Η απομόνωση των 360 μοιρών: Μια παρέμβαση

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Της Έλισσας Ξενοφώντος*

Ποιος  αντέχει πλέον τα καθημερινά;  Οι τελευταίες εβδομάδες έχουν αρχίσει να γίνονται αβάστακτες και αφόρητες. Μουχλιάζουν και φθείρονται στους άχαρους τοίχους της απομόνωσης!

Το μόνο που κινείται με τους ίδιους ακριβώς ρυθμούς είναι το ρολόι στον τοίχο. Τικ τακ, τικ τακ… Το ίδιο μονότονα όπως πιο πριν, το ίδιο βασανιστικά όπως και χθες. Αυτό μας υπενθυμίζει ότι ο χρόνος περνά, η μέρα και ο μήνας αλλάζει. Τι πιο σημαντικό ΖΩ! Κι αφού ζω, ΕΛΠΙΖΩ! «Dum spiro spero».

Όμως η ανθρώπινη φύση πάντα είναι ανικανοποίητη… Σκέφτεσαι και διερωτάσαι «Τι έκανες πριν δέκα λεπτά, τι έκανες το πρωί;»  Η σκέψη αστραπιαία αναπολεί. «Τα ίδια όπως και χθες, όπως και προχθές όπως και πριν λίγες μέρες. Τα ίδια!»

Και όμως άνθρωπε της απομόνωσης, κάνε κι εσύ κάτι. Μην αφήνεσαι έρμαιο της μονότονης, σκληρής καθημερινότητας. Κάνε κάτι, δεν έχεις άλλη επιλογή! Ονόμασε, για παράδειγμα,  τα δωμάτια του σπιτιού σου, όπως έκανα κι εγώ… Ίσως μπορείς να ζήσεις τη διαφορά.

Η Λευκωσία, το σαλόνι, με την τηλεόραση και τον αναπαυτικό καναπέ. Εκεί που η ανθεί η πολιτιστική ζωή του τόπου. Οι ειδήσεις, οι πολιτικές συζητήσεις μέσα από το Skybe ή από το τηλέφωνο. Οι φυσικές παρουσίες βλέπεις έχουν απαγορευτεί. Οι συζητήσεις περιστρέφονται στα γεγονότα του σήμερα. «Εκατοντάδες οι νεκροί από τα κρούσματα του κορωνοϊού». Και συλλογιέσαι: Δεν είναι δυνατόν να συμβαίνουν αυτά. Τρίτος παγκόσμιος πόλεμος! Και ο εχθρός; Ο ιός, που έφτιαξε ο άνθρωπος για να σκοτώσει τον άνθρωπο! Βάζεις μια ταινία για να ξεχαστείς και να αλλάξει η διάθεσή και η ψυχολογία σου. Και ξαφνικά διακόπτεται από μια έκτακτη ανακοίνωση: «Διπλασιάστηκαν οι νεκροί στη Βρετανία το τελευταίο εικοσιτετράωρο»! «Ας αλλάξω δωμάτιο. Ας πάω κάπου αλλού!» αναφωνείς και η διάθεσή σου πάλι πέφτει κατακόρυφα.

Αμμόχωστος, η τραπεζαρία, μάλλον ακατοίκητη και αχρησιμοποίητη. Την προσπερνάς. Δεν είναι οι στιγμές αυτές για επίσημα γεύματα. Αυτά μάλλον έχουν καταργηθεί. Ο δίσκος με το φαγητό κυκλοφορεί στις άλλες πόλεις. Τα άλλα δωμάτια!

 Λεμεσός, το χωλ, η πόλη της κίνησης. Το χρησιμοποιείς συχνά. Να βγάζεις έξω τα σκουπίδια ή να παίρνεις το ταχυδρομείο σου. Το προσπερνάς και να ανεβαίνεις τις σκάλες ή να πας στην κουζίνα ή να μπεις στο καθιστικό. Η κίνηση στο χώρο αυτό είναι σίγουρα αξιοσημείωτη. Πάνω- κάτω! Οι πάνω και οι κάτω μετακινούνται μέσα στον χώρο αυτό. Αφήνουν τα αχνάρια τους στο χαλί,  δείγμα της παρουσίας τους. Άρα υπάρχουν δίπλα μας οι αγαπημένοι μας. Έχεις αποδείξεις. Ζουν οι αγαπημένοι σου, είναι δίπλα σου και όταν ακόμη δεν τους βλέπεις, δεν τους ακούς αφού αθόρυβα  ο καθένας κατασκηνώνει στο δικό του χώρο. «Σε ευχαριστώ Θεέ μου που έχω ανθρώπους δίπλα μου».

