Ινστιτούτο Κύπρου: Ευρωπαϊκή Έδρα Έρευνας στη Κβαντική Υπολογιστική Επιστήμη και Τεχνολογία

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Άλλη μια σημαντική διάκριση προσθέτει στο ενεργητικό του το Ερευνητικό Κέντρο Υπολογιστικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (CaSToRC) του Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚυ), το οποίο εξασφάλισε χρηματοδότηση για τη δημιουργία Ευρωπαϊκής Έδρας Έρευνας (ERA Chair) για Κβαντικούς Υπολογιστές (QC) και Τεχνολογία. Συγκεκριμένα, το ερευνητικό πρόγραμμα «Quantum Computing for Excellence in Science and Technology» με το ακρωνύμιο «QUEST», θα λάβει συνολική χρηματοδότηση 2,5 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο να καταστήσει την Κύπρο κβαντικά «έτοιμη», γεφυρώνοντας το χάσμα ανάμεσα στη χώρα μας και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ, στον τομέα της κβαντικής υπολογιστικής και των κβαντικών τεχνολογιών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο διευθύνεται από την Καθηγήτρια του Ινστιτούτου Κύπρου Κωνσταντία Αλεξάνδρου, κατέλαβε τη δεύτερη θέση, πανευρωπαϊκά. Η Κβαντική Υπολογιστική είναι ένα συναρπαστικό και ταχέως εξελισσόμενο πεδίο έρευνας, το οποίο αναμένεται α αποτελέσει την βάση για τις επόμενες γενιές υπολογιστών, επιλύοντας προβλήματα που αδυνατούν να λύσουν οι συμβατικοί υπολογιστές.

Οι κβαντικοί υπολογιστές έχουν τη δυνατότητα να επισπεύσουν επιστημονικές ανακαλύψεις, να φέρουν καινοτομία και επανάσταση στη μοντελοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, τη μηχανική και την επιστήμη των υλικών, να επιτρέψουν το σχεδιασμό νέων υλικών και να ενισχύσουν τη μηχανική μάθηση και την τεχνητή νοημοσύνη. Επιπλέον, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μοντελοποίηση υποατομικών σωματιδίων, μοριακών αλληλεπιδράσεων και χημικών αντιδράσεων.

Μέσω του εν λόγω προγράμματος θα δημιουργηθεί μια ερευνητική ομάδα Κβαντικής Υπολογιστικής, στο Ερευνητικό Κέντρο CaSToRC του Ινστιτούτου Κύπρου, σε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο Electron-Synchrotron (DESY) της Γερμανίας, το οποίο αναπτύσσει το Κέντρο Κβαντικής Υπολογιστικής Επιστήμης και Τεχνολογίας στο DESY. Ο Δρ. Karl Jansen από το DESY θα αναλάβει τη θέση της Έδρας Έρευνας (ERA Chair).

Οι στόχοι του «QUEST» είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένοι  με τον ρόλο του CaSToRC, ως Εθνικού Κέντρου Υπολογιστών Υψηλής Απόδοσης της Κύπρου. Το «QUEST» αναμένεται ότι θα δημιουργήσει έναν κβαντικό κόμβο υπολογιστών, που θα λειτουργεί ως πλατφόρμα συνεργασίας για τη χρήση κβαντικών υπολογιστών για εφαρμογές στην επιστήμη και την τεχνολογία, την υποστήριξη κοινών έργων και καινοτόμων ιδεών, τη διασύνδεση ερευνητών από ερευνητικά ιδρύματα της Κύπρου, τη δημιουργία νέων συνεργασιών, αλλά και την επιδίωξη εύρεσης εφαρμογής στη βιομηχανία.

Το «QUEST» στοχεύει παράλληλα στην ομαλή μετάβαση της Κύπρου στην κβαντική εποχή, επιτρέποντάς στη χώρα μας να εκμεταλλευτεί νέες ευκαιρίες στην κβαντική υπολογιστική σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως συνέβαλε σε αυτό και η κοινοπραξία του EuroHPC Joint Undertaking, μέσω του εμβληματικού προγράμματος κβαντικών τεχνολογιών. Το ερευνητικό πρόγραμμα «QUEST» αποτελεί ακόμα ένα επίτευγμα του Ινστιτούτου Κύπρου, καθώς αποτελεί τη δεύτερη επιχορήγηση Έδρας ERA Chair που εξασφαλίζει το CaSToRC, στο πλαίσιο του προγράμματος χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Widening Call of the Horizon Europe». Προηγήθηκε το 2019 η χρηματοδότηση της Έδρας ERA Chair στη «Μοντελοποίηση και Προσομοίωση για Μηχανικές Εφαρμογές» («Modeling and Simulation for Engineering Applications (SimEA»), η οποία διευθύνεται επίσης διευθύνεται από την Καθηγήτρια Κωνσταντία Αλεξάνδρου.

Το Ινστιτούτο Κύπρου έχει εξασφαλίσει συνολικά τρεις Επιχορηγήσεις Έδρας ERA Chair, με πρώτη την Έδρα ERA Chair «Ηλιακής Θερμικής Ενέργειας για την Ανατολική Μεσόγειο» («CySTEM»), το 2015.