Κυματοθραύστες Πάφου-Γεροσκήπου: Τους περιόρισε η Περιβαλλοντική Αρχή

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

H τοποθέτηση κυματοθραυστών στις νοτιοδυτικές ακτές των Δήμων Πάφου και Γεροσκήπου, όπως αυτή προτάθηκε από τις τοπικές αρχές, προκάλεσε έντονο προβληματισμό και ανησυχία στην Περιβαλλοντική Αρχή, κάτι που έλαβε σοβαρά υπόψη της στη συγκατάθεση που έδωσε για τα προτεινόμενα έργα. Στο πλαίσιο σημαντικών πιέσεων για την ανάπτυξη των παράκτιων περιοχών και τη διαμόρφωση παραλιών με άμμο, οι τοπικές αρχές προτάσσουν την «προστασία και βελτίωση του παραλιακού μετώπου από τη διάβρωση», κάτι που στην ουσία δεν φαίνεται να τεκμηριώνεται. 

Αυτό αναφέρει σε σημερινό του ρεπορτάζ ο Φιλελεύθερος, επισημαίνοντας ότι η περιοχή μελέτης χωρίζεται σε 6 υποπεριοχές, οι οποίες οριοθετούνται από τα Δημοτικά Μπάνια Πάφου στα δυτικά μέχρι το ξενοδοχείο «Louis Phaethon Beach» στα νότια. Μέρος της περιοχής μελέτης εμπίπτει στον Δήμο Πάφου και το υπόλοιπο στον Δήμο Γεροσκήπου. Η συγκεκριμένη περιοχή χαρακτηρίζεται ως ένα από τα πλέον τουριστικά τμήματα της επαρχίας Πάφου, με αλματώδη τουριστική και οικιστική ανάπτυξη.

Στη γνωμοδότησή της, η Περιβαλλοντική Αρχή, αποκαλύπτει ο Φιλελεύθερος, εκφράζει τις ανησυχίες της για την καθολική εφαρμογή των προτεινόμενων έργων σε όλη την έκταση της υπό μελέτη περιοχής. Συγκεκριμένα, η Περιβαλλοντική Αρχή στηρίζει τις ανησυχίες της στο γεγονός ότι η περιοχή που αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα διάβρωσης είναι περιορισμένη, συνεπώς αμφισβητεί την αναγκαιότητα υλοποίησης των προτεινόμενων έργων σε όλη την έκταση της περιοχής μελέτης. 

Η Περιβαλλοντική Αρχή λαμβάνει σοβαρά υπόψη τη σημαντικότητα της περιοχής μελέτης σε θέματα θαλασσίου περιβάλλοντος και ενάλιων αρχαιοτήτων και τις σοβαρές, αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις που αναμένεται να προκύψουν στο παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον από την υλοποίηση όλων των προτεινόμενων έργων. 

Επιπρόσθετα, λήφθηκε υπόψη η περιορισμένη διαθεσιμότητα φυσικών ογκολίθων από τα υφιστάμενα λατομεία της Κύπρου, που προτάθηκαν για την προμήθεια του απαιτούμενου υλικού κατασκευής, παράλληλα με τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από τη χρήση τεχνητών ογκολίθων, όπως αναφέρονται στη ΜΕΕΠ.  

Σημειώνεται ότι η προμήθεια των φυσικών ογκολίθων δεν προκαθορίστηκε στο προτεινόμενο έργο. Στη ΜΕΕΠ έγιναν αναφορές στην αξιοποίηση των αποθεμάτων της λατομικής ζώνης Ανδρολύκου. Κατά την αξιολόγηση του έργου σημειώθηκε ότι η προέλευση των υλικών μάλλον δεν θα προέρχεται από λατομεία στην Πάφο, αλλά από λατομεία της επαρχίας Λεμεσού ή από την περιοχή του Μιτσερού.

