Η διάβρωση των ακτών στην Αργάκα: Αγώνας για την βιώσιμη προστασία του παράκτιου περιβάλλοντος

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η Αργάκα είναι ένα παραλιακό χωριό της επαρχίας Πάφου που ανήκει στο Δήμο Πόλεως Χρυσοχούς. Βρίσκεται σε υψόμετρο 60μ. και  έχει πληθυσμό 1078 κατοίκους. Εδώ και χρόνια το χωριό αντιμετωπίζει πρόβλημα με τη διάβρωση της θάλασσας. Στα πλαίσια του διαγωνισμού του Προγράμματος «Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον: Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία», οι μαθητές του Γυμνασίου Πόλεως Χρυσοχούς αποφάσισαν να αναδείξουν αυτό το σοβαρό πρόβλημα του χωριού, ώστε να αναζητηθούν οι πιθανότερες λύσεις αντιμετώπισης του.

Όπως επισημαίνουν στη μελέτη τους οι μαθήτριες του Β’1 του σχολείου, Εύα Δημητρίου, Θέμις Κυριακού και Αλςξάνδρα Χριστοδούλου, η οποία συνοδεύεται από φωτογραφίες της Μύριας Οδυσσέως του Β’2, το θέμα της διάβρωσης των παραλιών στο χωριό Αργάκα συνδέεται άμεσα με τον Στόχο 14 της Αειφόρου Ανάπτυξης του ΟΗΕ: «Ζωή στο Νερό», καθώς η διάβρωση των ακτών είναι ένα σοβαρό περιβαλλοντικό ζήτημα που επηρεάζει την παράκτια βιοποικιλότητα, υποβαθμίζει τα οικοσυστήματα και απειλεί τις τοπικές κοινότητες που εξαρτώνται από τον τουρισμό και την αλιεία. Επιπρόσθετα, το πρόβλημα μπορεί να συνδεθεί με τον Στόχο 13: «Δράση για το Κλίμα», καθώς η κλιματική αλλαγή και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας εντείνουν τη διάβρωση των ακτών.

Με τον όρο διάβρωση των ακτών, αναφέρει η μελέτη των παιδιών του Γυμνασίου Πόλεως Χρυσοχούς, εννοούμε την φυσική διαδικασία κατά την οποία η θάλασσα αφαιρεί υλικά από την ακτή, προκαλώντας αλλαγές στο σχήμα και τη σταθερότητα της παράκτιας ζώνης. Η διαδικασία αυτή μπορεί να επιταχυνθεί από φυσικούς παράγοντες, όπως τα κύματα, οι παλίρροιες και οι καταιγίδες, καθώς και από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η κατασκευή λιμανιών και η αφαίρεση άμμου.

Μετά την τελευταία κακοκαιρία που έχει σημειωθεί στο χωριό στα μέσα του χειμώνα, έχουν προκληθεί σοβαρά προβλήματα λόγο της διάβρωσης, τονίζεται στην μελέτη. Ο κύριος αρμόδιος για να μας εξηγήσει τα προβλήματα αυτά κρίθηκε ο Κοινοτάρχης Αργάκας, αντιδήμαρχος Δήμου Πόλεως Χρυσοχούς, Σπύρος Πελοπίδα:

«Το πρόβλημα παρατηρείται εδώ και αρκετά χρόνια, μια 20ετία. Ο κυριότερος παράγοντας που το προκαλεί είναι η τοποθεσία. Οι επιπτώσεις που προκλήθηκαν ήταν αρκετές. Αρχικά αποτελεί σοβαρό περιβαλλοντικό ζήτημα που επηρεάζει τα εδάφη και τις γεωργικές δραστηριότητες, αυτό μας οδηγεί στην μείωση της  γονιμότητας των εδαφών και στην μείωση της αγροτικής παραγωγής».

Επιπλέον, ο κ. Πελοπίδα υποστηρίζει ότι ακόμη ένα σοβαρό ζήτημα είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό, διότι η υποβάθμιση του εδάφους και η καταστροφή του φυσικού μας περιβάλλοντος μειώνει την ελκυστικότητα για τους επισκέπτες και τέλος η διάβρωση προκαλεί προβλήματα στις υποδομές και στις τοπικές οικονομίες που εξαρτούνται από τον αγροτουρισμό ή τις δραστηριότητες της φύσης, όπως η πεζοπορία και εξερεύνηση του τοπίου.

