Ακάμας: Όλοι εναντίον όλων, ασχέτως Τοπικού Σχεδίου

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα όπως αυτό δημοσιεύτηκε έλαβε υπόψη τους δεσμευτικούς όρους που έθεσε η Περιβαλλοντική Αρχή, και διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος και διατηρεί ανέπαφες τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000. H διαμόρφωση του Τοπικού Σχεδίου είναι διαδικασία μη αντιστρεπτή και η εξάμηνη περίοδος που δόθηκε για την εφαρμογή των προνοιών του, προσφέρει τη δυνατότητα υποβολής ενστάσεων και αξιολόγησής τους από το Πολεοδομικό Συμβούλιο, και ακολούθως τη δυνατότητα αξιολόγησης από την Περιβαλλοντική Αρχή τυχόν τροποποιήσεων. Κλειδί για την αποδοχή του Τοπικού Σχεδίου από τις επηρεαζόμενες κοινότητες αποτελεί η διαχείριση των ιδιωτικών περιουσιών και η παράλληλη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων μέσω αντισταθμιστικών μέτρων που θα επεξεργαστεί η νέα κυβέρνηση που αναλαμβάνει από την 1η Μαρτίου 2023. 

Νοουμένου ότι στο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα ενσωματώνονται όλοι οι νομικά δεσμευτικοί και ουσιώδεις όροι της τελικής Έκθεσης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης και της τελικής γνωμάτευσης Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης, τις οποίες εξέδωσε η Περιβαλλοντική Αρχή στις 17/2/2023 και στις 21/2/2023, αντίστοιχα, επισημαίνεται ότι οι πρόνοιες, τα μέτρα πολιτικής και οι πολεοδομικές ζώνες του τελικού Τοπικού Σχεδίου Ακάμα δεν θα επιφέρουν σοβαρές, αρνητικές, συσσωρευτικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στους στόχους διατήρησης και την ακεραιότητα των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 Ειδική Ζώνη Διατήρησης και Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα, καθώς και της Ζώνης Ειδικής Προστασίας Φαράγγια Αγίας Αικατερίνης και Αγίας Παρασκευής. 

Μέσα από το Σχέδιο επιτυγχάνεται συμπαγής και ενοποιημένη ανάπτυξης, η οποία χωροθετείται εντός ή/και να επεκτείνεται πλησίον των υφιστάμενων ορίων ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων της Χερσονήσου Ακάμα, καθότι οι πολεοδομικές ζώνες ανάπτυξης παραμένουν μέχρι σήμερα σε πολύ μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες / αναξιοποίητες. Ουσιαστικά το ποσοστό κορεσμού των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών οικιστικής χρήσης στην περιοχή του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα είναι μόλις 17%, ενώ το ποσοστό κορεσμού των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών τουριστικής χρήσης είναι μόλις 19%.

Με βάση το Σχέδιο έρχονται να προστεθούν οι επεκτάσεις των ορίων ανάπτυξης και των πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης, σε απόσταση περίπου 200-500 μέτρων περιμετρικά των ήδη καθορισμένων ορίων ανάπτυξης και των ήδη υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών ανάπτυξης. Ως εκ τούτου, διασφαλίζεται τόσο η συμπαγής και ενοποιημένη ανάπτυξη περιμετρικά των υφιστάμενων οικισμών, μέσω της αποτροπής της διάσπαρτης δόμησης και της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης, όσο και η αειφόρος ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων, δηλαδή η βελτίωση της ποιότητας της ζωής μέσα στα πλαίσια της φέρουσας ικανότητας του οικοσυστήματος της Χερσονήσου Ακάμα, καθώς και η κάλυψη των αναγκών των σημερινών γενεών χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες.

Το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα αποσκοπεί στον καθορισμό και την εφαρμογή του κατάλληλου πλαισίου μακροπρόθεσμης πολεοδομικής πολιτικής που θα επιτρέψει τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής του Σχεδίου μέχρι το 2030, το οποίο καθορίζεται ως το έτος ορίζοντας. Όραμα του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα είναι η προαγωγή ενός αναπτυξιακού μοντέλου που να εδράζεται στην ισόρροπη κατανομή χρήσεων γης και δραστηριοτήτων σε όλες τις κοινότητες, την έξυπνη διαχείριση των πόρων, με σεβασμό στο τοπίο και το περιβάλλον και στην ενίσχυση της τοπικής οικονομικής βάσης, με την προώθηση νέων και καινοτόμων παραγωγικών δράσεων, με απώτερο στόχο ευημερία των ανθρώπων της περιοχής, κατοίκων και επισκεπτών.

Στο Τοπικό Σχέδιο καθορίζεται περιοχή που ορίζεται ως «Τοπίο Ακάμα» και περιλαμβάνει το σύνολο εκείνων των φυσικών και ανθρωποποίητων στοιχείων που θεωρούνται ως η ταυτότητα του χώρου και της περιοχής του Τοπικού Σχεδίου και αποτελούν κοινή εντύπωση για τον παρατηρητή, ως το Τοπίο του Ακάμα. Το «Τοπίο Ακάμα», αποτελεί μέρος της περιοχής υπαίθρου και αποτελεί Ζώνη Προστασίας με κωδικό Δα1-ΤΑ. 