Πάφος, η αγαπημένη σου η κουζίνα,  με τις όμορφες μυρωδιές από τα εύγευστα φαγητά που μαγειρεύεις. Μέσα από τις μυρωδιές των μπαχαρικών, οι αναμνήσεις περνούν σαν κινηματογραφική ταινία... «Θα φτιάξω κλέφτικο σήμερα», λες. «Έχει καιρό να το μαγειρέψω. Ναι, σίγουρα, καλή επιλογή». Την τελευταία φορά που το έφτιαξες ήταν όταν κάλεσες τους συμπεθέρους για φαγητό και τους άρεσε πολύ. «Είναι καταπληκτικό! Δώσε μου την συνταγή», η αντίδραση της συμπεθέρας. «Νοστιμότατο», η επιφώνηση του συμπεθέρου. Γέλια, ευχαριστίες για τα κολακευτικά τους λόγια. Τι ωραίες οι μυρωδιές από τα μπαχαρικά! Σε ταξιδεύουν σε άλλους κόσμους.

ΠΙΠΕΡΙ = ΗΛΙΟΣ: «Είναι καυτό και καίει». Ο ήλιος τα βλέπει όλα και το πιπέρι μπαίνει παντού σε όλα τα φαγητά.

ΚΑΝΕΛΑ =ΑΦΡΟΔΙΤΗ.  Η Αφροδίτη ήταν η πιο όμορφη γυναίκα γι’αυτό και η κανέλα είναι και πικρή και γλυκιά όπως όλες οι γυναίκες.

 ΑΛΑΤΙ=ΓΗ. Τι υπάρχει στη Γη; Η ζωή.  Και τι χρειάζεται για να νοστιμέψει; ΑΛΑΤΙ. «Και η ζωή μας για να νοστιμέψει θέλει αλάτι. Το φaΐ και η ζωή θέλουνε αλάτι». (Απόσπασμα από την Πολίτικη Κουζίνα).

 Κερύνεια, το μπάνιο, με το νερό του ντους να δίνει μια όμορφη πεντάλεπτη ηρεμία στο κορμί σου. Δεν χρειάζεται να κάνεις μπάνιο αυτές τις μέρες, ένα ντους είναι πέρα κι από αρκετό. Ούτε αποζητάς αναμμένα κεριά, ή ποιο αφρόλουτρο να χρησιμοποιήσεις σήμερα. Είναι και το ποτήρι του κρασιού στη λίστα. Ούτε κι αυτό το χρειάζεσαι. Το κρασί καλύτερα να το πιεις το βράδυ, θα σου φέρει πιο εύκολα τον ύπνο.

Λάρνακα, το γραφείο, με τον υπολογιστή και τα βιβλία στη βιβλιοθήκη σου. Μην χρησιμοποιήσεις το φορητό υπολογιστή, κάθισε στο γραφείο σήμερα, στην αναπαυτική καρέκλα όπως παλιά όταν ήθελες να απομονωθεί από τις φωνές είτε τις απαιτήσεις των παιδιών σου. Τώρα κανένα παιδάκι δεν φωνάζει και δεν απαιτεί. Χάσανε κι αυτά τη δύναμη να διεκδικούν και να απαιτούν. Κι εσύ είσαι εκεί και μπορείς να πάρεις ένα γύρω με τα μάτια, την γεμάτη με βιβλία βιβλιοθήκη σου. Ιστορικά, λογοτεχνικά, βιβλιογραφίες. Βιβλία που δεν διάβασες ποτέ. Απλά τα αγόραζες για να βρεις κάποια στιγμή καιρό να τα διαβάσεις. «Αύριο ίσως διαβάσω κάποιο…»

Το υπνοδωμάτιο σου! «Παράδεισος ή κόλαση;» Εκεί που ανάλογα με τα συναισθήματα σου αφήνεσαι στην καθημερινή αξιολόγηση της ημέρας. Έγνοιες και ανησυχίες, φοβίες, άγχη, κατάθλιψη και ίσως τύψεις. «Δεν πρόλαβα να κάνω αυτό… πριν αρχίσει το κακό. Ήθελα να κάνω αυτό… και δεν πρόλαβα». Και χίλια άλλα δυο όνειρα απραγματοποίητα. «Το πιο σημαντικό όμως είναι, που δεν μπόρεσα να αγκαλιάσω όλα τα άτομα της οικογένειάς μου, τους γονείς μου, τα παιδιά μου και τους φίλους μου και να τους πω πόσο πολύ τους αγαπώ! Και γιατί όχι, όλο τον κόσμο. Τώρα τι θα γίνει; Ποιους θα ξαναδώ και ποιοι θα με αναζητήσουν;»

Έτσι το δωμάτιό σου είναι μαγικό, αντανακλά τη ψυχική σου διάθεση.  Γίνεται ένα μέρος ονειρεμένο γεμάτο ελπίδες, ότι αύριο όλα θα πάνε καλά και κάποτε μεταμορφώνεται  σε κόλαση που η αβεβαιότητα είναι ο παρανομαστής.

