιώσιμο τον πάγων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας κάποιες παραλίες ωοτοκίας θα πλημμυρίζουν με αποτέλεσμα όσες φωλιές υπάρχουν να καταστραφούν και οι χελώνες να πάψουν να γεννούν σε αυτές τι ακτές. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο λιγότερο προφανές αλλά ακόμη πιο σημαντικό. Το φύλο που θα έχουν τα χελωνάκια εξαρτάται από τη θερμοκρασία της φωλιάς και όσο ανεβαίνει αυτή τόσο περισσότερο γεννιούνται θηλυκά. Αν λοιπόν λόγω της κλιματικής αλλαγής η θερμοκρασία της φωλιάς αυξηθεί πολύ και ξεπεράσει τους 33 βαθμούς Κελσίου, όλα τα χελωνάκια θα γεννηθούν θηλυκά. Αν αυτό γίνει σε όλες τις φωλιές, καταλαβαίνετε ότι οι επόμενες γενιές δε θα μπορούν να αναπαραχθούν»

Στην ερώτηση μας εάν η πανδημία που επηρεάζει την χώρα αυτή την χρονική περίοδο έχει συμβάλλει θετικά στους πληθυσμούς της θαλάσσιας χελώνας μας απάντησε ότι «η περίοδος της πανδημίας επηρεάζει θετικά τους πληθυσμούς των άγριων ζώων γιατί περιορίζει τη δραστηριότητα των ανθρώπων, όμως αυτό είναι δυστυχώς παροδικό και γρήγορα αναστρέψιμο. Από την άλλη πλευρά, κατά την εποχή της πανδημίας χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερα είδη μιας χρήσης όπως μάσκες, γάντια, μαντηλάκια κλπ, επιβαρύνοντας με ακόμη περισσότερα σκουπίδια το θαλάσσιο περιβάλλον και θέτοντας σε μεγαλύτερο κίνδυνο τα θαλάσσια είδη».

Τέλος, η συμβουλή που μας έδωσε ο κύριος Θωμόπουλος για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών της περιοχής μας σε συλλογικό επίπεδο είναι «Πιστεύω βαθιά ότι η μεγαλύτερη εκστρατεία που μπορούμε να συμμετέχουμε είναι η αλλαγή στις δικές μας συνήθειες. Αν ο καθένας μας κινητοποιηθεί σε ατομικό επίπεδο, αυτό αποτελεί αυτόματα την πιο σιωπηλή αλλά και ισχυρή συλλογική προσπάθεια που μπορεί να γίνει. Φυσικά μπορείτε να οργανώσετε και δράσεις ενημέρωσης ή καθαρισμού ακτών κλπ, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι αυτές έχουν κυρίως συμβολικό χαρακτήρα και δεν πετυχαίνουν τίποτα αν με το πέρας της δράσης επιστρέψουμε όλοι στις παλιές μας συνήθειες».