Η Περιβαλλοντική Αρχή δεν φέρει ένσταση στην κατασκευή μέρους του έργου, που αφορά τις Υποπεριοχές 2 και 5 μόνο (από τις συνολικά 6 Υποπεριοχές που προτάθηκαν), σύμφωνα με την περιγραφή των προτεινόμενων έργων για τα οποία συνηγορεί να υλοποιηθούν και υπό τους όρους/ προϋποθέσεις που έθεσε. Σημειώνεται ότι στην Υποπεριοχή 1, Ξενοδοχείο Porto Pafos έως ξενοδοχείο Anabelle, δεν προτείνεται η κατασκευή έργων.

Τρεις νέοι κυματοθραύστες μεταξύ ξενοδοχείων Anabelle και Amphora

Υποπεριοχή 2 - Ξενοδοχείο Anabelle έως ξενοδοχείο Amphora Resort:

α) Να διατηρηθούν οι τέσσερεις υφιστάμενοι κυματοθραύστες.

β) Να κατασκευαστούν τρεις αποσπασμένοι έξαλοι κυματοθραύστες, οι δύο εκ των οποίων θα έχουν μήκος 100 μέτρα, ενώ ο άλλος θα έχει μήκος 120 μέτρα.

γ) Να καθαιρεθούν οι τρεις υφιστάμενοι πρόβολοι.

δ) Να γίνει τεχνητή αναπλήρωση των ακτών πλάτους 20 μ.

Τρεις κυματοθραύστες και τρεις πρόβολοι από Louis Ledra Beach έως Constantinou Bros Pioneer Beach

Υποπεριοχή 5 - Ξενοδοχείο Louis Ledra Beach έως ξενοδοχείο Constantinou Bros Pioneer Beach

α) Να κατασκευαστούν τρεις αποσπασμένοι έξαλοι κυματοθραύστες, οι οποίοι να έχουν μήκος 120 μέτρα.

β) Να κατασκευαστούν τρεις πρόβολοι, εκ των οποίων οι 2 θα έχουν μήκος 40 μέτρα και ο άλλος 35 μέτρα, αντίστοιχα.

γ) Να καθαιρεθούν οι υφιστάμενοι μόλοι.

δ) Να διατηρηθεί μέρος του μόλου στο άνοιγμα μεταξύ των δύο κυματοθραυστών.

ε) Να γίνει τεχνητή αναπλήρωση των κολπίσκων.

Όσον αφορά τις Υποπεριοχές 3, 4 και 6, πιο κάτω γίνεται αναφορά στους λόγους όπου δεν εγκρίνεται η υλοποίησή τους.

Υποπεριοχή 3: Ξενοδοχείο Amphora Resort έως ξενοδοχείο Louis Imperial Beach και Υποπεριοχή 4: Ξενοδοχείο Louis Imperial Beach έως ξενοδοχείο Louis Ledra Beach

Η Γνωμοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που είχε υποβληθεί στις 22/5/2018, είχε συμπεριλάβει σχετική εισήγηση για επανασχεδιασμό των προτεινόμενων έργων στις Υποπεριοχές 3 και 4, έτσι ώστε να μετακινηθούν προς την ακτογραμμή και να μειωθεί το πλάτος έδρασής τους, με στόχο τη μείωση σημαντικού επηρεασμού στους σημαντικούς οικότοπους που καταγράφηκαν στη συγκεκριμένη περιοχή, όπως τα λιβάδια Ποσειδωνίας και οι ύφαλοι.

Σύμφωνα με τα συμπληρωματικά στοιχεία που υποβλήθηκαν, η μετακίνηση των κυματοθραυστών στην Υποπεριοχή 3 κατά 25 μέτρα προς την ακτή και των κυματοθραυστών στην Υποπεριοχή 4 κατά 40 μέτρα, ενώ έχει ως αποτέλεσμα την απαιτούμενη ακτομηχανική συμπεριφορά που ζητείται από τα συγκεκριμένα έργα, εντούτοις δεν μειώνει τις επιπτώσεις των κυματοθραυστών στους σημαντικούς οικοτόπους.