Στην ερώτηση των αρμοδίων της μελέτης σχετικά με τις ενέργειες που έχουν παρθεί από την κοινότητα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, επισήμανε ότι έχουν γίνει αρκετές ενέργειες. Αρχικά έχει γίνει αναφορά στο Υπουργείο Αλιείας και στο Τμήμα περιβάλλοντος για την τοποθέτηση κυματοθραυστών και ογκόλιθων. Επίσης, έχουν γίνει μελέτες από το εξωτερικό. Μια εναλλακτική λύση του προβλήματος εκτός από τους κυματοθραύστες είναι η τοποθέτηση φυτών στη θάλασσα, τα οποία θα βοηθούν ούτως ώστε να μην βγαίνει τόσο έξω η θάλασσα. Για να υλοποιηθούν όμως κάποιες ενέργειες θα πρέπει φυσικά να τηρούνται οι νομοθεσίες και να μην επεμβαίνουμε στο περιβάλλον, πρατηρούν οι μαθήτριες. Με την πρόσφατη ένταξη μας στο Δήμο Πόλης Χρυσοχούς είναι εφικτό να γίνουν τοπικές πρωτοβουλίες και συνεργασίες με άλλες κοινότητες για την προώθηση του έργου. Συνεπώς ο κ. Πελοπίδα υποστηρίζει πως αυτά τα μέτρα είναι δυνατόν να υλοποιηθούν και ήδη άρχισαν να διαδραματίζονται, καθώς η Αργάκα έχει την οικονομική άνεση να υλοποιήσει μέτρα για την προστασία των παραλιών, αφού η Ε.Ε. δίνει το 80% και η κοινότητα το άλλο 20%.

Η αποβάθρα της Αργάκας αποτέλεσε το κύριο ζήτημα του ενδιαφέροντος της μελέτης, καθώς  σήμερα είναι ένα τουριστικό σημείο στο οποίο έρχονται εκατοντάδες τουρίστες το χρόνο και είναι φημισμένη για το ηλιοβασίλεμα της, ενώ παλαιότερα η αποβάθρα της Αργάκας, χρησιμοποιείτο από τα πλοία, όταν ήταν σε λειτουργία το μεταλλείο της Λίμνης, για την μεταφορά του χαλκού που εξορυσσόταν. Με τη διάβρωση των ακτών και τις αλλαγές στη μορφολογία της παραλίας έχει επηρεαστεί και αυτή, αναφέρεται στη μελέτη.

Ο κύριος Πελοπίδα εξηγεί ότι η Αρχή Λιμένων ανάλαβε την επιδιόρθωση της μετά από την κακοκαιρία που προκάλεσε καταστροφές στη κατασκευή της, αφού αρκετά ξύλα από την επιφάνεια στην οποία μπορούσες να περπατήσεις  έπεσαν μέσα στη θάλασσα και άλλα καταστράφηκαν. Μια εισήγηση είναι αν δεν μπορεί το κράτος να τη συντηρεί να δοθεί σε ένα ιδιώτη.

Η διάβρωση των ακτών της Αργάκας είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι, αλλά και η φυσική κληρονομιά του. Συγκεκριμένα ο κ. Πελοπίδας εξηγεί ότι η συνεχής αποκόλληση του εδάφους από τις ακτές λόγο των κυμάτων προκάλεσε σοβαρές συνέπειες στο περιβάλλον. Η κατάσταση αυτή απαιτεί άμεσες και συντονισμένες ενέργειές για την προστασία των ακτών, όπως αντιδιαβρωτικά έργα, ενίσχυση των φυσικών συστημάτων που συγκρατούν το έδαφος.

Οπότε, λόγω όλων των αναφερόμενων σοβαρών επιπτώσεων της παράκτιας διάβρωσης ο Αντιδήμαρχος καταληκτικά επισημαίνει στα παιδιά του Γυμνασίου Πόλεως Χρυσοχούς ότι η διάβρωση των ακτών είναι μια προειδοποίηση ότι ο χρόνος δεν είναι με το μέρος μας και κάθε καθυστέρηση μπορεί να επιφέρει ανεπανόρθωτες συνέπειες.

Υπεύθυνη Καθηγήτρια για την μελέτη ήταν η Μαρία Γιαννακού, Καθηγήτρια Γεωγραφίας.

Βιβλιογραφία:

Bird, E. C. F. (2008). Coastal Geomorphology: An Introduction. John wiley & Sons.

Παπαμανώλη, Ε. (2018). Κλιματική αλλαγή και παράκτιο θαλάσσιο περιβάλλον. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.

Συντάκτες άρθρου:

Δημητρίου Εύα, Β1

Κυριακού Θέμις, Β1

Χριστοδούλου Αλεξάνδρα, Β1

Φωτογραφίες:

Μύρια Οδυσσέως, Β2

Σχολείο:

Γυμνάσιο Πόλεως Χρυσοχούς

Υπεύθυνη Καθηγήτρια:

Γιαννακού Μαρία, Καθηγήτρια Γεωγραφίας