Κλεισμένος στους τέσσερις πελώριους τοίχους του μεγάλου ή μικρού σπιτιού σου, σκέφτεσαι και ξανασκέφτεσαι… Το σπίτι έχει τετραγωνιστεί. Μπορεί κάποια στιγμή ο κήπος να αποτελεί την εξοχή, τις διακοπές που πρόσμενες να πας ή οποιαδήποτε όαση. Ευτυχώς ο καιρός είναι καλός. Ήρθε η Άνοιξη. Ένα λουλούδι πήγε κόντρα στον καιρό και άνθισε.

- Τι υπέροχο χρώμα, τι ωραία που μυρίζει στα αλήθεια!

Και ξαφνικά ακούς μια φωνή:

-Μπράβο που το πρόσεξες! Πρέπει να επιβιώσεις άνθρωπε! Κοίτα τι έχεις δίπλα σου. Μη πεις: τα ίδια τα χθεσινά! Όχι δεν μπορεί να είναι ακριβώς τα ίδια. Κάτι θα άλλαξε. Γύρνα ξανά το κεφάλι. Ψάξε να βρεις μια λεπτομέρεια που δεν την πρόσεξες τις προηγούμενες μέρες. Το γρασίδι μεγάλωσε. Χρειάζεται να το φροντίσεις.

-Αύριο, ο καιρός θα είναι σίγουρα καλύτερος, πιο γλυκύς. Η θερμοκρασία θα αυξηθεί κάποιους βαθμούς που να επιτρέπει την παρουσία μου στον κήπο.

- Ένα πουλάκι πέταξε. Πού να βρέθηκε αυτό το σπουργιτάκι;

-Πρώτη φορά έχεις δει ένα σπουργιτάκι να κάνει βόλτα στον κήπο σου; Μπράβο που το πρόσεξες. Συνέχισε να προσέχεις τις αλλαγές στις εικόνες τις καθημερινές.

-Φυλακή! 

Επιμένεις στην πρώτη σου σκέψη. Ποια άραγε είναι η διαφορά από το κελί στις κεντρικές φυλακές; Προγραμματισμένο καθημερινό σενάριο. Όχι δεν θα ανεχτείς το μονότονο σενάριο.

Και όμως, το ξυπνητήρι δίπλα στο κομοδίνο σου υπάρχει και διανύει αμίλητο τον άχαρο χρόνο της απομόνωσης. Δεν θα ξυπνήσεις στη συγκεκριμένη ώρα για δουλειά αύριο. Κι όμως, ξύπνησες τη συνηθισμένη ώρα σήμερα. Επτά ακριβώς. Και διερωτάσαι: «Γιατί ξυπνώ τόσο πρωί; Κανείς δεν θα προσέξει την καθυστέρησή μου». Δεν θα χρειαστεί να απολογηθείς σε κανένα στη δουλειά.

 Μια καλή σκέψη είναι να ακολουθήσεις  ένα πρόγραμμα: Πρέπει να μαγειρέψεις, τα ρούχα στο καλάθι θέλουν πλύσιμο.. πρέπει να συγυρίσεις και λοιπά και λοιπά. Κι εκεί που είσαι έτοιμος να τα κάνεις ακούς μια φωνούλα μέσα σου: «Προχθές έβαλες πλυντήριο» δεν χρειάζεται να ξοδεύεις ενέργεια και… ποια ρούχα; Πιζάμες, νυκτικιά, εσώρουχα!!!

-Και τις φόρμες γυμναστικής; φωνάζεις αγανακτισμένος.

-Χθες τις φόρεσες. Καθαρές είναι.

Μεικτά αισθήματα βγαίνουν από την απομόνωση. Εναπόκεινται στον καθένα μας πώς θα τα διαχειριστεί. Η απόφαση αφορά εσένα και μόνο εσένα. Στάσου δυνατός  και μην αφήσεις την απομόνωση των 360 μοιρών να νικήσει!

* Φιλόλογος του Πανεπιστημίου Αθηνών, με μάστερ από το UCL (Institute of Education). Υπηρετεί επί 22 χρόνια σε Αγγλικά σχολεία και 40 περίπου στα ελληνικά παροικιακά σχολεία. Εξετάστρια του Edexcel στο επίπεδο GCSE