Ψηφιδωτά Κάτω Πάφου: Πιθανή πλέον η κατασκευή του ειδικού στεγάστρου εντός του 2022

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Μετά από δεκαετίες αδράνειας και σχεδιασμών που δεν μετουσιώθηκαν για διάφορους λόγους σε πράξεις, η κατασκευή και τοποθέτηση ειδικού στεγάστρου για την προστασία των ψηφιδωτών της Κάτω Πάφου είναι πλέον ένα βήμα από την έναρξη των διαδικασιών υλοποίηση του. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων σύμφωνα με πληροφορίες μας έχει ολοκληρώσει ουσιαστικά την προεργασία που απαιτείται για το σημαντικό και εξειδικευμένο αυτό έργο, δια της διαδικασίας αξιολόγησης των προτάσεων που κατατέθηκαν από αρχιτεκτονικά γραφεία, στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού που προκηρύχθηκε για τη δημιουργία στεγάστρων για τα ψηφιδωτά και άλλα σημαντικά μνημεία του αρχαιολογικού χώρου της Νέας Πάφου και πλέον η πιθανότητα το σημαντικό έργο να μετουσιωθεί σε πράξη εντός του 2022, είναι πιο πιθανό από ποτέ. 
Μετά την εξέλιξη αυτή, έχει ετοιμασθεί κατάλογος με έξι επιτυχόντες, οι οποίοι αναμένεται να καταθέσουν πρόταση μελέτης για τα στέγαστρα, ώστε να επιλεγεί το γραφείο που τελικώς θα αναλάβει το έργο. Στην πορεία, η τελική μελέτη θα αξιολογηθεί, ώστε να εξεταστεί η λειτουργικότητα του όλου σχεδιασμού, στη βάση των κριτηρίων και των αναγκών του αρχαιολογικού χώρου, βάσει των ίδιων πληροφοριών.
Η μελέτη για τη δημιουργία στεγάστρων αποτελεί μέρος των δράσεων που προωθούνται μέσα από τη συνεργασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων με το Getty Conservation Institute του Los Angeles των Η.Π.Α., η οποία ξεκίνησε το 2018 για τη δημιουργία Σχεδίου Συντήρησης και Διαχείρισης των αρχαιολογικών χώρων της Νέας Πάφου και Τάφων των Βασιλέων. Η συνεργασία αυτή είναι απόρροια της στρατηγικής του Τμήματος Αρχαιοτήτων για εφαρμογή των πιο πρόσφατων διεθνών επιτευγμάτων στον τομέα της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς, στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μνημεία και τα μουσεία του τόπου μας. 
Η διαδικασία για τη μελέτη των στεγάστρων είχε ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2019 με την πρόσκληση και την επί τόπου συνάντηση ομάδας επιστημόνων από το εξωτερικό με ειδίκευση σε διάφορους τομείς, όπως αρχιτεκτονική, μηχανολογία, περιβαλλοντική μηχανική και υδρολογία, και με μεγάλη εμπειρία στο σχεδιασμό στεγάστρων σε άλλες θέσεις Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Κεντρικός άξονας για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των στεγάστρων είναι οι ειδικές συνθήκες και τα χαρακτηριστικά που διέπουν έναν αρχαιολογικό χώρο, όπως η ανάγκη προστασίας των ευαίσθητων αρχαιολογικών καταλοίπων, η διατήρηση της αυθεντικότητας και ακεραιότητας του χώρου ως ενιαίο σύνολο, αλλά και σε συνάρτηση με το φυσικό περιβάλλον, η ολοκληρωμένη ερμηνεία, η παρουσίαση και η ανάπτυξη της εμπειρίας των επισκεπτών.
« Ακόμη, η  λεπτομερής και προσεκτική αξιολόγηση όλων αυτών των στοιχείων, με τη συμβολή των πλέον αναγνωρισμένων ειδικών επιστημόνων διεθνώς, μαρτυρά», αναφέρουν αρμόδιοι του Τμήματος, « τη μεγάλη σημασία που δίνει το Τμήμα Αρχαιοτήτων στην εξεύρεση της καλύτερης δυνατής λύσης για τα μοναδικά ψηφιδωτά αυτού του σημαντικότατου αρχαιολογικού χώρου που αποτελεί επίσης μέρος της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Όπως γίνεται κατανοητό, η όλη διαδικασία, από την αξιολόγηση των αρχαιολογικών καταλοίπων, των κινδύνων και των αναγκών, μέχρι την επιλογή του αρχιτεκτονικού γραφείου με διεθνή διαγωνισμό και το σχεδιασμό, απαιτεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για όλες τις επιμέρους δράσεις».
Παρόλο που το χρονικό πλαίσιο επηρεάστηκε από τις αρνητικές συνέπειες που επέφερε η πανδημία του κορωνοϊού στον τομέα της εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, εντούτοις, η διαδικασία είναι σε εξέλιξη, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του Τμήματος Αρχαιοτήτων και του Getty Conservation Institute.
Υπογραμμίζεται, τέλος, ότι μέχρι την ολοκλήρωση και υλοποίηση της εν λόγω μελέτης, τα ψηφιδωτά του αρχαιολογικού χώρου σε καμία περίπτωση δεν αφήνονται χωρίς προστασία. Τουναντίον, εφαρμόζονται οι πιο ενδεδειγμένες μέθοδοι στον τομέα της συντήρησης των ψηφιδωτών παγκοσμίως.