Ακάμας: Άρχισε η καταδάφιση παρανομιών

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Στην άρση παρανομιών στη Χερσόνησο Ακάμα, σε μια περιβαλλοντικά ευαίσθητη περιοχή ιδιαίτερης οικολογικής αξίας, προχώρησε το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Συγκεκριμένα, οι Υπηρεσίες προχώρησαν σε κατεδάφιση και απομάκρυνση παράνομων υποστατικών, στην περιοχή «Άσπρος Ποταμός» στη νότια είσοδο του Εθνικού Δασικού Πάρκου. Απομένει τώρα η άρση αυθαίρετων επεμβάσεων και παρανομιών στον νότιο κόλπο της Λάρας, περιλαμβανομένου ενός εστιατορίου και ενός μπαρ - αναψυκτηρίου. 

Την κατεδάφιση των παράνομων υποστατικών παρακολούθησε ο υπουργός Κώστας Καδής που επισκέφθηκε τη Χερσόνησο του Ακάμα και επιθεώρησε την εξέλιξη των εργασιών βελτίωσης του οδικού δικτύου εντός του Εθνικού Δασικού Πάρκου (ΕΔΠ) Ακάμα. Τόσο η κατεδάφιση και απομάκρυνση των συγκεκριμένων υποστατικών, που για πολλά χρόνια λειτουργούσαν παράνομα στην περιοχή, όσο και η βελτίωση του οδικού δικτύου, αναμένεται να συμβάλουν καθοριστικά στην περαιτέρω προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της χερσονήσου και στην υλοποίηση των σχεδιασμών της κυβέρνησης για τη λειτουργία ενός πρότυπου Δασικού Πάρκου στον Ακάμα, που θα αναβαθμίσει την εμπειρία των χιλιάδων επισκεπτών που φτάνουν εκεί κάθε χρόνο και θα επιφέρει σημαντικά οφέλη στις γύρω κοινότητες.

Το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα, προνοεί 14 περιβαλλοντικά φιλικούς κόμβους διευκολύνσεων των επισκεπτών και συγκεκριμένες παρεμβάσεις στο οδικό δίκτυο. Οι παρεμβάσεις αυτές, περιλαμβάνουν κυρίως έργα βελτίωσης του δασικού οδικού δικτύου που συνδέει τα κύρια σημεία του Πάρκου, μήκους 58,7χλμ. και των δρόμων διασύνδεσης των γειτονικών κοινοτήτων με τις εισόδους του ΕΔΠ Ακάμα, μήκους 27,45χλμ. Τονίζεται ότι, κανένας δρόμος, είτε στο κύριο είτε στο δευτερεύον οδικό δίκτυο, δεν πρόκειται να ασφαλτωθεί και ότι πέραν του δικαιώματος προσπέλασης, κανένα δικαίωμα ανάπτυξης δεν θα δοθεί λόγω γειτνίασης περιουσιών με το υπό βελτίωση οδικό δίκτυο.

Το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης του ΕΔΠ Ακάμα προνοεί ότι μέχρι το 2028, το Πάρκο θα αποτελεί εθνικό πρότυπο για την αποτελεσματική διαχείριση προστατευόμενων περιοχών στην Κύπρο. Στον Ακάμα, η μακροπρόθεσμη διατήρηση της βιοποικιλότητας, της φυσικής κληρονομιάς και των συναφών πολιτιστικών αξιών, θα διασφαλιστεί με την ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης ως πρωταρχικού μέσου επίτευξης των στόχων προστασίας, διατήρησης και ανάδειξης της περιοχής. Στο πλαίσιο των προνοιών του δικτύου Natura 2000, η υλοποίηση του Σχεδίου θα προσφέρει σημαντικά οφέλη στις γειτονικές κοινότητες και θα παρέχει μια μοναδική, αναβαθμισμένη εμπειρία στους επισκέπτες του Πάρκου.

Στο μεταξύ, τριήμερο συνέδριο ιδιαίτερης σημασίας για τον Ακάμα διοργανώθηκε τον Νοέμβριο στον Ακάμα από το υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με τίτλο: «Διατήρηση, Διαχείριση και Διακυβέρνηση Προστατευόμενων Περιοχών – Εφαρμογή στη Χερσόνησο του Ακάμα». 

Ο στόχος του συνεδρίου αυτού ήταν η παρουσίαση και διάχυση διεθνών εμπειριών, καλών πρακτικών και επιτυχημένων παραδειγμάτων σχετικών με την ολοκληρωμένη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών και τη συζήτηση της εφαρμογής τους στην Κύπρο και ειδικότερα στην περίπτωση της Χερσονήσου του Ακάμα. 