Υποπεριοχή 6: Ξενοδοχείο Lοuis Phaethon Beach

Στο πλαίσιο διαβούλευσης του Δήμου Γεροσκήπου με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, δεν επιτρέπεται καμία επέμβαση στον θαλάσσιο χώρο και την ακτογραμμή, από τον ορμίσκο μπροστά από το ξενοδοχείο «Constantinou Bros Pioneer Beach» και μέχρι τον όρμο μπροστά από το ξενοδοχείο «Lοuis Phaethon Beach». 

Η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) θεωρεί ότι η σκοπιμότητα του έργου τίθεται υπό αμφισβήτηση και σημειώνει ότι ο σχεδιασμός του προτεινόμενου έργου δεν συνάδει με τις εισηγήσεις που αφορούν τη συγκεκριμένη περιοχή και περιλαμβάνονται στη μελέτη «Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης στην Κύπρο», η οποία εκπονήθηκε από τον διεθνή οίκο Delft Hydraulics το 1994. 

Η ΟΠΟΚ τονίζει επίσης ότι η περιοχή χωροθέτησης των κυματοθραυστών βρίσκεται σε πολύ μικρή απόσταση από την προστατευόμενη περιοχή του Δικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη Διατήρησης Θαλάσσια Περιοχή Μουλιά και ως εκ τούτου θεωρεί ότι θα έπρεπε να είχε εκπονηθεί Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης, είτε σε επίπεδο σχεδίου για το οποίο εκπονήθηκε ΣΜΠΕ είτε σε επίπεδο έργου για το οποίο εκπονήθηκε ΜΕΕΠ.

Σύμφωνα με την ΟΠΟΚ, κατά την κατασκευή του έργου αναμένονται σοβαρές, αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον και απώλεια σημαντικών οικοτόπων.

Επιπλέον, η ΟΠΟΚ αναφέρει ότι αναμένονται σημαντικές συσσωρευτικές επιπτώσεις σε συνδυασμό με άλλα έργα που χωροθετούνται στην ίδια περιοχή, με σημαντικότερο τον προτεινόμενο χώρο ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής στο κεντρικό τμήμα της περιοχής (Τμήμα 3, μεταξύ Amathus και Louis Imperial), για την κατασκευή του οποίου φαίνεται να έχει ήδη γίνει εγγραφή θαλάσσιου χώρου ως ακίνητης ιδιοκτησίας.

Η ΟΠΟΚ θέτει επίσης ζήτημα εξεύρεσης υλικών για την κατασκευή των κυματοθραυστών, αφού τα αποθέματα στην επαρχία Πάφου έχουν εξαντληθεί. Σύμφωνα με την ΟΠΟΚ, η σκοπιμότητα του έργου δεν αιτιολογείται, νοουμένου ότι η περιοχή ως επί το πλείστον καλύπτεται από βραχώδες υπόστρωμα και λιβάδια Ποσειδώνιας. Τέλος, η ΟΠΟΚ θεωρεί ότι στη συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει να γίνουν εργασίες αποκατάστασης με στόχο να αφεθεί η παραλία να επανέλθει σταδιακά στην αρχική της φυσική μορφή (βραχώδης). 

Σημειώνεται ότι, αρχικά, οι Δήμοι Πάφου και Γεροσκήπου πρότειναν την κατασκευή 13 αποσπασμένων κυματοθραυστών και 8 κάθετων πρόβολων, με στάθμη στέψης 1,5 μέτρο πάνω από τη μέση στάθμη της θάλασσας. Τελικά, η Περιβαλλοντική Αρχή ενέκρινε την κατασκευή 6 κυματοθραυστών και 3 προβόλων. Εκτιμάται ότι για την κατασκευή των προτεινόμενων έργων θα χρειαστούν πέραν των 100.000 κυβικών μέτρων ογκολίθων.