Η περιοχή προστασίας «Βράχοι», εμπίπτει στα διοικητικά όρια της Ίνειας και αποτελεί μέρος της υπαίθρου του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα. Η περιοχή είναι γνωστή για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γεωμορφώματά της, μεγάλης περιβαλλοντικής και αισθητικής αξίας, που αποτελούν μέρος της φυσικής κληρονομιάς της περιοχής του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα.

Στόχος του Τοπικού Σχεδίου είναι η προώθηση νέων εναλλακτικών μορφών αγροτικής δραστηριότητας. Μια τέτοια εναλλακτική μορφή αγροτικής ανάπτυξης είναι το επισκέψιμο αγρόκτημα το οποίο θα συνδυάζει την αγροτική παραγωγή (γεωργία και κτηνοτροφία), με άλλες παρεμφερείς δραστηριότητες (εμπόριο, αναψυχή-ψυχαγωγία, ενημέρωση, κ.ο.κ.). Το επισκέψιμο αγρόκτημα αναμένεται να ενδυναμώσει την ανάπτυξη της κυπριακής υπαίθρου και να ενθαρρύνει τον παραδοσιακό τρόπο ζωής και τα προϊόντα της υπαίθρου.

Με χθεσινές δημόσιες τοποθετήσεις, ο κοινοτάρχης Ίννειας Γιάγκος Τσίβικος και το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών αντέδρασαν έντονα για το υπό δημοσίευση Τοπικό Σχέδιο Ακάμα. Αντίθετα, η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου (ΟΠΟΚ) και ο Πτηνολογικός Σύνδεσμος θεωρούν ικανοποιητικό το Σχέδιο από τη στιγμή που διασφαλίζει την προστασία της φύσης στην περιοχή.  

Ο κοινοτάρχης Ίννειας σε παρέμβαση του στο «Σίγμα» ανέφερε ότι «ο κ. Καδής είναι αυτός που μας έχει κάνει όλη αυτή τη ζημιά και αποτελεί κόκκινο πανί για τις κοινότητες του Ακάμα. Θα χρειάζεται πάσο για να μπαίνει στον Ακάμα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Απαντώντας ο Υπουργός Γεωργίας ανέφερε ότι είναι «απαράδεκτο να υποκινεί κάποιος βία εναντίον οποιοδήποτε και ιδιαίτερα πολιτικών προσώπων». Πρόσθεσε ότι δεν θα υπήρξε ανάπτυξη πάνω από τον κόλπο της Λάρας, οποιοσδήποτε και αν ήταν Υπουργός αφού θα οδηγείτο η Κυπριακή Δημοκρατία στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. 

Το Κίνημα Οικολόγων σε ανακοίνωσή του σημειώνει ότι το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα κατέληξε μέσα από απίστευτες παλινοδρομήσεις και σκοπιμότητες σε ένα χωροταξικό σχεδιασμό ο οποίος σύμφωνα με όλες τις ασφαλείς ενδείξεις δεν υπηρετεί σωστά και ολοκληρωμένα τους στόχους για προστασία της φύσης και αειφόρο ανάπτυξη των κοινοτήτων. 

Η ΟΠΟΚ θεωρεί ότι το Τοπικό Σχέδιο Ακάμα διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος ολόκληρης της Χερσονήσου Ακάμα και τη διατήρηση των περιοχών του Δικτύου Natura 2000, καθώς και την αειφόρο ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία των τοπικών κοινοτήτων. Παράλληλα, επισημαίνει ότι αυτό το οποίο απομένει να γίνει και προέχει αυτή τη στιγμή είναι η διασφάλιση της κοινωνικής δικαιοσύνης, μέσω της θέσπισης των αναγκαίων αντισταθμιστικών μέτρων. Τονίζει ότι η περίοδος των έξι μηνών προσφέρει τη δυνατότητα υποβολής του Τοπικού Σχεδίου Πέγειας σε Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση και Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η συναξιολόγηση των αθροιστικών και συσσωρευτικών επιπτώσεων των δύο Τοπικών Σχεδίων Ακάμα και Πέγειας, πριν από την εφαρμογή τους

Το BirdLife Cyprus εκφράζει την ικανοποίησή του, καθώς με τις νέες αυτές πολεοδομικές ζώνες που μπαίνουν σε εφαρμογή σε έξι μήνες διασφαλίζεται επαρκώς η προστασία της φύσης στην περιοχή. Ελπίζουμε, αναφέρει το BirdLife, ότι με τη δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου σηματοδοτείται το τέλος μιας πολύχρονης διαμάχης για τη Χερσόνησο του Ακάμα, και παράλληλα η απαρχή επίτευξης αρμονίας μεταξύ φύσης και ανθρώπου στην περιοχή και ένα καλό παράδειγμα για ολόκληρη την Κύπρο.