Οι προστατευόμενες περιοχές αποσκοπούν πρωτίστως στην προστασία της βιοποικιλότητας, ωστόσο, παραβλέπεται συχνά το γεγονός ότι μπορούν να συνεισφέρουν επίσης και στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και ανάκαμψη, βάσει σωστών και ολοκληρωμένων σχεδιασμών. Στο πλαίσιο του συνεδρίου συζητήθηκαν θέματα όπως η ανάπτυξη αειφόρου τουρισμού γύρω από τις προστατευόμενες περιοχές, η εφαρμογή μοντέλων βιώσιμης ανάπτυξης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο με επίκεντρο τις προστατευόμενες περιοχές, η υλοποίηση επενδύσεων στις προστατευόμενες περιοχές με στόχο τη δημιουργία περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών ωφελειών, η διαβούλευση και συμμετοχική διαχείριση με εμπλεκόμενους φορείς και την τοπική κοινωνία κ.ά.

Στο συνέδριο συμμετείχαν διακεκριμένοι διεθνείς εμπειρογνώμονες με ευρεία, πρακτική και πολυδιάστατη εμπειρία σε θέματα διακυβέρνησης και διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, από Διεθνείς Οργανισμούς, όπως την Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank), τη Διεθνή Ένωση Διατήρησης της Φύσης (IUCN), το Δίκτυο Ευρωπαϊκών Προστατευόμενων Περιοχών (Europarc Federation), πανεπιστήμια και άλλες προστατευόμενες περιοχές. 

Το Συνέδριο αποτέλεσε δράση του Έργου «Διαχείριση της Περιοχής του Δικτύου Natura 2000 – Χερσόνησος Ακάμα», το οποίο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα & Αειφόρος Ανάπτυξη» των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Δικαιούχος φορέας είναι το Τμήμα Περιβάλλοντος, με Φορείς Υλοποίησης το Τμήμα Δασών, το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών και την Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας. 

Μέσω της γνώσης και εμπειρίας των διεθνών εμπειρογνωμόνων, καθώς και βάσει των οργανωμένων συζητήσεων που έλαβαν χώρα με όλους τους παρευρισκόμενους φορείς, διαφάνηκε ότι προχωρώντας μπροστά ως κράτος σε μία κατεύθυνση ολοκληρωμένης διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών με στόχο την ισορροπημένη δημιουργία περιβαλλοντικών, οικονομικών και κοινωνικών ωφελειών, θα πρέπει να γίνουν βήματα προς τις εξής κύριες κατευθύνσεις:

Θέσπιση ευέλικτων δομών διαχείρισης και διακυβέρνησης προστατευόμενων περιοχών που να βασίζονται σε αρχές αποτελεσματικής και συνολικής συνεργασίας εμπλεκόμενων φορέων, συμπεριλαμβανομένων διαφορετικών υπουργείων, Τμημάτων και Υπηρεσιών, με στόχο την αποφυγή διάσπασης αρμοδιοτήτων.

Συμπερίληψη στη διαδικασία λήψης και εφαρμογής αποφάσεων των τοπικών κοινωνιών και σχετική ενδυνάμωση αυτών για να έχουν ένα πιο ουσιαστικό και δυναμικό ρόλο.

Εφαρμογή στοχευμένων προγραμμάτων για κατάρτιση και ανάπτυξη ικανοτήτων σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Εύρεση μηχανισμών επενδύσεων στις προστατευόμενες περιοχές.

Εφαρμογή αποτελεσματικών και ουσιαστικών διαδικασιών συζήτησης, ανταλλαγής απόψεων και διαβούλευσης με εμπλεκόμενους φορείς με στόχο την προώθηση σχέσεων εμπιστοσύνης.

Παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις που έδινε η κυβέρνηση για δημοσίευση του Τοπικού Σχεδίου Ακάμα και παρά το γεγονός ότι έχουν παρέλθει μήνες από τη γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής για τις πρόνοιες του Σχεδίου, το Πολεοδομικό Συμβούλιο δεν έχει επικαιροποιήσει ακόμη το Τοπικό Σχέδιο, ώστε αυτό να δημοσιευθεί και να κλείσει οριστικά μια εκκρεμότητα που ταλανίζει την περιοχή για δεκαετίες. Τα ερωτηματικά που δημιουργούνται από την πιο πάνω καθυστέρηση εντείνονται αν ληφθεί υπόψη ότι οι τελικοί όροι που θέτει η Περιβαλλοντική Αρχή είναι ουσιώδεις και νομικά δεσμευτικοί. Εν τω μεταξύ, τα χρονικά περιθώρια στενεύουν επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να είναι αμφίβολο αν προλαβαίνει η κυβέρνηση να προχωρήσει στη δημοσίευση του σχεδίου ακολουθώντας όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες, οι οποίες περιλαμβάνουν και εξέταση του αναθεωρημένου Τοπικού Σχεδίου από την Περιβαλλοντική Αρχή. Η κωλυσιεργία αυτή του Πολεοδομικού Συμβουλίου αποδίδεται σε πιέσεις που δέχονται τα μέλη του από κύκλους που επηρεάζονται ή έχουν άμεσα συμφέροντα στην περιοχή. Για το θέμα αυτό αναμένεται και η θέση του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος και εκτιμάται ότι θα καθορίσει τελικά το κατά πόσο η κυβέρνηση θα προχωρήσει στη δημοσίευση του Σχεδίου.